Osteology Flashcards
Stosunek wysokości człowiek: życie płodowe i dorosłe
2 mies. - głowa to 1/2 wysokości ciała
5 mies. - dł. ciała to 3 wysokości głowy
koniec życia płodowego - dł. ciała to 4 wysokości głowy
(do porodu kończyny górne są dłuższe od dolych)
Dorośli - dł. ciała to 7-8 wysokości głowy
Zmiany w rozwoju głowy
U noworodka:
- duża mózgoczaszka - mała twarzoczaszka
- brak zatok obocznych
- słabo rozwinięta żuchwa
- tułów jest długi (stosunkowo w porównaniu z dorosłym)
- pępek leży poniżej połowy ciała (u dorosłych zdecydowanie powyżej)
Osie i płaszczyzny ciała
Osie: 1. pionowe 2. poprzeczne 3. strzałkowe Płaszczyzny: 1. czołowe 2. strzałkowe 3. poprzeczne
Podział tkanki chrzęstnej
- włóknista
- sprężysta
- szklista
a) szkieletowa
b) pozaszkieletowa
Występowanie chrząstki szklistej szkieletowej
- podłoże do procesów kostnienia
- powierzchnie stawowe
- części chrz. żeber
Występowanie chrząstki sprężystej
-małżowina uszna
-przewód słuchowy zew.
-trąbka słuchowa
-chrząstki rożkowate, klinowate, ziarnowate
-ściany małych oskrzeli
-wyrostki głosowe
-szczyty chrząstek nalewkowatych
(szkielet struktur nieobciążonych)
Występowanie chrząstki włóknistej
-krążki międzykręgowe
-krążek międzyłonowy
-łąkotki
-przyczep więzadła głowy k. udowej
(miejsca, w których występują duże siły rozciągające)
Występowanie chrząstki szklistej pozaszkieletowej
- chrząstki tarczowata, pierścieniowata i nalewkowate
- podkowy chrzęstne tchawicy
- pierścienie większych oskrzeli
- szkielet chrzęstny nosa
Podział kości
- długie
- płaskie
- krótkie
- różnokształtne
- pneumatyczne
Cechy kości
-duży stopień sprężystości
-duża wytrzymałość na ciśnienie i rozciąganie, a mała na zginanie
-podlega regeneracji
-może być przeszczepiana
-plastyczna
(przyrasta w miejscach złożonego obciążenia)
-funkcja krwiotwórcza
Podział połączeń
- ścisłe
a) więzozrosty (włóknisty; sprężysty; szew-gładki/płaski/prosty, łuskowy, piłowaty/zębaty; wklinowania)
b) chrząstkozrost (włóknisty; szklisty)
c) kościozrosty
d) spojenie łonowe (nie jest klasycznym chrząstkozrostem: czasem występuje jamka, są więzadła, krążek międzyłonowy, dwie pow. spojeniowe) - wolne/stawy
Podział stawów
- zawiasowy
- obrotowy
- śrubowy
- elipsoidalny/kłykciowy
- siodełkowy
- kulisty (wolny, panewkowy)
- nieregularny
- płaski
Elementy składowe stawu
- powierzchnie stawowe
- torebka stawowa (błona włóknista i maziowa, maź stawowa)
- jama stawowa
Elementy niestałe stawu
- więzadła stawowe
- obrąbki staw.
- krążki staw.
- łąkotki staw.
- fałdy maziowe
- kosmki maziowe (powiększają wewnętrzną powierzchnię błony maziowej)
- kaletki maziowe (uchyłki błony maziowej - ułatwienie ślizgania ścięgien i mięśni)
- trzeszczki
Budowa kręgu
-trzon
-łuk (blaszki i nasady)
-otwór kręg. (po połączeniu wielu - kanał kręgowy)
-wyrostki
a) kolczysty
b) poprzeczny
c) stawowy (górny, dolny)
-wzięcie (górne, dolne)
(otwory międzykręgowe)
Kręgi szyjne (C3-C7): cechy
- małe
- trójkątny otwór kręg.
- płaski, rozdwojony wyr. kolczysty
- wyr. kolczyste poziomo
- wyr. stawowe pod kątem 45 st.
- otwór wyr. poprzecznego
- guzki przednie i tylne
- bruzda n. rdzeniowego
- niski trzon z hakami trzonu kręgu
Atlas: cechy
- brak trzonu
- brak wrostka kolczystego
- dwa łuki (przedni, tylny)
- części boczne
- guzek przedni (na łuku)
- dołek zębowy
- bruzda t. kręg. (pow. górna łuku tylnego)
- guzek tylny
- pow. staw.
