CSN Flashcards
Podział układu nerwowego
- somatyczny (neuron z ośrodkowego układu n. dochodzi bezpośrednio do efektora)
a) ruchowy
b) czuciowy - autonomiczny (neuron z ośrodkowego układu n. zawsze ma zwój na swojej drodze)
a) sympatyczny (współczulny)
b) parasympatyczny (przywspółczulny)
Dolny neuron ruchowy
- komórki ruchowe rogów przednich RK
- komórki jąder ruchowych n. czaszkwych
Górny neuron ruchowy
-komórki ruchowe pól ruchowych kory mózgu
tworzą drogę piramidową - korowo-rdzeniową i korowo-jądrową
Receptory
Związane z układem somatycznym: -eksteroreceptory a)mechanoreceptory b)termoreceptory c)nocyreceptory -proprioreceptory (zaliczamy do nich błędnik) Związane z układem autonomicznym: -interoreceptory (bodźce z narządów oraz z naczyń krwionośnych) Związane ze zmysłami: -teloreceptory
Rodzaje włókien nerwowych
Układ somatyczny: -somatosensoryczne (dośrodkowe) -somatomotoryczne (odśrodkowe) Układ autonomiczny: -wiscerosensoryczne (dośrodkowe) -wisceromotoryczne (odśrodkowe) (niezależenie od tego czy do mięśni czy gruczołów)
Odruchy
- z mięśnia trójgłowego (C7-C8)
- z mięsnia dwugłowego (C5-C6)
- promieniowy (C5-C6)
- kolanowy (L2-L4)
- skokowy (S1)
Różnice między częściami układu autonomicznego
W układzie współczulnym:
-włókna przedzwojowe krótsze od pozazwojowych
-zwoje współczulne leżą blisko OUN
W układzie przywspółczulnym:
-włókna przedzwojowe są dłuższe od pozazwojowych
-zwoje przywspółczulne leżą daleko od OUN
N. rdzeniowy
Powstaje z połączenia korzeni przedniego i tylnego.
Dzieli się na gałęzie:
a) przednią
b) tylną
c) oponową (unerwia oponę twardą RK)
Wszystkie n. rdzeniowe otrzymują gałąź łączącą szarą. N. rdzeniowe C8-L2/L3 oddają dodatkowo gałąź łączącą białą. Zawsze zawierają włókna czuciowe, ruchowe, współczulne pozazwojowe. Wyjątkowo gałęzie przednie S2-S4 zawierają włókna przywspółczulne przedzwojowe..
Jądro pośrednio-boczne
Ośrodek układu współczulnego - segmenty C8-L2/L3
Uwypukla istotę szarą RK w obręb sznura bocznego, tworząc róg boczny.
Jądro pośrednio-przyśrodkowe
Inaczej jądro krzyżowe przywspółczulne jest ośroskiem rdzeniowym układu przywspółczulnego - segmenty S2-S4
Oprócz niego ośrodkami układu przywspółczulnego są jądra nerwów czaszkowych III, VII, IX, X.
Gałąź łącząca biała
Budują ją włókna współczulne przedzwojowe oraz czuciowe. Jeżeli włókna współczulne nie kończą się synapsą w przykręgowym zwoju pnia współczulnego to:
- biegną jako włókna międzyzwojowe do zwojów pnia współczulnego leżącego wyżej lub niżej jądra pośrednio-bocznego
- biegną jako n. trzewne do zwojów przedkręgowych
Podział włókien pozazwojowych współczulnych
Długie:
-naczyniowe - tworzą sploty naczyniowe w błonie zewnętrznej naczyń
-narządowe - biegnące bezpośrednio do narządów
Krótkie tworzą gałęzie łączące szare.
Rdzeń kręgowy
Istota biała: -sznury przednie -sznury boczne -sznury tylne -spoidło białe (łączy sznury przednie) Istota szara: -rogi/słupy przednie -rogi/słupy tylne -istota szara pośrednia a)środkowa b)2x boczna Budowa zewnętrzna: -stożek rdzeniowy -nić końcowa -ogon koński (korzenie rdzeniowe od L2 w dół) Dochodzi tylko do wysokości kręgów L1/L2. -szczelina pośrodkowa przednia (t. rdzeniowa przednia) -bruzda pośrodkowa tylna -przegroda pośrodkowa tylna -bruzda boczna tylna (korzenie tylne n. rdzeniowych) -od Th4 występuje bruzda pośrednia tylna -pęczek smukły -pęczek klinowaty
Segment rdzenia kręgowego
Inaczej neuromer. Odcinek od górnego brzegu pola korzeniowego do pola korzeniowego leżącego niżej.
