Egzamin Flashcards
scharakteryzuj drogi aktywacji dopełniacza
W drodze klasycznej fragment Fc przeciwciała tworzący kompleks z antygenem uzyskuje zdolność wiązania komponentu C1, co prowadzi do sekwencyjnego włączania się dalszych składników.
Aktywowana poprzez kompleksy immunologiczne (antygen+przeciwciało IgM lub IgG1-3 – bo tylko te mają receptory dla dopełniacza- IgG4 NIE MA RECEPTORA DLA DOPEŁNIACZA), poprzez białko CRP (ostrej fazy).
Jest aktywowana jako ostatnia, bo wymaga powstania co najmniej odpowiedzi pierwotnej i powstania kompleksów immunologicznych, więc jest niewydolna przy ostrym zapaleniu.
LEKTYNOWO-MANNOZOWA
Zaczyna się związaniem z powierzchnią patogenu czynnika MBL (mannose binding lectin), zastępuje on czynnik C1 w drodze klasycznej.
Do innych aktywatorów drogi lektynowej należą:
1. Białka surfakantu A i D,
2. Białko C-reaktywne,
3. Heparyna,
4. DNA
Jest aktywowana jako druga (bo musi być miniumum opsonizacja, a to trwa).
ALTERNATYWNA
Zaczyna się spontaniczną aktywacją czynnika C3 na powierzchni patogenu. Drogę tę aktywują endotoksyny bakteryjne, różne struktury ściany komórkowej drobnoustroju oraz agregowane Ig (wszystkie IgG, IgA i IgE ale poprzez Fab, a nie Fc).
Aktywowana jako pierwsza.
Aktywacja układu dopełniacza:
• rekrutacja komórek immunologicznych,
• opsonizacja antygenu,
• zabicie patogenu.
Końcowym etapem działania kaskady dopełniacza jest liza patogenu lub nośnika kompleksu immunologicznego.
Wszystkie drogi aktywacji krzyżują się w miejscu wytworzenia KONWERTAZY C3.
Zazwyczaj wraz z akt. dopełniacza jest również akt. kaskada krzepnięcia.
Większość z etapów aktywacji ma naturalne inhibitory w formie białek rozpuszczalnych lub receptorowych.
Białka rozpuszczalne: ograniczają w czasie i intensywności aktywację kaskady dopełniacza → zaraz po skończeniu pracy przez dopełniacz inaktywują go.
Białka receptorowe: chronią przed samoczynną aktywacją dopełniacza na komórkach somatycznych (żeby nie zostały uszkodzone własne komórki), są na zdrowych kom. organizmu (i hamują działanie dopełniacza na własne komórki, aż do momentu opsonizacji własnych komórek); są gatunkowo specyf. => uniemożliwienie ksenoprzeszczepów.
opisz cechy pełnego antygenu
Zdolność do wywołania swoistej odpowiedzi – immunogenność.
Zdolność do reakcji z immunoglobulinami i receptorami limfocytów T – antygenowość.
gdzie, kiedy przebiega i na czym polega proces dojrzewania odpowiedzi immunologicznej na antygeny T-zależne
PROCES DOJRZEWANIA ODPOWIEDZI IMMUNOLOGICZNEJ NA ANTYGENY T-ZALEŻNE
Dojrzewania odpowiedzi immunologicznej u dzielących się limfocytów B polega na:
• przełączaniu klas immunoglobulin,
• hipermutacjach somatycznych w częściach zmiennych,
• losowym łączeniu się genów wielokrotnych VDJ kodujących części zmienne przeciwciał.
Tylko te klony limfocytów B, które wytworzyły immunoglobuliny (BCR) wiążące antygeny z dużym powinowactwem mogą przeżyć i różnicować się dalej (w komórki pamięci lub komórki plazmatyczne). Pozostałe komórki ulegają apoptozie. Selekcja klonów limfocytów B.
a tu nie powinno być jeszcze o tym, że dzieje się to w węźle chlonnym, krążeniu
kiedy=faza centralna? odpowiedzi humoralnej
rola fragmentu Fc przeciwciał
Fc jest to część przeciwciała, składająca się tylko z łańcuchów ciężkich. Jest jedna w każdym monomerze.
• Cytofilność – wiązanie się z receptorami (FcR) na komórkach, np.: makrofagi – immunofagocytoza, komórki tuczne i bazofile – IgE (nadwrażliwość typu I).
• Przechodzenie przez łożysko.
