Narratieve systeemtherapie Flashcards
David Epston
Mede-pionier in narratieve therapie + sterke raakvlakken met oplossingsgericht denken
Michael White
Uitdrukkelijke, praktische toepassing van het sociaal constructionisme
Tom Andersen
- Focus op samenwerking en meervoudige perspectieven in therapeutische processen
- Reflecting team = team van therapeuten dat observeert + geeft aansluitend feedback => aan zowel therapeut alsook cliënten
–> binnenbrengen van meerdere perspectieven in therapie
–> versterkt samenwerking in therapie
Vertellen en hervertellen van verhalen binnen de context van gezins- en relatieproblemen => stimuleert een open en flexibele benadering en meerdere perspectieven
Jan Olthof
“De mens als verhaal”
Wat is een centraal kernaspect in de narratieve oriëntatie?
In de interactie met anderen worden verhalen, en via die verhalen ook ieders persoonlijke identiteit, betekenis gegeven
Wat is de inspiratie voor de narratieve oriëntatie?
Sociaal-constructionistische gedachtengoed
Waar gaan narratieve therapeuten van uit?
- dat het leven van mensen wordt georganiseerd door hun levensverhalen
- dat verhalen het leven niet weerspiegelen, maar dat verhalen op hun beurt het leven zelf vormgeven
Wat zijn de uitgangspunten van de sociaal-constructionistische gedachtengoed?
- Verhalen vormen de kern van onze identiteit
- Problemen zijn externe entiteiten
- De rol van cultuur en context
- Co-auteurschap als basishouding van de therapeut
Verhalen vormen de kern van onze identiteit (sociaal-constructionistische gedachtengoed)
Identiteit = een narratief sociaal construct
–> Verhalen geven vorm aan de manier waarop mensen zichzelf en hun relaties begrijpen
Narratieve therapie : deze verhalen begrijpen en verbeteren
–> Onderzoeken hoe verhalen de gezinsdynamiek en -relaties beïnvloeden
–> Verhaal herschrijven = problemen herkaderen en nieuwe betekenissen géven aan ervaringen: ook richten op positieve, sterke punten (=> positieve identiteit).
–> Vanuit geherinterpreteerde verhaal: anders kijken naar identiteit, relaties en ervaringen
Het delen van verhalen => beter communiceren en begrip voor elkaars ervaringen ontwikkelen
Problemen zijn externe entiteiten
(sociaal-constructionistische gedachtengoed)
- “problemen” = externe factoren die de persoon beïnvloeden (NIET: intrinsieke eigenschappen van iemand)
- Therapie = het probleem benoemen en bespreken in termen van: ‘iets buiten de cliënt’:
–> ‘onderscheiden van problemen los van de persoon’ = ‘het proces van externaliseren’ (gevoelens van schuld en schaamte verminderen)
De rol van cultuur en context
(sociaal-constructionistische gedachtengoed)
- Cultuur en context spelen een belangrijke rol in de sociale constructie van identiteit (daarom dus ook belangrijk om het sociale netwerk te betrekken en te versterken)
- Therapie: cliënten aanmoedigen om kritisch te reflecteren op de dominante verhalen in hun leven = hoe overtuigingen hun visie op en ervaringen van de ‘werkelijkheid’ beïnvloeden
Co-auteurschap als basishouding van de therapeut (sociaal-constructionistische gedachtengoed)
- De therapeutische relatie = samenwerking en dialoog
- De therapeut = ‘co-auteur’, helpt verhalen van cliënten te verkennen en te herstructureren
- open en niet-oordelende dialoog => betrouwbare therapeutische ruimte creëren waarin het delen van verhalen met de nodige veiligheid kan gebeuren.
Rituelen en creatieve expressie
- In narratieve therapie => veel ruimte voor rituelen en symboliek
- Therapeut:
–> Reflecteert mee met de cliënt(en) op wat al goed gaat en de successen die zijn behaald, hoe klein ook
–> Moedigt cliënten aan om hun verhalen op creatieve manieren uit te drukken, zoals door te schrijven, tekenen of andere kunst- en expressievormen.
–> Hanteert taal van metaforen, symbolen, … en gaat hierover met de cliënt in dialoog