Rozwój OUN
Rozpoczyna się w 3 tyg. życia zarodkowego.
Endoderma - zwrócona do pęcherzyka żółtkowego
Ektoderma - zwrócona do owodni
Płytka nerwowa (między węzłem pierwotnym, a błoną policzkowo-gardłową) → rynienka nerwowa (3 tydz.) → fałdy nerwowe (wyrosłe brzegi rynienki) → cewa nerwowa (po zrośnięciu fałdów) (4 tydz.).
Otwór nerwowy przedni - zamyka się w 25 dniu i tworzy blaszkę krańcową.
Otwór nerwowy tylny - zamyka się w 27 dniu
Część komórek rynienki nerwowej → grzebienie nerwowe → zwoje współczulne, w odcinku głowowym - zwoje czuciowe nerwów czaszkowych, zwoje parasympatyczne, w innych odcinkach - zwoje międzykręgowe.
Szersze światło cewy nerwowej (4 tydz.) → rowki graniczne, płyty/blaszki skrzydłowa, płyty podstawne
Płyty podstawne → słupy przednie i boczne, jądro pośrednio-boczne, pośrednio-przyśrodkowe, spoidła szare przednie i tylne
Płyty skrzydłowe → słupy tylne
Neuryty komórek obu płyt tworzą sznury przednie i boczne co razem daje twór siatkowaty.
Sznury tylne powstają z neurytów komórek zwojów międzykręgowych.
Plakody uszna i węchowa.
Pierwotny pęcherzyk mózgowy → przodomózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie pierwotne
I i II pęcherzyk mózgowy → kresomózgowie, międzymózgowie, śródmózgowie
III pęcherzyk mózgowy → tyłomózgowie → RP, most, móżdżek
Bruzda wzrokowa (2 mies) → dolek, pęcherzyki oczne → kielich wzrokowy
Drogi na terenie CSN
- spoidłowe (łączą te same ośrodki strony prawej i lewej)
- kojarzeniowe (łączą ośrodki odległe od siebie koniecznie po tej samej stronie CSN)
- rzutowe (łączą odległe ośrodki po różnych stronach CSN
Drogi zstępujące, ruchowe
- układu piramidowego (dowolne, świadome, celowe, zamierzone):
a) korowo-rdzeniowa
b) korowo-jądrowa - układu pozapiramidowego (zautomatyzowane, mimowolne)
Otwór międzykręgowy, zawartość
- n. rdzeniowy
- zwój międzykręgowy
- gałąź rdzeniowa i jej podział na tętnice korzeniowe
- żyły łączące sploty żylne kręgowe wewnętrzne z zewnętrznymi
- gałąź oponowa n. rdzeniowego
Zgrubienia RK
- szyjne (C3-Th1)
- lędźwiowe (Th10-L1)
Więzadła ząbkowane
- prawe i lewe
- wypustki opony pajęczej dochodzące do opony twardej
- zapobiegają rotacji RK
Zbiornik krańcowy
- zawiera płyn mózgowo-rdzeniowy oraz ogon koński
- znajduje się między L1/L2, a S2/S3
Strefy Rexeda
I,II,III,IV - pierwotne rdzeniowe pola projekcyjne, gdzie docierają impulsy dośrodkowe
V,VI - integracja impulsów czuciowych z ruchowymi
VII - ośrodek koordynacyjny
VIII - neurony pośredniczące
IX - pierwotne rdzeniowe pole ruchowe
X - istota szara otaczająca kanał centralny (może kojarzeniowa)
Unaczynienie RK
-gałęzie rdzeniowe od t. kręgowych, tętnic szyjnych wstępujących, szyjnych głębokich, tarczowych dolnych, międzyżebrowych najwyższych, międzyżebrowych tylnych, lędźwiowych, biodrowo-lędźwiowych, krzyżowych bocznych
Gałąź rdzeniowa → przednia i tylna kanału kręgowego → korzeniowe przednia i tylna - przednia→ gałąź wstępująca i zstępująca
-t. rdzeniowe od t. kręgowych (1 przednia i 2 tylne)
T. kręgowe → t. rdzeniowe przednie → t. rdzeniowa przednia (w cz. szyjnej jednolita, niżej składa się z tętnic od t. korzeniowych przednich) → t. końcowa
T. kręgowe tylne → gałęzie przyśrodkowa i boczna → składa się z t. korzeniowych tylnych → łączy się z przednią za pomocą gałęzi łukowatej
-gałęzie tętnice poprzeczne (zespolenia między pniami tętniczymi, wytwarzają wieniec naczyniowy)
-gałęzie środkowe (unaczyniają rogi przednie, istotę szarą pośrednią,podstawę rogów tylnych)
-gałęzie obwodowe (unaczyniają istotę białą)
odpływ krwi żylnej z RK
- ż. rdzeniowe głębokie (wychodzą w pobliżu szczeliny pośrodkowej przedniej, zbierają krew z rogów przednich, istoty szarej pośredniej, istoty białej na około szczeliny pośrodkowej przedniej)
- ż. obwodowe (odprowadzją krew z istoty białej i rogów tylnych)
- sieć żylna rdzenia kręgowego (ż. rdzeniowe zew., gałęze poprzeczne)
- ż. korzeniowe przednie i tylne → splot ż. kręgowy wew. → splot ż. kręgowy zew. → ż. krzyżowe, lędźwiowe, międzyżebrowe tylne, kręgowe
Drogi nerwowe rdzenia kręgowego
str. 44-45 w skawinie
Górny zespół zatok
-zatoka strzałkowa górna, zatoka prosta (połączenie zatoki strzałkowej dolnej z żyłą wielką mózgu) → spływ zatok (na guzowatości pot. wew.)
