Opiaten, Enkefalines En Endorfines Flashcards
Wat is het verschil tussen opiaten analgetica en niet-opiaten analgetica?
Opiaten analgetica werken centraal, terwijl de niet-opiaten analgetica werken vnl perifeer.
Voor welk type pijn worden de opiaten analgetica het meest gebruikt en voor welk type pijn de niet-opiaten analgetica?
Niet-opiaten analgetica gebruikt voor acute scherpe pijn.
Opiaten analgetica gebruikt voor chronische doffe pijn.
Wat zijn afferente neuronen?
Zenuwcellen die verantwoordelijk zijn voor het overbrengen van een signaal van de periferie naar het centraal zenuwstelsel.
Leg het mechanisme uit van pijntransmissie:
We hebben de afferente neuronen (A-delta- en C-vezels) die vanuit de perifere naar de Dorsale hoorn lopen. Ze gaan dan thv de substantia gelatinosa contact maken met postsynpatische neuronen en substantie P vrijstellen. Op die manier wordt het pijnsignaal doorgegeven naar hogere hersengebieden zoals de thalamus, hersenstam en cortex.
Welke 2 type afferente neuronen spelen een rol in de pijnsensatie? Voor welk type pijn zijn ze verantwoordelijk?
- dikke gemyeliniseerde A-delta vezels: acute scherpe pijn
- dunne niet-gemyelineseerde C-vezels: doffe chronische pijn
Hoe werken (algemeen) de opiaten thv de pijnsensatie?
Het contact tussen de afferente presynaptische vezels en de postsynaptische vezels verstoren in de substantia gelatinosa. Op die manier is er verminderde vrijstelling van substantie P en dus zal het pijnsignaal minder goed doorgegeven worden naar de hogere hersengebieden.
Welke afferente neuronen (A-delta of C-vezels) werken snel?
A-delta vezels werken snel.
Teken de structuur van morfine
/
Op welke receptoren binden de opioiden? Welke types bestaan er?
Opioidreceptoren —> mu, kappa en delta
Welk model verklaart de interacties die belangrijk zijn tussen morfine en de opioidreceptor?
Becket en KC
Welke interactiepunten van morfine zijn noodzakelijk voor binding op de opioidreceptor?
- A ring: van der Waals interactie
- OH op de A-ring: H-brug vorming
- N in de piperidinering: ionische interactie
Wat is de pKa waarde van de N in de E-ring van morfine? Hoe is deze geladen bij fysiologische pH?
7,8 - positief geladen bij fysiologische pH
Wat is de pKa waarde van de OH functie op de A-ring van morfine en hoe is deze geladen bij fysiologische pH?
10,8 —> vooral in neutrale vorm
Geef een typisch kenmerk voor de morfine structuur:
Het is een vrij regiede structuur zonder veel conformationele vrijheid
Voor welke receptor vertoont morfine een hogere selectiviteit?
Mu - receptor
Wat zijn enkefaline en endorfines?
Het zijn endogene opioiden die ons lichaam zelf aanmaakt en die allemaal afkomstig zijn van 1 gemeenschappelijk proteine die dan verknipt wordt.
Welke 2 enkefalines onderscheiden we?
Leu-enkefaline
Met-enkefaline
Hoe zijn de enkefalines opgebouwd?
Tyr - Gly - Gly - Phe - Leu/ Met
Welke zijn de kortste endogene pijnstillers? Uit hoeveel aminozuren zijn ze opgebouwd?
Enkefalines - opgebouwd uit 5 aminozuren
Wat is het verschil in structuur tussen Met-enkefaline en Leu-enkefaline?
Het aminozuur thv het C-terminaal uiteinde: ofwel een Leucine ofwel een methionine
Voor welke opioid receptor vertonen de enkefalines een selectiviteit?
Delta opioid receptor
Wat zijn gewenste effecten van opioiden?
- analgetisch effect
- sedatief effect
- narcotisch effect
- euforie
Wat zijn ongewenste effecten van opioiden?
