Opvoeding in gezinnen

Question 1

Gezinsvorm

Answer 1

Verwijst naar de samenstelling van een gezin.

Question 2

Kerngezin

Answer 2

Een gezinsvorm dat bestaat uit twee ouders, en hun kinderen, die samen in een huishouden wonen. (in het Westen is dit niet meer de norm)

Question 3

Gezin

Answer 3

Een huishouden met minstens één ouder en één kind, gekenmerkt door generatieoverstijging en zorgafhankelijkheid.

Question 4

Natuurlijke ouders

Answer 4

Biologische ouders

Question 5

Ouderschapstheorie

Answer 5

Ouderschap is als een kruk met drie poten – verantwoordelijkheid, kwetsbaarheid en eindverantwoordelijkheid. Ouders hebben een intrinsiek besef van verantwoordelijkheid, ervaren kwetsbaarheid door de wens een goede ouder te zijn, en dragen levenslang de eindverantwoordelijkheid, waarbij ondersteuning passend bij hun waarden essentieel is.

Question 6

Buffers

Answer 6

Ondersteunende factoren die het veerkrachtsysteem van ouders versterken en hen helpen omgaan met de uitdagingen en stressoren van het ouderschap.

Question 7

Solidaire gemeenschap als buffer

Answer 7

Een netwerk van familie, vrienden, sociale netwerken en voorzieningen dat ouderschap ondersteunt, ongeacht opvoedingsvragen

Question 8

Goede taakverdeling als buffer

Answer 8

Een eerlijke verdeling van taken binnen het gezin en met externe voorzieningen, waardoor ouders de lasten van opvoeding beter dragen.

Question 9

Metapositie als buffer

Answer 9

Het vermogen van ouders om te reflecteren op hun eigen gedrag en de impact ervan op het kind, wat leidt tot effectievere opvoedingsbeslissingen.

Question 10

Goede ouder ervaringen als buffer

Answer 10

Positieve momenten en erkenning die het zelfvertrouwen en de veerkracht van ouders versterken.

Question 11

Ouderschap

Answer 11

Het levenslange deel van iemands identiteit dat aangeeft dat men kinderen heeft, gepaard gaand met primaire verantwoordelijkheid voor hun opvoeding en welzijn, inclusief het overdragen van tradities, wijsheden en inzichten

Question 12

Opvoederschap

Answer 12

Een rol die ouders of andere opvoeders vervullen op basis van de behoeften van een kind. Het is gericht op begeleiding, zorg, en het stimuleren van ontwikkeling, en kan door meerdere personen worden uitgevoerd, afhankelijk van de context en opvoedingsmilieus.

Question 13

Pedagogisch besef

Answer 13

Het bewustzijn en de gevoeligheid van ouders voor de behoeften en signalen van hun kind, waarbij zij hun eigen belangen daarop afstemmen. Ouders kunnen hierin groeien in de vorm van ‘stijgen in niveaus’ (4 niveaus).
1. egocentrische orientatie
2. conventionele orientatie
3. subjectief-individualistische orientatie
4. interactieve orientatie

Question 14

Egocentrische oriëntatie (niveau 1)

Answer 14

De opvoeding is gericht op de wensen en behoeften van de ouder, zonder rekening te houden met het kind.

Question 15

Conventionele oriëntatie (niveau 2)

Answer 15

De opvoeding volgt traditionele, culturele of gezagsnormen, zonder specifiek in te spelen op de behoeften van ouder of kind.

Question 16

Subjectief-individualistische oriëntatie (niveau 3)

Answer 16

De ouder begint de behoeften van het kind te herkennen en richt zich op de individuele ontwikkeling van het kind.

Question 17

Interactieve oriëntatie (niveau 4)

Answer 17

De ouder en het kind groeien samen in hun rollen, waarbij de ouder zowel zijn eigen behoeften als die van het kind in balans houdt.

Question 18

Ouderschap is structureel ambivalent

Answer 18

Ouderschap is ambivalent, omdat ouders wisselen tussen de wens om dichtbij hun kind te zijn en de behoefte aan persoonlijke ruimte, wat vaak leidt tot frustratie. Ze blijven ook individuen met andere rollen naast die van ouder.

Question 19

Ouder-kind relatie als unieke beïnvloedingsrelatie

Answer 19

De ouder-kindrelatie is onomkeerbaar en tweezijdig. De ouder heeft de verantwoordelijkheid voor het kind, dat afhankelijk is van opvoeding. Beide beïnvloeden en vormen samen de relatie.