- brak guzków na wyr. poprzecznym
Obrotnik: cechy
- ząb (wierzchołek zęba, pow. staw. przednia i tylna)
- pow. staw. górne
- brak guzków na wyr. poprzecznym
Cecha charakterystyczna C6
-guzki przednie b. wydatne (guzki t. szyjnej)
Cecha charakterystyczna C7
- długi i niepodzielony wyrostek kolczysty (“kręg wystający”)
- znacznie większy trzon
- czasem pow. staw. dla żebra I
- leży poziomo
- długie wyr. poprzeczne (ale małe otwory)
Kręgi piersiowe: cechy
- klinowate trzony
- dołki żebrowe (górny, dolny) (Th1, Th11, Th12, czasem Th10 - pojedynczy dołek)
- dołki żebrowe wyr. poprzecznego (Th11, Th12, czasem Th10 - nie ma)
- wyr. stawowe ustawione czołowo
- wyr. kolczyste ustawione dachówkowato, spłaszczone
- okrągły otwór kręg.
Kręgi lędźwiowe: cechy
- masywne trzony (kształt nerkowaty)
- wyr. żebrowe i dodatkowo suteczkowate
- wyr. staw. ustawione strzałkowo
- masywne wyr. kolczyste
- otwory kręg. trójkątne lub owalne
K. krzyżowa
- podstawa
- wierzchołek
- pow. miedniczna i grzbietowa
- kanał krzyżowy
- rozwór krzyżowy
- kresy poprzeczne
- części boczne
- skrzydła krzyżowe
- wzgórek
- otwory krzyżowe przednie i tylne
- grzebień krzyżowy (pośrodkowy, pośredni, boczny)
- rożki krzyżowe
- pow. uchowata
- guzowatość krzyżowa
K. guziczna
- rożki guziczne
- często kręgi asymetrycznie zrośnięte (skrzywienie)
Więzadła kręgosłupa długie
- podłużne przednie (guzek gardłowy k. potylicznej → guzek przedni C1 → pow. miedniczna k. krzyżowej)
- podłużne tylne (stok k. potylicznej → przedni brzeg otworu wielkiego → górny odcinek kanału krzyżowego)
- nadkolcowe (C7 → grzebień krzyżowy)
- karkowe (grzebień potyliczny zewnętrzny → guzek tylny C1 → wyr. kolczyste C2-C7)
Połączenia kręgosłupa krótkie
- połączenia międzykręgowe (wyr. stawowy → wyr. stawowy)
- więz. żółte (łuk kręgu → łuk kręgu)
- więz. międzypoprzeczne (wyr. poprzeczny → wyr. poprzeczny)
- więz. międzykolcowe (wyr. kolcowe → wyr. kolcowe)
- krążki międzykręgowe (jądro miażdżyste i pierścień włóknisty, są pozostałością po strunie grzbietowej)
Połączenie krzyżowo-guziczne
- więz. krzyżowo-guziczne
a) brzuszne
b) grzbietowe powierzchowne
c) grzbietowe głębokie
d) boczne
Staw górny głowy: więzadła
- błona szczytowo-potyliczna przednia (część podstawna k. potylicznej → łuk przedni C1)
- błona szczytowo-potyliczna tylna (brzeg tylny otworu wielkiego → tylny łuk C1)
Staw dolny głowy: wiezadła
- krzyżowe kręgu szczytowego
a) więzadło poprzeczne kręgu szczytowego
b) pęczki podłużne (górne, dolne) - więz. wierzchołka zęba
- więz. skrzydłowate (strony boczne zęba → pow. przyśrodkowe kłykci potylicznych)
- błona pokrywająca (pow. wew. części podstawnej k. potylicznej → pow. tylna trzony C2)
Otwór międzykręgowy: zawartość
- n. rdzeniowy
- zwój międzykręg.
- g. rdzeniowa i jej podział na t. korzeniowe
- ż. łączące sploty żylne kręgowe wew. i zew.
Krzywizny kręgosłupa
- kifozy i lordozy (skoliozy)
- lordozy wykształcają się w momencie podnoszenia głowy/rozpoczęcia chodu
- kifoza piersiowa - zarodek w 3 tyg.
- kifoza krzyżowa - 5 mies. ciąży
Co specyficznego znajduje się na II żebrze?
-guzek mięśnia zębatego przedniego
Więzadła stawu głowy żebra
- promieniste głowy żebra (głowa żebra → pow. boczne trzonów kręgów oraz krążka międzykręgowego)
- śródstawowe głowy żebra (grzebień głowy żebra → krążek międzykręgowy) (nie ma ich przy żebrze I, XI, XII, czasem X)
Więzadła stawu żebrowo-poprzecznego
- żebrowo-poprzeczne (tylna pow. szyjki żebra → przednia powierzchnia wyrostka poprzecznego)
- żebrowo-poprzeczne górne (grzebień szyjki żebra → dolny brzeg wyrostka poprzecznego kręgu leżącego wyżej)
- żebrowo-poprzeczne boczne (tylna pow. szyjki żebra → nasada wyrostka kolczystego oraz nasada wyrostka poprzecznego kręgu wyżej) (dwa pasma)
- guzka żebra (wierzchołek wyrostka poprzecznego → tylna powierzchnia guzka żebra)
Połączenia między żebrami, a mostkiem
- I żebro - chrząstkozrost
- II-VII żebro - staw mostkowo-żebrowy
- chrząstki VI-VIII żebra - stawy międzychrząstkowe