- obstipatie
- respiratoire depressie
- misselijkheid
- jeuk
- tolerantie
- afhankelijkheid
- verslaving
Wat is het verschil tussen een narcotische effect en een analgetisch effect?
Analgetisch effect is een pijnstillend effect zonder het bewustzijn te veranderen.
Narcotisch effect: vermogen om een toestand van sedatie, bewustzijnsverlies of slaap te veroorzaken
Waarom zijn we geïnteresseerd in selectieve kappa-liganden?
Het selectief activeren van de kappa-opioid receptor zou minder aanleiding geven tot de fysieke afhankelijkheid, tolerantie en respiratoire repressie. Ze worden dus als veiliger bescouwd.
Verklaar het mechanisme achter de tolerantie van opioiden:
Bij langdurige gebruik van opioiden zal er desensitatie optreden van de receptor door een fosforylering van de receptor aan de intracellulaire lussen waardoor de koppeling van het Gi-proteine bemoeilijkt wordt.
Verklaar het mechanisme van afhankelijkheid van opioiden:
Door het langdurig gebruik van opioiden zullen we een continue stimulatie zien van opioid receptor. Het is een GPCR dat negatief gekoppeld is aan adenylaatcyclase, dus continue stimulatie zal zorgen voor gedaalde cAMP levels. Als een compensatiemechanisme zal het lichaam zorgen voor een verhoogde synthese van adenylaatcyclase.
Bij het abrupt stoppen van opioiden zullen de verhoogde cAMP levels zorgen voor de afkickverschijnselen.
Wat is de voorkeurspositie van de methylgroep op de N in morfine in de piperidinering?
Equatoriaal
Welke allostere modulator kan er binden op de opioidreceptor? Wat is het gevolg hiervan?
Natrium kan ook binden op een allostere bindingsplaats op de opioid receptor - binding van Na aan de allostere bindingsplaats zorgt voor een verminderde affiniteit van AGONISTEN. Voor ANTAGONISTEN heeft dit GEEN EFFECT.
Met welke parameter omschrijven we het effect van Na op de affiniteit van de agonist voor zijn orthostere bindingsplaats?
De natrium index = + NaCl / - NaCl
Wat zijn de natirumindexen voor antagonisten, agonisten en partiële agonisten?
- antagonisten = 1
- partiële agonisten: tussen de 1 en 6
- antagonisten = 6
Wat zijn de natirumindexen voor antagonisten, agonisten en partiële agonisten?
- antagonisten = 1
- partiële agonisten: tussen de 1 en 6
- antagonisten = 6
welk type receptor (GPCR of ionotroop) zijn de opioide receptoren? Leg uit
Beiden!!!
- GPCR - ze zijn negatief gekoppeld aan adenylaatcyclase
- Ionotroop: activatie zal zorgen voor het openen van Kaliumkanalen en efflux van kaliumkanalen wat zorgt voor een hyperpolarisatie.
+ bemoeilijken het openen van Calciumkanalen en influx van calciumionen.
—> moeilijker voor de afferente neuronen om substantie P te gaan vrijstellen.
Wat is de structuur van dynorfines?
Tyr - Gly - Gly - Phe - Leu - ……..
Uit hoeveel aminozuren bestaan de dynorfines?
15 aminozuren
Voor welke opioidreceptor vertonen de dynorfines een selectiviteit?
Kappa receptor
Voor welke opioidreceptor vertonen de endorfines een selectiviteit?
Mu receptor
Hoe zijn de endorfines opgebouwd?
Tyr - Gly - Gly - Phe - Met - …
Waarom kunnen we de enkefalines en endorfines niet gebruiken als geneesmiddelen?
Het zijn peptiden - peptidegeneesmiddelen kunnen we niet oraal innemen omdat ze te snel afgebroken worden door de zure pH van de maag en door enzymen.
Op welke 2 manieren kunnen we enkefalines en endorfines stabieler maken tegen afbraak?
- D-aminozuren integreren in de keten
- Amidefunctie methyleren
Leg het mechanisme uit van de opiaten (in detail) voor de pijnonderdrukking.