Question 20

De eerste duizend dagen

Answer 20

De eerste duizend dagen, van conceptie tot het tweede levensjaar, zijn cruciaal voor de lichamelijke, cognitieve en emotionele ontwikkeling van een kind, met langdurige effecten op hun verdere leven.

Question 21

Gehechtheidsrelatie

Answer 21

De gehechtheidsrelatie, die zich in de eerste levensjaren vormt, is essentieel voor de emotionele en sociale ontwikkeling van het kind. Dit concept krijgt tegenwoordig veel aandacht, terwijl het vroeger minder werd benadrukt.

Question 22

Hechten

Answer 22

Hechten is de vorming van een duurzame emotionele band tussen kind en opvoeder, essentieel voor de ontwikkeling van het kind.

Question 22

Onbewust intern werkmodel

Answer 22

Een verwachtingspatroon dat we ontwikkelen op basis van onze vroege ervaringen met opvoeders. Dit patroon beïnvloedt ons denken, voelen en handelen in latere relaties zonder dat we ons er altijd bewust van zijn. Het vormt de basis voor de manier waarop we intieme en duurzame relaties aangaan. (Hiermee kan je 4 soorten gehechtheid onderscheiden)

1. veilig gehecht
2. angstig vermijdend
3. angstig afwerend
4. gedesorganiseerd

Question 23

Veilig gehecht

Answer 23

Het kind heeft vertrouwen dat het kan rekenen op anderen.

Question 24

angstig afwerend

Answer 24

Het kind voelt de behoefte om voor anderen te zorgen, in plaats van andersom.

Question 25

angstig vermijdend

Answer 25

het kind dat leert dat mensen niet beschikbaar zijn wanneer het ze nodig heeft

Question 26

gedesorganiseerd

Answer 26

Het kind ervaart verwarring door inconsistent gedrag van de opvoeder

Question 27

Gehechtheidservaringen

Answer 27

Het proces waarbij kinderen door hun interacties met opvoeders verwachtingen en vertrouwen ontwikkelen die hun latere relaties beïnvloeden. Deze ervaringen blijven een levenslang leerproces.

Question 28

Gehechtheid

Answer 28

De emotionele band tussen ouder en kind, essentieel voor de ontwikkeling van vertrouwen en veiligheid, en invloedrijk in latere relaties.

Question 29

Veilige basis

Answer 29

De rol van de opvoeder als betrouwbare steun waaruit het kind de wereld kan verkennen, wetende dat de ouder beschikbaar is bij behoefte aan nabijheid.

Question 30

Veilige haven

Answer 30

De plaats waar het kind naartoe kan gaan voor troost en bescherming wanneer het zich angstig of gestrest voelt.

Question 31

Mentaliseren

Answer 31

Het vermogen van een opvoeder om het gedrag van zichzelf en het kind te begrijpen in termen van gedachten, gevoelens en behoeften.

Question 32

Sensitieve responsiviteit

Answer 32

Het vermogen van een opvoeder om de signalen van het kind te herkennen en hier gepast op te reageren, afgestemd op de behoeften van het kind.

Question 33

Co-regulatie

Answer 33

Het proces waarbij een opvoeder helpt bij het reguleren van de emoties en behoeften van het kind, zodat het kind zelf meer zelfregulatie ontwikkelt naarmate het ouder wordt.

Question 34

Determinisme

Answer 34

Het idee dat de vroege gehechtheidservaringen allesbepalend zijn voor de latere ontwikkeling van het kind. Het risico is dat te veel nadruk wordt gelegd op deze vroege ervaringen, terwijl opvoeding veel complexer en onvoorspelbaarder is.

Question 35

Betekeniscomponent van opvoeding

Answer 35

De opvattingen en ideeën die ouders hebben over hoe ze willen opvoeden, inclusief de waarden en normen die ze willen doorgeven en hoe ze hun kinderen willen voorbereiden op de wereld

Question 36

Affectieve dimensie

Answer 36

De gevoelscomponent van opvoeding, die gaat over hoe ouders het opvoedingsproces ervaren, zoals of het uitdagend, leuk, of overweldigend is.

Question 37

Cognitieve dimensie

Answer 37

De voorstellingen en verwachtingen die ouders hebben over de opvoeding, zoals hoe ze bepaalde opvoedingsfasen zien en wat hun verwachtingen voor hun kinderen zijn.

Question 38

Conatieve dimensie

Answer 38

Het opvoedingsdoel dat ouders nastreven, oftewel wat ze belangrijk vinden om hun kinderen mee te geven en wat ze hopen voor hun kinderen te bereiken.

