Odpowiedź komórkowa Flashcards
Jakie patogeny wywołują odpowiedź komórkową?
patogeny wewnątrz komórki
Z czym wiąże się zabicie patogenów wewnątrz komórki?
z zabiciem całej komórki
Działalność limfocytów NK jest wyrazem odporności wrodzonej czy nabytej?
wrodzonej
Czym charakteryzują się komórki NK?
- duże limfocyty (fenotyp: CD3-, FCR-, CD2+, CD16+, CD56+)
- ziarnistości w cytoplazmie
Czy komórki NK wymagają stymulacji?
nie, działają spontanicznie, zabijając komórki zakażone, nowotworowe i zmienione
Jak działa na komórki NK wydzielanie cytokin? O których cytokinach mowa?
pod wpływem IL-2, IL-12 i IL-15 przekształcają się w bardzo efektywnych zabójców
Co uwalniają pod wpływem aktywacji komórki NK?
uwalniają IFN-γ ⇒ aktywacja makrofagów
W odporności przeciwko jakim strukturom biorą udział komórki NK?
w odporności przeciwwirusowej i przeciwnowotworowej
Jakie wyróżniamy receptory działające na cytotoksyczność komórek NK?
hamujące lub aktywujące
Jakiej klasy białka MHC rozpoznają komórki NK?
MHC I
Jaką strukturę chemiczną mają receptory KIR?
immunoglobulinopodobne
Jaką strukturę chemiczną mają receptory KLR?
lektynowe
Co jest ligandem dla receptorów KIR i KLR na powierzchni komórek NK?
- MHC Ia (klasyczne)
- MHC Ib (nieklasyczne)
Co rozpoznają receptory NKp46?
antygeny wirusowe
Jak działają receptory hamujące limfocytów NK?
rozpoznanie prawidłowych cząsteczek MHC I ⇒ silny sygnał hamujący do komórki ⇒ brak aktywacji
Jak działają receptory aktywujące limfocytów NK?
komórki zakażone wirusem lub podlegające transformacji nowotworowej zmniejszają ekspresję MHC I ⇒ brak MHC I = brak sygnału hamującego ⇒ do komórki wysyłane są sile sygnały aktywujące ⇒ sygnał śmierci
Czym skutkuje sygnał śmierci w wyniku mostkowania receptorów FcRγ gdy limfocyt NK rozpoznaje fragmenty Fc przeciwciał G wiążących antygeny wirusowe na powierzchniach zakażonej komórki?
ADCC
Jak przebiega mechanizm ADCC?
przeciwciało wiąże antygen na powierzchni komórki ⇒ FcR na powierzchni komórki NK rozpoznaje związane przeciwciało ⇒ mostkowanie receptorów = sygnał aktywujący NK ⇒ śmierć komórki docelowej na drodze apoptozy
Co się znajduje w ziarnistościach komórek NK?
perforyny, granzymy i granulizyny
Jak działają perforyny?
w obecności Ca2+ polimeryzują w błonie komórki docelowej tworząc w niej kanały ⇒ zaburzenie równowagi osmotycznej i jonowej
Jak działają ganzymy i granulizyny?
wnikają do komórki docelowej przez kanały utworzone przez perforyny
Jakie zadanie pełni perforyna w komórce docelowej?
dostarczenie zawartości ziaren do cytoplazmy komórki docelowej
Jakie zadanie pełni granzyma w komórce docelowej?
proteazy serynowe, które aktywują apoptozę gdy znajdą się w cytoplazmie komórki docelowej
Jakie zadanie pełni granulizyna w komórce docelowej?
indukuje apoptozę i działa również na drobnoustroje
Jak działają enzymy uwolnione przez NK, które wniknęły do komórki do komórki docelowej w celu indukcji apoptozy?
- litycznie na białka cytoplazmy
- uruchamiają aktywację jądrowej DNA-zy (trawi jądrowe DNA)
- niektóre granzymy działają litycznie na histony
⇒ dochodzi do fragmentacji DNA
W jaki sposób aktywacja NK na drodze FasL prowadzi do indukcji apoptozy?
na drodze aktywacji kaspaz
Czym się charakteryzuje komórka ulegająca apoptozie?