- → zatoki poprzeczne → zatoki esowate → opuszki ż. szyjnych wew.
- → zatoka potyliczna → 2x zatoki brzeżne → splot żylny kręgowy wew., ż. szyjne wew.
- ż. wypustowe:
a) ciemieniowa
b) sutkowa
c) kłykciowa
d) potyliczna
-zatoka potyliczna, splot kręgowy wew. →splot ż. kanału n. podjęzykowego → opuszki górne ż. szyjnych wew.
Dolny zespół zatok
-zatoka klinowo-ciemieniowa (wzdłuż wolnego brzegu skrzydła mniejszego), żyła oczna górna, gałąź górna ż. ocznej dolnej, ż. środkowa siatkówki → zatoka jamista
- → zatoka skalista górna → zatoka esowata
- → zatoka skalista dolna → opuszka ż. szyjnej wew.
- → splot ż. podstawny → sploty ż. kręgowe wew.
- → splot ż. szyjno-tętniczy, splot żylny otworu owalnego, żyła wypustowa otworu poszarpanego → splot ż. skrzydłowy
Unaczynienie opony twardej
Dół przedni czaszki:
-t. oponowe przednie (od t. sitowej przedniej, ta od t. ocznej, ta od t. szyjnej wew.)
-gałąź czołowa t. oponowej środkowej
Dół środkowy czaszki:
-t. oponowa środkowa (od t. szczękowej, ta od t. szyjnej zew.) (wchodzi do jamy czaszki przez otwór kolcowy)
-gałęzie oponowe od t. łzowej (od t. ocznej)
-t. oponowa dodatkowa (od t. szczękowej)
Dół tylny czaszki:
-t.oponowe tylne (t. gardłowej wstępującej)
-gałąź ciemieniowa t. oponowej środkowej
-gałąź oponowa t. potylicznej
-gałąź oponowa t. kregowej
Unerwienie opony twardej
Dół przedni czaszki: -gałąź oponowa n. szczękowego Dół środkowy czaszki: -gałąź oponowa n. żuchwowego Dół tylny czaszki: a)nadnamiotowo -gałąź namiotu n. ocznego -gałęzie n. kolcowego b)podnamiotowo -gałęzie oponowe n. błędnych -gałęzie oponowe n. podjęzykowych -gałązki trzech najwyższych n. rdzeniowych (C1-C3)
Drogi sznura przedniego
Wstępujące: rdzeniowo- -wzgórzowa przednia -siatkowa Zstępujące: -korowo- | przednia -pokrywowo- | -siatkowo- } -rdzeniowa przyśrodkowa -oliwkowo- | -przedsionkowo | Własne: -pęczek własny sznura przedniego -pęczek bruzdowo-brzeżny
Drogi sznura bocznego
Wstępujące: rdzeniowo- -wzgórzowa boczna -pokrywowa -siatkowa -szyjna -móżdżkowa przednia i tylna -oliwkowa Zstępujące: -korowo- | boczna -czerwienno- | -siatkowo- | boczna -oliwkowo- } -rdzeniowa (na granicy przedniego i bocznego) -opuszkowo-siatkowo- | -mostowo-siatkowo- | -przedsionkowa- | Własne: -pęczek własny sznura bocznego -grzbietowo-boczna (na granicy tylnego i bocznego)
Drogi sznura tylnego
Wstępujące: -pęczek smukły -pęczek klinowaty Własne: -pęczek własny sznura tylnego -pęczek międzypęczkowy -pęczek przegrodowo-brzeżny
Tętnica mózgu tylna
Części:
- przedzespoleniowa
- zazespoleniowa
- korowa
Gałęzie:
t. potyliczna przyśrodkowa → t. ciemieniowo-potyliczna, t. ostrogowa
t. potyliczna boczna → t. skroniowo-potyliczna
Zakres zaopatrzenia t. tylnej mózgu
- konary mózgu
- niskowzgórze
- tylna cz. podwzgórza
- szyszynka
- sploty naczyniówkowe III i bocznej komory
- blaszka pokrywy
- częściowo ogon jądra ogoniastego
- wzgórze i ciała kolankowate
- cz. dolna torebki wew.
