Oorsprong en basis van systeemdenken Flashcards
Geef de principes van de algemene systeemtheorie
- Holisme
- Interconnectiviteit
- Open systemen
- Feedbackmechanismen
- Dynamische processen
Grondlegger van de algemene systeemtheorie
Ludwig von Bertalanffy
Holisme (algemene systeemtheorie)
Systemen meer zijn dan de som van hun onderdelen
Interacties tussen de delen
Deze interacties creëren emergente eigenschappen die niet kunnen worden begrepen door alleen naar de individuele elementen te kijken
Bv. De comfortabele zetel in de therapieruimte
Emergente eigenschappen
Emergente eigenschappen zijn de nieuwe eigenschappen die op het hogere organisatieniveau verschijnen wanneer delen met elkaar in interactie gaan. Emergentie is dan het proces waarbij nieuwe eigenschappen ontstaan in de interactie tussen de simpele, kleine entiteiten die elk op zich niet deze eigenschappen bezitten: “het geheel is meer dan
de som van de delen”.
Interconnectiviteit (algemene systeemtheorie)
Alle onderdelen van een systeem zijn met elkaar verbonden
Veranderingen in één deel van het systeem kunnen invloed hebben op andere delen, wat een dynamisch en interactief proces creëert
Open systemen (algemene systeemtheorie)
De meeste systemen zijn open
Systemen staan in wisselwerking met hun omgeving
Ze wisselen energie, informatie en materie uit met hun externe omgeving
Dit beïnvloedt hun functioneren
Feedbackmechanismen (algemene systeemtheorie)
Systemen bevatten vaak feedbackloops
Deze helpen bij het reguleren van gedrag
Positieve feedback versterkt veranderingen
Negatieve feedback bevordert stabiliteit (‘no change’)
Dynamische processen (algemene systeemtheorie)
Systemen zijn niet statisch
Systemen evolueren en veranderen doorheen de tijd
Beïnvloed door interne en externe factoren zijn systemen voortdurend in ontwikkeling
Grondlegger van de cybernetica
Norbert Wiener
Wat is de basis van de cybernetica?
Studie van communicatie en regelprocessen binnen complexe systemen
Geef een definitie van cybernetica
Een theoretisch kader voor het bestuderen van systemen en hun gedragingen, waarbij de focus ligt op communicatie, feedback en aanpassing
Wat zijn de kernelementen van de cybernetica
- Interdisciplinair karakter
- Zelfregulatie en controle
- Communicatie
- Complexiteit en adaptatie
Interdisciplinair karakter (cybernetica)
Cybernetica combineert inzichten uit verschillende disciplines, zoals wiskunde, engineering, biologie, psychologie en sociale wetenschappen
Dit heeft geleid tot een breder begrip van hoe complexe systemen functioneren
Zelfregulatie en controle (cybernetica)
Cybernetica bestudeert hoe systemen zichzelf reguleren en aanpassen aan veranderingen in de omgeving
Dit omvat het concept van feedback = informatie over de output van een systeem koppelt terug naar de input => hierdoor kan het systeem leren en zich kan aanpassen
Communicatie (cybernetica)
communicatie tussen de delen van een systeem = cruciaal
cybernetica => hoe informatie wordt verzonden, ontvangen en verwerkt binnen systemen is essentieel voor het functioneren en aanpassing van die systemen
Complexiteit en adaptatie (cybernetica)
Cybernetica richt zich op de dynamiek van complexe systemen + hoe deze complexe systemen in staat zijn om zich aan te passen aan zowel interne als externe veranderingen
Geef een voorbeeld van de cybernetica
A.I.
Grondlegger van ‘Steps to an Ecology of Mind’
Gregory Bateson
Geef de principes van ‘an Ecology of Mind’
- Het streven naar evenwicht
- Het vermogen zich aan te passen aan veranderende omstandigheden (‘adaptability’)
- Regelmechanismen van positieve én negatieve feedback-loops
Het streven naar evenwicht (an Ecology of Mind)
Dynamisch evenwicht = in een “orde” (bv. een koppel) waarin vaste “complementaire” posities zorgen voor het natuurlijk (ecologisch) evenwicht
Dit dynamische evenwicht is nodig voor het voortbestaan van de soort
Een familie / het gezin: mensen moeten vanuit deze optiek niet meer (noodzakelijk) opgenomen en buitengesloten worden, maar bij voorkeur in hun eigen leefomgeving mét hun gezin behandeld worden
Het vermogen zich aan te passen aan veranderende omstandigheden (‘adaptability’, an Ecology of Mind)
Het vermogen van een systeem (een gezin, een gezinslid, …) om te overleven en coherent te blijven ondanks veranderende interne omstandigheden (ik heb griep; mijn kind gaat zelfstandig wonen;…) en/of externe omstandigheden (we hebben nieuwe buren; mijn bedrijf reorganiseert en ik krijg een nieuwe functie; mijn kind brengt een nieuwe partner mee naar het familiefeest ;…).
Dus aanpassen aan veranderende omstandigheden => naar een nieuwe balans
Het begrip ‘aanpasbaarheid’ (adaptability) = een blijvend proces van veranderende relaties
De mate waarin een gezin zich weet aan te passen bepaalt de mate waarin het functioneel dan wel dysfunctioneel wordt
Regelmechanismen van positieve én negatieve feedback-loops (an Ecology of Mind)
Negatieve feedback => ‘morfostase’/ ‘morphostasis’ = het gezinssysteem behoudt haar status quo
Positieve feedback => ‘morfogenese’/’morphogenesis’ = nieuwe structuren ontstaan in het systeem => leidt tot verandering
Gezond gezinssysteem = voldoende balans houden tussen verandering en stabiliteit
Teveel aan verandering (zou leiden tot een chaotische gezinsstructuur)
Teveel aan stabiliteit (zou leiden tot een rigide gezinsstructuur)
Dus: om verandering en ontwikkeling mogelijk te maken is flexibiliteit nodig
én is stabiliteit vereist
Morfostase
Negatieve feedback => ‘morfostase’/ ‘morphostasis’ = het gezinssysteem behoudt haar status quo
Morfogenese
Positieve feedback => ‘morfogenese’/’morphogenesis’ = nieuwe structuren ontstaan in het systeem => leidt tot verandering