Question 39

Handelingsgerichte component

Answer 39

De observeerbare gedragingen en acties van ouders ten aanzien van hun kinderen, zoals het geven van hulp, het uiten van emoties, of het stellen van regels.

Question 40

Opvoedingsgedrag

Answer 40

De concrete acties die ouders uitvoeren in hun interacties met hun kinderen, zoals troosten, helpen met huiswerk, of lezen. Dit gedrag kan doelgericht of niet-doelgericht zijn.

Question 41

Opvoedingsdimensies

Answer 41

De verschillende manieren waarop opvoedingsgedrag kan worden gekarakteriseerd, zoals warmte/responsiviteit (affectie, steun) en controle/structuur (regels, toezicht).

Question 42

Opvoedingsstijl

Answer 42

De overkoepelende en consistente manier waarop ouders zich gedragen tegenover hun kinderen in verschillende opvoedsituaties, gebaseerd op de specifieke combinatie van opvoedingsdimensies. Het verwijst naar het algemene patroon van opvoeden, waarin de mate van warmte/responsiviteit en controle/structuur in balans wordt gebracht.

Question 43

Gezinsklimaat

Answer 43

De algemene sfeer en kwaliteit van de interacties binnen een gezin, waaronder de mate van steun, communicatie, conflict en cohesie tussen gezinsleden.

Question 44

Ongetemde kind

Answer 44

Het kindbeeld dat in het verleden heersende was, waarbij kinderen werden gezien als moreel inferieur en gedisciplineerd moesten worden door strikte controle en weinig warmte om hen te vormen tot goede burgers.

Question 45

Het gelukkige kind

Answer 45

Het moderne kindbeeld dat benadrukt dat kinderen zich goed moeten voelen, zowel fysiek als mentaal. Hierbij ligt de nadruk op liefdevolle zorg, positieve relaties, zelfvertrouwen, en een ondersteunende opvoedingsomgeving.

Question 46

Helikopterouders of curlingouders

Answer 46

Ouders die overmatig betrokken zijn bij het leven van hun kinderen, vaak door voortdurend toezicht te houden en problemen voor hen op te lossen, wat de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van het kind kan belemmeren

Question 47

Parentale burn-out

Answer 47

Emotionele uitputting en vermoeidheid door de stress van ouderschap.

Question 48

Maakbaarheid

Answer 48

Het idee dat ouders het gedrag en de toekomst van hun kinderen volledig kunnen sturen.

Question 49

individualistische samenleving

Answer 49

een samenleving die de nadruk legt op persoonlijke vrijheid en autonomie

Question 50

Protoprofessionalisering

Answer 50

Het proces waarbij ouders een professionele benadering van opvoeding ontwikkelen.

Question 51

Goed-genoeg ouderschap

Answer 51

Het idee dat ouderschap niet perfect hoeft te zijn, zolang het kind voldoende zorg en liefde ontvangt.

Question 52

Traditionele kostwinnersmodel

Answer 52

Het gezinsmodel waarbij de vader werkt en de moeder voor het huishouden en de kinderen zorgt.

Question 53

Volledig gelijkwaardig model

Answer 53

Een gezinsmodel waarbij beide ouders gelijk verantwoordelijk zijn voor werk en opvoeding.

Question 54

Gematigd combinatiemodel

Answer 54

Een gezinsmodel waarbij ouders beide werk- en opvoedingstaken combineren, met enige taakverdeling.

Question 55

Vaderbetrokkenheid

Answer 55

De mate van betrokkenheid van vaders in de opvoeding en zorg voor hun kinderen. Dit is van groot en positief belang voor kinderen.

Question 56

moederinstinct

Answer 56

het veronderstelde aangeboren gevoel van moeders om voor hun kinderen te zorgen

Question 57

Differentiële opvoeding

Answer 57

Verschillen in de opvoeding tussen kinderen die in hetzelfde gezin opgroeien.

Question 58

de niet-gedeelde omgeving

Answer 58

Het concept dat niet alle aspecten van een kind’s omgeving gedeeld worden door de ouders, zoals sociale netwerken, scholen en externe relaties, die invloed hebben op de opvoeding

Question 59

Samengesteld gezin

Answer 59

Een gezin waarin een of beide ouders kinderen hebben uit een eerdere relatie, en deze kinderen samenleven met een nieuwe partner van een van de ouders.

Question 60

Intimate outsider-positie

Answer 60

De positie van de stiefouder in een samengesteld gezin, waarbij de stiefouder dichtbij de kinderen en hun biologische ouder leeft, maar tegelijkertijd buiten de bestaande ouder-kind relatie staat, omdat zij vaak niet de oorspronkelijke ouderrol vervult.