- częściowo płat skroniowy
- częściowo płat potyliczny
- cz. płata ciemieniowego
Tętnica łącząca tylna
Gałąź szyjnej wew. Zaopatrzenie: -pasmo wzrokowe -guz popielaty -wzgórze -podwzgórze
Tętnica naczyniówka przednia
Gałąź t. szyjnej wew. Zaopatrzenie: -splot naczyniówkowy komory bocznej -hak zakrętu hipokampowego -cz. ciała migdałowatego -ogon j. ogoniastego -j. soczewkowate -tylna odnoga torebki wew. -podwzgórze -ciało kolankowate boczne -pasmo wzrokowe -konar mózgu
Tętnica środkowa mózgu
Gałąź końcowa t. szyjnej wew. Części: -klinowa -wyspowa (dwa lub trzy główne pnie t.) -korowa (t. ciemieniowa tylna, t. zakrętu kątowego, t.skroniowa tylna) Zaopatrzenie: -j. soczwkowate -kolano torebki wew. -jądro ogoniaste -płat skroniowy -płat czołowy (t. czołowo-oczodołowa, t. oczodołowa, t. przedśrodkowa, t. środkowa) -płat ciemieniowy (t. ciemieniowa przednia, t. ciemieniowa tylna, t. zakrętu kątowego) -płat wyspowy
Tętnica przednia mózgu
Gałąź końcowa t. szyjnej wew. Gałęzie: -t. łącząca przednia -środkowe -korowe Zaopatrzenie: -głowa jądra ogoniastego -odnoga przednia torebki wew. -płat czołowy -płat ciemieniowy (pow. przyśrodkowa)
Koło t. mózgu
- t. mózgu tylne
- t. łącząca tylna
- t. szyjne wew.
- t. mózgu przednie
- t. łącząca przednia
Unaczynienia rdzenia przedłużonego
- t. dolna tylna móżdżku (od t. kręgowych)
- t. dolna przednia móżdżku (od t. podstawnej)
- t. rdzeniowa przednia (od t. kręgowych)
- t. przypośrodkowe kręgowe (od t. podstawnej)
Unaczynienie mostu
Gałęzie do mostu od t. podstawnej:
- przypośrodkowe
- okalające
- okalające krótkie
Unaczynienie móżdżku
-t. dolne tylne móżdżku
-t. dolne przednie móżdżku
-t. górne móżdżku
oprócz tego
-t. migdałka móżdżku
-t. dolna środkowa móżdżku
Unaczynienie śródmózgowia
- t. podstawna
- t. tylna mózgu
- t. naczyniówkowa tylnej
- t. łącząca tylna
- t. naczyniówkowa przednia
Unaczynienie wzgórza
t. tylna mózgu (2/3) t. szyjna wew. (1/3)
- t. przyśrodkowa
- t. naczyniówkowa tylna
- t. guzowo-wzgórzowa
- t. wzgórzowo-dziurkowane
- kolankowo-wzgórzowa
- t. naczyniówkowa przednia
- t. łącząca tylna
Unaczynienie nadwzgórza
Gałęzie naczyniówkowe t. tylnej mózgu, zaopatrują też splot naczyniówkowy komory III
Unaczynienie podwzgórza
-gałęzie t. łączącej przedniej
-t. przednia mózgu
-t. szyjna wew.
-t. t. łącząca tylna
-t. tylna mózgu (w nieznacznym stopniu)
Zaopatrują też pasmo wzrokowe i skrzyżowanie wzrokowe.
Unaczynienie kresomózgowia
- t. mózgu przednich
- t. mózgu środkowe
- t. naczyniówkowe przednie
- t. mózgu tylne
Gałęzie środkowe kresomózgowia
- t. przednia mózgu (cz. odnogi przedniej torebki wew., cz. głowy jądra ogoniastego)
- t. środkowa mózgu (gałka blada, skorupa, część głowy i ogona jądra ogoniastego, kolano torebki wew.)
