Opvoeden Flashcards
Wat kunnen we besluiten uit het aapjes experiment van Harlow?
dat de kwaliteit van de opvoedervaringen in de vroege kindertijd van belang zijn voor de mentale en fysieke ontwikkeling van kinderen
Wat wordt er bedoeld met de meerzinnige betekenis van opvoeden in onze samenleving?
- verschillende pedagogische visies
- verschillende situaties: kind, opvoeder, context
- verschillende pedagogische theorieën, modellen
- geen exacte wetenschap, dus geen zekerheid
- voortdurende wisselwerking theorie-praktijk
Wat zijn de twee uitersten van opvoeding?
dialoog en gezag
Wat is de definitie van opvoeding?
Opvoeding is alle omgang tussen ouder en kind waarbij gericht een relatie wordt aangegaan. In deze omgang biedt de ouder het kind liefde, geborgenheid, veiligheid, intimiteit, aandacht, grenzen, instructie, ondersteuning en controle.
Hierdoor zal het kind tot zelfontplooiing komen en over het nodige zelfvertrouwen en de nodige zelfstandigheid en zelfredzaamheid beschikken om richting te geven aan zijn verdere leven.
Welke drie zaken kun je uit deze definitie halen, die van tel zijn in de omgang tussen ouder en kind?
- wederzijds respect
- voldoende veiligheid voor het kind, kind heeft vertrouwen, kan rekenen op, voelt zich geaccepteerd en krijgt ondersteuning van de ouder
- ouders dagen het kind uit zodat het eigen beslissingen neemt en experimenteert met nieuwe dingen, hierdoor zal het kind vertrouwen krijgen
Waarom spreken we van een meerzinnige betekenis van opvoeden?
dé opvoeding bestaat niet
Wat zijn de 4 basisdimensies van opvoeden?
- ondersteuning bieden
- instructie geven
- controle uitoefenen
- grenzen stellen
alle vier samen zorgen ze ervoor dat het kind zich door de verschillende ontwikkelingsfasen heen kan slaan om volwassen te worden
Wat is ondersteuning bieden in opvoeden?
- het opvoedgedrag van de ouder dat liefde en zorg voor het kind uitdrukt en dat zich richt op zijn fysieke en emotionele welzijn, waardoor het zich begrepen en geaccepteerd voelt
- nadruk leggen op het afstemmen op de ontwikkelingsbehoeften van het kind/jongere
Wat zijn twee kernwoorden in ondersteunend opvoedgedrag?
sensitiviteit en responsiviteit
Wat is sensitiviteit?
gevoelig zijn voor de signalen van het kind betreffende gevoelens en behoeften
Wat is responsiviteit?
de mate van adequaat reageren op signalen van het kind, aandacht en interesse tonen voor diens handelingen en vertrouwen laten blijken
Sensitiviteit is van groot belang voor ….
Leg uit.
- emotieregulatie
- the window of tolerance
Leg de rol van the window of tolerance uit in opvoeden?
- wanneer we binnen deze window blijven, zijn we in staat om te leren, te spelen en ons tot onszelf en andere te verhouden
- hyper- en hypo-arousal
Op welke manier kan een ouder ondersteunen?
belonen, straffen (negeren)
Waarom heeft straffen een positieve functie in opvoeding?
- het dwingt het kind om te reflecteren op zijn gedrag en ongewenst gedrag af te leren
- vereist consequent gedrag
- bedoeling uitleggen
- vb. time-out
Wat is het effect van responsiviteit?
kind/jongere heeft gevoel dat het hierdoor invloed heeft op zijn omgeving
Waarom is dit geen goede reactie op een huilend kind: “Houd nu op met dat gehuil, je lijkt wel een baby!”?
- je wil erachter komen wat die tranen betekenen
- leer het kind om zijn gevoelens in woorden om te zetten (daarmee leer je het kind iets zinvol voor het leven!)
Wat is goed of fout aan deze reactie: “Doe je dat nou expres of hoe zit dat?!” ?
- vernietigd het zelfvertrouwen/zelfbeeld van het kind, door afkeuring van gedrag
- wat wel: kind laten experimenteren, kans geven te leren en te proberen, op zijn/haar manier; benoem wat wel lukt; ‘speel het niet op de persoon’
Wat is instructie geven in opvoeden?
- duidelijk maken aan het kind wat de bedoeling van iets is en welk gedrag verwacht wordt
- bevordert zelfstandigheid en zelfredzaamheid: probleemoplossingsstrategieën en verantwoordelijkheidszin
- !! té veel instructie zorgt voor handelingsangst bij het kind
Wat zijn de gevolgen van deze uitspraak: “laat maar, ik doe het wel”?
gevolg: onbewust besef bij kind ‘niet goed genoeg om het zelf te doen’ => deuk in het zelfvertrouwen
wat wel: kind laten experimenteren, kans geven te leren en te proberen, op zijn/haar manier
Wat is controle uitoefenen in opvoeden?
- veelal focus op negatieve aspecten: macht, restrictie, straf, …
- in de opvoeding is controle van de opvoeder t.o.v. het kind onmisbaar!
- autoritaire controle
- autoritatieve controle
Wat is autoritaire controle?
= het opvoedgedrag waarbij de ouder druk uitoefent op kind om correct gedrag te vertonen
- macht en gezag spelen centrale rol
- onvoorwaardelijke gehoorzaamheid wordt afgedwongen
- behoeften kind zijn ondergeschikt
- afwijzen (gedrag) van kind door kwaad te worden, straffen, tegenspreken
- bewegingsvrijheid beperkt door strikte regels
Door welke opvoeder wordt vaak de autoritaire aanpak gebruikt?
- die veel waarde hecht aan rust, regelmaat en gehoorzaamheid
- die geen overleg wenst
- dus geen gelijkwaardigheid tussen ouder en kind
Autoritaire controle heeft een negatieve invloed op…
- het kind dat ouder wordt, er zullen meer conflicten ontstaan
- het kind kent zijn eigen wensen niet of kunnen deze niet vormgeven
