De opvoeder Flashcards
Wat is de opvoeder?
1 van de 3 cruciale beïnvloedende factoren in de wijze van het opvoeden van het kind alsook de mogelijke (psychologische) gevolgen van
Wat zijn de 3 beïnvloedende factoren betreffende de wijze waarop het kind opgevoed kan worden?
- verantwoordelijkheid
- rentmeesterschap
- competente opvoeder
Wat is de functie van verantwoordelijkheid in opvoeden?
- bepaalde opvoeding nastreven met de nodige vaardigheden van de opvoeder en weten wat gevolg zal zijn (voorspelbaar)
- bij een probleem is de opvoeder onverantwoord bezig
- opvoeden is relationeel bepaald en dus onvoorspelbaar, toekomst open laten en kind ruimte geven om toekomst in te vullen
Wat is de functie van rentmeesterschap in opvoeden?
- opvoeders zijn verantwoordelijk voor de opvoedingsrelatie door hun engagement (hun keuze!)
- stewardship
- instemming kind! (zou het kind er als volwassene mee akkoord gaan?)
- link met IVRK
Wat is stewardship?
opvoeders krijgen het kind toevertrouwd met opdracht om dit zo goed mogelijk te doen met ook oog voor ontwikkeling op alle vlak van talenten en mogelijkheden
Wat is de link tussen rentmeesterschap en het Verdrag inzake de Rechten van het Kind?
- het geeft opvoeders een houvast om het samenleven met kinderen vorm te geven en te beoordelen
- kinderen moeten opgevoed worden in de geest van vrede, respect voor de menselijke waardigheid, verdraagzaamheid, vrijheid, gelijkheid en solidariteit (een democratische, geweldloze opvoeding)
Wat is de functie van de competente ouder in opvoeden?
- er bestaat geen eenduidige, universele omschrijving van ‘de goede opvoeding’
- een evenwicht vinden tussen de eisen van de situatie en de aanwezige mogelijkheden
- competentie: flexibiliteit
Waar verwijst ‘competentie’ naar?
de bekwaamheid om op grond van een samenhangend geheel van kennis, vaardigheden en persoonsgebonden houdingen in complexe situaties adequaat te handelen (= op een zelfstandige, reflexieve en verantwoordelijke manier succesvol uitvoeren van taken en oplossen van problemen)
Competentie verwijst naar een samenhang van 3 elementen? Welke?
- kennis
- vaardigheden
- houding
Welk soort opvoeders zijn er?
- bewust reflecterende opvoeder: 4 niveaus
- leerbereide opvoeder (perspectieven)
- zelfregulerende opvoeder (Triple P, M. Sanders)
Wat zijn de vijf principes van positief ouderschap?
- veilige en stimulerende omgeving
- positief ondersteunende leeromgeving
- aansprekende discipline
- realistische verwachtingen
- goed voor zichzelf zorgen
Welk model visualiseert de verschillende opvoedingsvaardigheden?
de opvoedingspiramide (Webster-Stratton Hancock)
- bovenste lagen: enkel bij ernstig storend gedrag
onderste lagen: inzetten om de band met het kind aan te halen en om gewenst gedrag te stimuleren en te bekrachtigen
Wat zijn de algemene basisvaardigheden van de opvoeder?
- observeren
- voorkomen van problemen in risicosituaties
- gevoelens/emoties kunnen reguleren
- communicatievaardigheden
- relatievaardigheden
Emotioneel competente opvoeder zijn in staat tot een …?
positieve emotiecoaching, met empathie als kern
Wat is emotiecoaching in vijf stappen? (Gottman & DeClaire)
- Wees bewust van gevoelens van kinderen.
- Beschouw hun gevoelens als gelegenheid voor intimiteit en als leermogelijkheid.
- Luister empathisch naar kinderen en hun gevoelens en communiceer je gevoelens van erkenning en begrip.
- Help kinderen bij het verwoorden van gevoelens.
- Help, indien nodig, bij het oplossen van problemen. Stel grenzen vanuit de idee dat gevoelens steeds legitiem zijn, maar niet alle gedrag aanvaardbaar is.
Welke houding wordt er verondersteld van de opvoeder?
- geduldig
- eerlijk met zichzelf en de kinderen
- vermijdt negatieve kritiek, vernederende en ridiculiserende commentaar
- benoemt kinderen niet op een algemene en negatieve manier
- zijn bewust van en staan open voor de eigen gevoelens
Welke zijn de vier opvoedingsstijlen gebaseerd op twee dimensies: ontvankelijkheid (betrokkenheid, nabijheid) en veeleisendheid (controle, loslaten)?
- autoritair
- democratisch (autoritief)
- verwaarlozend
- toegeeflijk (permissief)
Wat is belangrijk van een gezaghebbende, democratische, autoritatieve opvoedingsstijl?
- duidelijke verwachtingen, redelijke afspraken
- kind <=> ouders: luisteren en elkaar beluisteren, open communicatie (overlegmoment)
- balans tussen:
- gezag, warmte, affectie en begrip
- controle en betrokkenheid
- discipline en autonomie
Wat zijn de gevolgen van een gezaghebbende opvoedingsstijl?
betere psychosociale ontwikkeling
- positief zelfbeeld
- wederzijds respect, vertrouwen en genegenheid
- meer kans op betere oplossingen, met gedeelde verantwoordelijkheid
- beste langetermijnresultaten
Wat zijn de gedragsregels in het gezin?
- regels essentieel
- regels aangepast aan de leeftijd en capaciteiten van het kind
- afspraken en regels maken
Wat zijn belangrijke aspecten bij het maken van afspraken en regels?
- duidelijkheid
- redelijkheid
- kort op de bal spelen
=> grenzen zijn nodig om kinderen een veilig opvoedingsklimaat te bieden
Wat is de permissieve opvoedingsstijl?
- toegeeflijk, weinig controle
- alles goedpraten, kind krijgt steeds gelijk
- alles wat mis gaat, wordt aan externe factoren gelinkt
- onveilige sfeer !
- gevoelens van wrok en vijandigheid bij opvoeder
Wat is het effect van de permissieve opvoedingsstijl op het kind?
- impulsief, ongehoorzaam, opstandig en agressief
- moeilijk verantwoordelijkheid opnemen
- veel zelfvertrouwen
- erg gericht op leeftijdsgenoten
- moeite met concentreren
- vrienden maken en houden
=> moeite met emotieregulatie
Wat is de verwaarlozende opvoedingsstijl?
- alles wordt toegelaten maar niets goed gevonden
- weinig eisen, weinig tijd, onverschilligheid