- t. naczyniówkowa przednia (cz. odnogi tylnej torebki wew., cz. ogona jądra ogoniastego, cz. tylna skorupy, cz. gałki bladej, cz. przyśrodkowa ciała migdałowatego)
- t. tylna mózgu (dolne odcinki torebki wew. i jądra ogoniastego)
Gałęzie korowe kresomózgowia
- t. przednia mózgu (z. czołowy górny, przylegające cz. z. przedśrodkowego, z. zaśrodkowego, płacika ciemieniowego górnego, z. prosty, przednie i przyśrodkowe cz. z. oczodołowych, wszystkie cz. do przodu od przedklinka przyśrodkowo)
- t. środkowa mózgu (płat czołowy, płat ciemieniowy, z. skroniowy górny i środkowy, tylną boczną cz. z. oczodołowych, biegun skroniowy)
- t. tylna mózgu (płat potyliczny, cz. tylna płacika ciemieniowego górnego, zakręt skroniowy dolny, z. potyliczno-skroniowe, z. hipokampa, klinek, cz. przednia przedklinka)
Żyły głębokie mózgu
ż. przegrody przezroczystej przednia, ż. wzgórzowo-prążkowiowa górna, ż. naczyniówkowa górna → ż. wew. mózgu 2x → żyła wielka mózgu →zatoka prosta
Żyły powierzchowne mózgu
ż. górne mózgu → zatoka strzałkowa górna
ż. dolne mózgu → zatoki żylne opony twardej, żyła wielka mózgu, żyła podstawna
ż. zespalające:
-górna (łączy ż. środkową powierzchowną mózgu z zatoką strzałkową górną)
-dolna (łączy ż. środkową powierzchowną mózgu z zatoką poprzeczną)
ż. przednia mózgu, ż.środkowa głęboka → ż. podstawna 2x (są poł. ż. łączącą przednią i czasem tylną) → ż. wielka mózgu
Żyły móżdżku
Górne: -robaka -półkuli móżdżku Dolne: -robaka -półkul móżdżku
Budowa zew. RP
- guzek popielaty (bocznie od guzka j. klinowatego)
- zasuwka (przysłania wejście do kanału RP)
- trójkąt n. podjęzykowego
- trójkat n. błębnego (poniżej podjęzykowego)
- bruzda graniczna (odgranicza bocznie t. n. podjęzykowego, przyśrodkowo t. n. błędnego)
- sznur rozdzielający (odgranicza bocznie trójkąt n. błędnego)
Budowa zew. mostu
- rowek graniczny (ogranicza bocznie wyniosłość przyśrodkową)
- wzgórek twarzowy
- miejsce sinawe
- trójkąty wstęgi
Jądra RP
-j. ruchowe n. podjęzykowego
-j. grzbietowe n. błędnego (powyżej, w jego przedłużeniu leży jądro grzbietowe n. językowo-gardłowego)
-j. dwuznaczne (w jego przedłużeniu ku tyłowi leży następne)
-j.czaszkowe n. dodatkowego (w jego przedłużeniu leży jądro rdzeniowe n. dodatkowego)
- j. samotne (parasympatyczne, bocznie od reszty, takze w moście)
- j. rdzeniowe n. trójdzielnego (bocznie i pow. od poprzedniego)
Jądra własne:
-dolne oliwki
-dodatkowe oliwki grzbietowe
-dodatkowe oliwki przyśrodkowe
-smukłe
-klinowate
-tworu siatkowatego
Jądra mostu
-jądra własne cz. podstawnej mostu (pośrednicza w drogach korowo-mostowo-móżdżkowych)
W obrębie nakrywki mostu:
-j. ruchowe n. odwodzącego (wzgórek twarzowy)
-j. ruchowe n. twarzowego (brzusznie od poprzedniego)
-j. ślinowe górne (bocznie od poprzedniego)
-j. ruchowe n. trójdzielnego (do przodu i bocznie od twarzowego)
-j. czuciowe górne n. trójdzielnego (bocznie od poprzedniego)
-j. samotne
Najbardziej bocznie:
-j. ślimakowe brzuszne
-j. ślimakowe grzbietowe
-j. przedsionkowe 4x (przyśrodkowe, górne, boczne i dolne)
Jądra własne nakrywki mostu:
-tworu siatkowatego
-ciał czworobocznego
-oliwki górne
-wstęgi bocznej
Budowa wew. móżdżku
Jądra: -zębate -czopowate -kulkowate -wierzchu (leży w robaku) Móżdżek dawny (j. wierzchu i płat grudkowo-kłaczkowy): -opowiada za równowagę -dochodzą do niego drogi przedsionkowo- i pokrywowo-móżdżkowa Móżdżek stary (j. kulkowate, czopowate, płat przedni i tylny): -regulacja napięcia mięśni -drogi dochodzące: a)rdzeniowo-móżdżkowa przednia b)rdzeniowo-móżdżkowa tylna c)klinowo-móżdżkowa d)jądrowo-móżdżkowa e)siatkowo-móżdżkowa f)oliwkowo-móżdżkowa dodatkowa Móżdżek nowy (jądro zębate i płat środkowy): -połączenia móżdżku z korą mózgową -dochodzą tu drogi: mostowo- i oliwkowo-móżdżkowa