Afferente neuronen vanuit de periferie gaan thv substantia gelatinosa substantie P vrijstellen die dan binden op postsynaptische neuronen en zo het pijnsignaal doorgeven naar hogere hersencentra.
Thv van die presynaptische afferente neuronen bevinden zich opioide receptoren: indien opiaten hierop gaan binden, activeren ze de opioidereceptor en zorgen ze voor verminderde cAMP levels, het bemoeilijken de opening van Ca-kanaal en openen Kaliumkanelen. Op die manier krijgen we een hyperpolarisatie en zal het moeilijker zijn om substantie P vrij te stellen en de pijnsignaal door te geven.
Wat zijn interneuronen?
Het zijn neuronen die ook uitmonden in de Dorsale hoorn van het ruggenmerg en zorgen voor de vrijstelling van enkelfalines die op de opioidreceptoren binden thv het presynaptische neuron en zo de pijnsignalisatie inhiberen.
Welke andere 2 neurotranmitters spelen een rol in de inhibitie van de pijnmodulatie?
Noradrenaline en serotonine
Welke receptor is verantwoordelijk voor de effecten die we zijn bij morfine?
Mu receptor
Welk type pijn zal morfine onderdrukken?
De doffe chronische pijn
Welke 3 structurele vereenvoudigingen kunnen we toepassen op morfine zodat we actievere analogen krijgen? Leg ze ook uit
- Verwijderen van de D-ring: Morfinanen worden gevormd
- Verwijdering van de D-ring en de C-ring: benzomorfanen
- Verwijdering van de D-ring, de C-ring en de B-ring: fenylpiperiden
Welke vorm van morfine-analogen zijn de krachtigste?
De fenylpiperiden
Welke vorm van morfine-analogen zijn de krachtigste?
De fenylpiperiden
Welke 2 klassen van gemodificeerde morfine-analogen vertonen eenzelfde structuur-activiteitsrelatie met morfine zelf?
Morfinanen en benzomorfanen
Van welke plant is morfine afkomstig?
Papaver somniferum
Welke 2 andere alkoloiden bevat de plant waarvan morfine afkomstig is?
Thebaine en codeine
Wat is structureel verschillend tussen codeine en morfine?
De -OH functie op de A-ring is bij codeine gemethyleerd tot een methylether.
Welke indicatie heeft codeine?
Het is een hoestonderdrukker
Wat is het gevolg van de methylering van de -OH functie bij codeine? Specificeer
Een daling in het analgetische effect met een factor 6 tot 12.
Verklaar hoe het komt dat codeine toch nog een klein analgetische effect heeft ondanks het geen -OH functie heeft tov de A-ring die essentieel is voor de binding aan de opioid receptor?
Als codeine oraal ingenomen wordt zal het door de lever gemetaboliseerd worden waarbij de methyl verwijderd wordt en je dus gedeeltelijke vorming krijgt van morfine.
Welke structurele veranderingen zien we tussen dihydromorfinone en morfine?
Er is een reductie van de dubbele binding tussen C7 en C8.
De -OH groep op de C-ring is vervangen door een carbonyl.
Geef een synoniem voor dihydromorfinone?
Hydromorfone
Wat is het gevolg van de structurele veranderingen bij dihydromorfinone met betrekking tot het analgetisch effect?
Dihydromorfinone is 4 x actiever dan morfine zelf
Welke structurele veranderingen zien we tussen dihydrocodeinone en morfine?
- reductie van de dubbele binding tussen C7 en C8
- -OH op de C ring is vervangen door een ketonfunctie
- methylering van de -OH functie op de A-ring = methylether
Geef een synoniem voor dihydrocodeinone:
Hydrocodone
Wat is het gevolg van de structurele veranderingen bij dihydrocodeinone met betrekking tot het analgetisch effect?
Verminderd analgetisch effect
Welke structurele veranderingen zien we tussen oxymorfone en morfine?
- reductie van de dubbele binding tussen C7 en C8
- -OH functie op de C-ring is vervangen door een carbonyl/ ketonfunctie
- extra -OH functie op C14