- pączkowanie cytoplazmy
- zmniejszenie objętości komórki
Co powstaje w wyniku apoptozy komórki?
ciałka apoptyczne
Co się dzieje z powstającymi ciałkami apoptycznymi?
są szybko fagocytowane przez komórki fagocytujące (głównie makrofagi)
Co ma na celu szybka fagocytoza ciałek apoptycznych?
dzięki temu zawartość komórek (drobnoustroje, enzymy proteolityczne, nukleazy) nie wydostają się do przestrzeni międzykomórkowej i nie powstaje odczyn zapalny
Jakimi drogami może być aktywowany sygnał śmierci?
1) egzocytoza ziarnistości (=przewaga sygnałów aktywujących)
2) receptorowa aktywacja kaspaz
Jakimi drogami może dojść do egzocytozy ziarnistości limfocytów NK?
- KIR/KLR w wyniku zbyt niskiej lub zmienionej aktywności MHC I
- FcRγIII przez przeciwciała wiążące antygeny na powierzchni komórki
W jaki sposób może dojść do receptorowej aktywacji kaspaz?
komórka NK FasL - Fas na komórce docelowej
Jakie wyróżniamy komórki żerne?
- jednojądrzaste (monocyty/makrofagi)
- wielojądrzaste (granulocyty: neutrofile i eozynofile)
Jaką rolę pełnią fagocyty?
fagocytują i niszczą drobnoustroje
Czym charakteryzują się neutrofile?
- stanowią pierwszą linię obrony organizmu
- stanowią 50-70% leukocytów w krwi
- mają zdolność migracji
- pierwsze pojawiają się w miejscu zakażenia lub uszkodzenia tkanek
- segmentowane jądro połączone wąskimi pasami chromatyny (⇒ łatwo ulega odkształceniom, co ułatwia migrację)
- krótko-żyjące (3 dni) (⇒po spełnieniu funkcji ulegają apoptozie)
Jakie receptory znajdują się na powierzchni neutrofili?
- rozpoznające wzorce molekularne patogenów (PRR)
- wiążące fragment Fc przeciwciał G (FcγRII, FcγRIII)
- dla składników dopełniacza (C1R, C3aR, C5aR)
- cząsteczki adhezyjne (LFA-1)
- receptory dla chemokin
Co zawierają ziarnistości w cytoplazmie neutrofili?
- enzymy (katepsyna, elastaza, hydrolaza, mieloperoksydaza)
- lizozym (trawi otoczki bakterii)
- laktoferynę
Jakie znaczenie ma laktoferyna w ochronie przed bakteriami?
wiąże żelazo, którego potrzebują bakterie żeby się namnażać
Czym charakteryzują się monocyty/makrofagi?
- komórki długo-żyjące
- mają silne właściwości fagocytarne
- nieustannie patrolują tkanki (wyłapują umierające lub nieżywe tkanki i niszczą je)
- fagocytują i niszczą drobnoustroje
- stała ekspresja MHC II (funkcja APC)
Jakie receptory są obecne na powierzchni makrofagów/monocytów?
- rozpoznające wzorce molekularne patogenów (PRR)
- wiążące fragment Fc przeciwciał G (FcγRII, FcγRIII)
- dla składników dopełniacza (C1R, C3aR, C5aR)
- cząsteczki adhezyjne (LFA-1)
- receptory dla cytokin (IFNγR, TNFR)
Jakimi etapami przebiega migracja leukocytów z krwi do tkanek?
1) toczenie się
2) aktywacja
3) przyleganie
4) diapedeza
Jakie cząsteczki i obecne na jakich komórkach biorą udział w migracji limfocytów do tkanek?
cząsteczki adhezyjne na powierzchni komórek śródbłonka i na powierzchni limfocytów
Co się dzieje z cząsteczkami adhezyjnymi w stanach zapalnych i jakie to ma znaczenie?
rodzaj tych cząsteczek zmienia się w stanach zapalnych, co umożliwia komórkom efektorowym (neutrofilom, makrofagom, limfocytom T) migrację do tych tkanek