Połączenia móżdżku
Ciało powrózkowate (konar dolny) - z cz. grzbietową RP
Ramię mostu (konar środkowy) - z cz. podstawną mostu
Ramię łączące (konar górny) - z nakrywką śródmózgowia
Nakrywka śródmózgowia
Jądra własne:
-istota czarna
-istota szara środkowa
a)j. spoidła tylnego
b)j. grzbietowe szwu
c)j. nadbloczkowe
-jądra tworu siatkowatego
a)j. pośrodkowe szwu
b)pole nakrywkowe brzuszne
c)j. śródmiąższowe
-j czerwienne
Jądra n. czaszkowych:
-ruchowe n. bloczkowego (na wys. wzgórka dolnego)
-śródmózgowiowe n. trójdzielnego (bocznie)
-n. okoruchowego (główne, środkowe, ogonowe środkowe, dodatkowe) (na wys. wzgórka górnego)
Skrzyżowania:
-konarów górnych móżdżku (d. móżdżkowo-czerwienna, móżdżkowo wzgórzowa)
-grzbietowe nakrywki (d. pokrywowo-rdzeniowa)
-brzuszne nakrywki (d. czerwienno-rdzeniowa)
Międzymózgowie
Wzgórzomózgowie: -wzgórze -nadwzgórze a)prążek rdzenny wzgórza b)uzdeczka c)trójkąt uzdeczki d)spoidło uzdeczek e)szyszynka f)spoidło tylne -zawzgórze Podwzgórze → niskowzgórze: -cz. wzrokowa -cz. guzowa -cz. suteczkowa
Podwzgórze
Ciała suteczkowate: -j. suteczkowate przyśrodkowe -j. suteczkowate boczne Grupa tylna jąder: -przedsuteczkowe -pole tylne Guz popielaty: -j. lejka -j. brzuszno-przyśrodkowe -j. grzbietowo-przyśrodkowe -j. guzowo-suteczkowe -j. boczne guza Grupa przednia: -j. nadwzrokowe (produkcja ADH) -j. przykomorowe (produkcja oksytocyny) -j. skrzyżowania Okolica przedwzrowkowa: -pole przedwzrokowe przyśrodkowe -pole przedwzrokowe boczne -pole boczne -płciowodwupostaciowe
Wzgórze
Jądra przednie: -przednio-brzuszne -przednio-grzbietowe -przednio-przyśrodkowe Jądro przyśrodkowe. Jądra boczne i brzuszne: -brzuszne przednie -brzuszne pośrednie -brzuszne tylne -boczne grzbietowe -boczne tylne -jądra poduszki: a)dolne b)przyśrodkowe c)boczne d)przednie Jądra pośrodkowe: -przykomorowe wzgórza -przytaśmowe -łączące (zrost międzywzgórzowy) Jądra śródblaszkowe. Jądro siatkowate.
Jądra niskowzgórza
- niskowzgórzowe
- warstwa niepwena
- pola Forela
Miejsca wyjścia n. czaszkowych z mózgowia
III - dół międzykonarowy IV - pow. grzbietowa, poniżej wzgórków dolnych V - granica mostu i konara środkowego VI - bruzda opuszkowo-mostowa VII, VIII - kąt mostowo-móżdżkowy IX, X - bruzda boczna tylna XII - bruzda boczna przednia
Ośrodki kory mózgowej. Pola Brodmanna
3,1,2 - pierwszorzędowa kora czuciowa 5, 7, 40 - drugorzędowa kora czuciowa 4 - pierwotna kora ruchowa 6 - kora przedruchowa 8 - korowy ośrodek skojarzonego spojrzenia 10 - kora przedczołowa 17 - pierwszorzędowa kora wzrokowa 18, 19 - drugo- i trzeciorzędowa kora wzrokowa 21, 22 - wtórne pole słuchowe 34 - korowy ośrodek węchu 39 - ośrodek czytania 41 - korowy ośrodek słuchu 42 - czuciowy ośrodek mowy 43 - korowy ośrodek smaku 44, 45 - ruchowy ośrodek mowy 52 - ośrodek pisarski
Istota szara kresomózgowia
- ciało prążkowane:
a) j. ogoniaste
b) j. soczewkowate (skorupa i gałka blada) - przedmurze
- ciało migdałowate
Drogi istoty białej mózgu
Drogi rzutowe:
-piramidowe
a)korowo-rdzeniowa
b)korowo-jądrowa
-korowo-podkorowe
a)korowo-mostowa
b)korowo-siatkowa
c)korowo-pokrywowa
d)korowo-prążkowiowa
-promienistość wzgórza
a)promienistość wzrokowa
b)promienistość słuchowa
Drogi spoidłowe:
-przednie
-wielkie
-sklepienia
Drogi kojarzeniowe półkul:
-korowe
-podkorowe
a)krótkie
b)długie
~pęczek obręczy
~pęczek haczykowaty
~pęczek podłużny górny
~pęczek podłużny dolny
~pęczek podspoidłowy
~pęczek potyliczny skroniowyDrogi torebki wew.
Odnoga przednia: -czołowo-mostowa -konar przedni wzgórza Kolano: -korowo-jądrowa -cz. promienistości wzgórza Odnoga tylna: -korowo-rdzeniowa -promienistość wzgórzowa -korowo-czerwienna -potyliczno-mostowa -skroniowo-mostowa Cz. zasoczewkowa: -promienistość wzrokowa -cz. promienistości wzgórzowej -korowo-pokrywowa Cz. podsoczewkowa: -promienistosć wzrokowa -promienistość słuchowa -korowo-pokrywowa -skroniowo-mostowa -ciemieniowo-mostowa -potyliczno-mostowa -cz. promienistości wzgórzowej Cz. nadsoczewkowa: -cz. promienistości wzgórzowej
Droga wzrokowa
kom. dwubiegunowe → kom. zwojowe → n. wzrokowy →skrzyżowanie wzrokowe → pasma wzrokowe →ciało kolankowate boczne → promienistość wzrokowa → pole prążkowane (pole 17)
Droga odruchu:
pasmo wzrokowe → warstwy 5, 6 ciała kolankowatego bocznego (bez synapsy) → jądro wzgórka górnego, jądra okolicy przedpokrywowej → j. dodatkowe n. okoruchowego, układ pozapiramidowy, pęczek podłużny przyśrodkowy i grzbietowy
Droga słuchowa
zwój spiralny → n. przedsionkowo-ślimakowy → jądro ślimakowe brzuszne i grzbietowe → prążki rdzenne dołu równoległobocznego → j. ciała czworobocznego,j. górne oliwki, j. wstęgi bocznej → wstęga boczna → j. ciała kolankowatego przyśrodkowego → promienistość słuchowa → zakręty skroniowe poprzeczne (pole 41)
Droga odruchu:
wstęga boczna → jądro wzgórka dolnego → j. i drogi układu pozapiramidowego, jądro wzgórka górnego, pęczek podłużny przyśrodkowy
Droga korowo-rdzeniowa
zakręt przedśrodkowy, przednia cz. płacika okołośrodkowego (pole 4) → wieniec promienisty torebki → skrzyżowanie piramid → motoneurony
Droga korowo-jądrowa
zakręt przedśrodkowy → wieniec promienisty torebki → jądra ruchowe m. czaszkowych
Układ pozapiramidowy
Obwód neuronalny:
prążkowie → gałka blada → jądro brzuszne przednie wzgórza → kora ruchowa → prążkowie
Drogi:
-pokrywowo-rdzeniowa
-czerwienno-rdzeniowa
-siatkowo-rdzenoiowa
-przedsionkowo-rdzeniowa
-oliwkowo-rdzeniowa
| |
\/
alfa- i gammamotoneuronyDroga rdzeniowo-opuszkowo-wzgórzowo-korowa
zwoje międzykręgowe → sznur tylny → j. pęczka smukłego (z kończyn dolnych) i klinowatego (z kończyn górnych) →włókna łukowate wew. → skrzyżowanie wstęg → jądro brzuszne tylno-boczne wzgórza → odnoga tylna torebki wew. → konar górny wzgórza → tylna cz. płacika okołośrodkowego, górna cz. zakrętu zaśrodkowego (pole 3, 1, 2)
Droga rdzeniowo-wzgórzowo-korowa
zwoje międzykręgowe → jądra własne rogu tylnego → (spoidło białe) → jądro brzuszne tylno-boczne wzgórza → odnoga tylna torebki wew. → konar górny wzgórza → tylna cz. płacika okołośrodkowego, górna cz. zakrętu zaśrodkowego (pole 3, 1, 2)
Droga jądrowo-wzgórzowo-korowa
zwój trójdzielny, zwój kolanka, zwoje n. językowo-gardłowego (górny i dolny), zwoje n. błędnego (górny i dolny) → jądro śródmózgowiowe (czucie głęboie, V), jądro główne (dotyk) i rdzeniowe (dotyk, ból, temp, V), jądro samotne (VII, IX, X) → wstęga trójdzielna → jądro brzuzne tylno-przyśrodkowe wzgórza → odnoga tylna torebki wew. → konar górny wzgórza → tylna cz. płacika okołośrodkowego, górna cz. zakrętu zaśrodkowego (pole 3, 1, 2)
Drogi rdzeniowo-móżdżkowe przednia i (tylna)
zwoje międzykręgowe → róg tylny (róg tylny w segmentach C8-L1) → spoidło białe (tylne się nie krzyżują) → sznur boczny → konar górny (dolny) móżdżku → kora płata przedniego i tylnego móżdżku, j. kulkowate i czopowate
Pęczek podłużny grzbietowe
podwzgórze → nakrywka śródmózgowia → nakrywka mostu → cz. grzbietowa RP → sznur boczny
Pęczek podłużny przyśrodkowy
j. śródmiąższowe Cajala → nakrywka śródmózgowia → nakrywka mostu → cz. grzbietowa RP → róg przedni RK
Układ limbiczny
Węchomózgowie: -opuszka węchowa -pasmo węchowe -trójkąt węchowy -istota dziurkowana przednia -prążki węchowe -zakręt półksiężycowaty -zakręt okalający Przegroda kresomózgowia: -przegroda przezroczysta -zakręt przykrańcowy Płat limbiczny: -pas zewnętrzny -pas wewnętrzny Sklepienie Ciała suteczkowate prążek rdzenny wzgórza Prążek krańcowy Ciało migdałowate Pole przedwzrokowe Jądra przednie wzgórza Jądro przyśrodkowe wzgórza Jądro niskowzgórzowe Jądro międzykonarowe Zakręty oczodołowe Biegun skroniowy
Krąg Papeza
hipokampy → ciała suteczkowate → jądra przednie wzgórza → zaręty obręczy → hipokamp
Droga węchowa
komórki nerwowo-zmysłowe węchowe → nici węchowe → opuszka węchowa → kom. mitralne i pędzelkowate →
→ prążek węchowy boczny → hak z. przyhipokampowego (pole 34)
→ prążek węchowy przyśrodkowy → zakręt podspoidłowy → nawleczka szara → tasiemeczka popielata → zakręt zębaty → rąbek haka → hak z. przyhipokampowego (pole 34)
Droga odruchu:
kom. piramidowe (hak zakrętu przyhipokampowego) → koryto → sklepienie → ciało suteczkowate → droga suteczkowo-wzgórzowa, suteczkowo-nakrywkowa, suteczkowo-międzykonarowa
lub
istota dziurkowana przednia → prążek rdzenny wzgórza → jądro uzdeczki → pęczek tyłozgięty → jądro międzykonarowe, jądra tworu siatkowatego w nakrywce śródmózgowia
Droga równowagi
zwój przedsionkowy → n. VII → jądra przedsionkowe (górne, przyśrodkowe, dolne i boczne) → konar dolny móżdżku → płat grudkowo-kłaczkowy, j. wierzchu
Droga odruchu:
płat grudkowo-kłaczkowy, j. wierzchu → j. czerwienne → skrzyżowanie brzuszne nakrywki Forela → motoneurony
jądro przedsionkowe → droga przedsionkowo-rdzeniowa → motoneurony
Droga smakowa
zwoje czuciowe n. VII, IX, X → jądro samotne → wstęga trójdzielna →jądro brzuszne tylno-przysrodkowe → odnoga tyna torebki wew. → dolna cz. z. zaśrodkowego, wieczko czołowo-ciemieniowe (pole 43)
Droga odruchu:
j. samotne → j. tworu siatkowatego → drogi siatkowo-jądrowa, siatkowo-rdzeniowa → j. n. V, VII, IX, XII, rogi przednie RK
Ośrodki układu autonomicznego w RP
- ośrodek naczynioruchowy
- ośrodek oddychania
- ośrodek połykania
- ośrodek wymiotny
- j. przywspółczulne n. czaszkowych
Ośrodki współczulne jąder pośrednio-bocznych RK
- naczynioruchowe
- włosoruchowe
- ośrodki wydzielania potu
- ośrodek sercowo-rdzeniowy (C8-Th1)
- ośrodek rzęskowo-rdzeniowy (C8-Th1)
Ośrodki przywspółczulne jąder pośrednio-przyśrodkowych RK
- oddawania moczu (mikcji)
- oddawania kału (defekacji)
- czynności płciowych (erekcji i ejakulacji)