• Cytotoksyczność zależna od przeciwciał (ADCC - antibody dependent cell mediated cytotoxity).
• Wiązanie i aktywacja dopełniacza.
• Warunkuje katabolizm (rozpad) przeciwciała.
• Z przyłączonymi resztami węglowodanowymi warunkuje rozpuszczalność.
funkcje Fc i Fab
Fc jest to część przeciwciała, składająca się tylko z łańcuchów ciężkich. Jest jedna w każdym monomerze.
• Cytofilność – wiązanie się z receptorami (FcR) na komórkach, np.: makrofagi – immunofagocytoza, komórki tuczne i bazofile – IgE (nadwrażliwość typu I).
• Przechodzenie przez łożysko.
• Cytotoksyczność zależna od przeciwciał (ADCC - antibody dependent cell mediated cytotoxity).
• Wiązanie i aktywacja dopełniacza.
• Warunkuje katabolizm (rozpad) przeciwciała.
• Z przyłączonymi resztami węglowodanowymi warunkuje rozpuszczalność.
Funkcja odcinka Fab:
• w części nadzmiennej determinowane jest powinowactwo przeciwciała, czyli siła wiązania determinanty antygenu z antydeterminantą przeciwciała,
• w części stałej fragmentu Fab warunkowana jest stabilizacja wiązania przeciwciała z antygenem,
• w odcinku Fab zlokalizowana jest antyderminanta - miejsce wiązania epitopu antygenu.
najszybsza i najstarsza filogenetycznie droga aktywacji dopełniacza
ALTERNATYWNA
Zaczyna się spontaniczną aktywacją czynnika C3 na powierzchni patogenu. Drogę tę aktywują endotoksyny bakteryjne, różne struktury ściany komórkowej drobnoustroju oraz agregowane Ig (wszystkie IgG, IgA i IgE ale poprzez Fab, a nie Fc).
dojrzewanie swoistości przeciwciał w fazie centralnej odpowiedzi humoralnej
Dojrzewanie odpowiedzi immunologicznej u dzielących się limfocytów B polega na:
-przełączaniu klas immunoglobulin. - Pod kontrolą cytokin. Zestaw sygnałów cytokinowych limfocyt B odbiera za pomocą odpowiednich receptorów co powoduje aktywację transkrypcji genów dla konkretnych łańcuchów ciężkich immunoglobulin:
IL4- indukuje: IgG1, IgE, a hamuje: IgM, IgG2a, IgG3
IL5- zwiększa IgA
IFN gamma- indukuje: IgG2a, IgG3, a hamuje: IgM, IgE, IgG1
TGF beta- indukuje: IgA, IgG2b, a hamuje: IgM, IgG3
Jest to proces w którym limfcyt B może łączyć zrekombinowany gen VDJ (kodująca część zmienna przeciwciała) z genem C kodującym dowolny łańcuch ciężki immunoglobulin (część stała przeciwciała) by wytwarzać inną klase przeciwciał o tej samej swoistości. IgM zmieniana jest w IgG,A lub E
trzy warunki degranulacji mastocytów
- zmostkowanie przez IgE pod wpływem alergenu,
- wzrost poziomu Ca2+ w komórce,
- wzrost poziomu cGMP w komórce.
czym sa przeciwciała chimeryczne i humanizowane
Przeciwciała monoklonalne - zbiór przeciwciał wykazujących jednakową swoistość wobec danego antygenu i ewentualnie takie samo lub podobne powinowactwo.
Przeciwciała monoklonalne z reguły otrzymywało się operując komórkami myszy. Niosło to za sobą ryzyko powstawania u pacjentów odpowiedzi immunologicznej przeciw obcemu białku. Dzięki inżynierii genetycznej możliwa stała się konstrukcja przeciwciał korzystnych dla człowieka:
• przeciwciała chimeryczne: przeciwciała których część zmienna pochodzi od myszy, a część stała jest ludzka (końcówka -ximab),
• przeciwciała humanizowane: (uczłowieczone) części nadzmienne pochodzą od myszy, część stała jest ludzka (końcówka -zumab).
co to jest allotypia, izotypia, idiotypia
- Izotypia – to różnice w budowie części stałych łańcuchów lekkich i ciężkich. Potocznie mówiąc klasy immunoglobulin różnią się izotypowo, bo mają odmienne łańcuchy ciężkie. Izotypy to klasy, podklasy, typy i podtypy immunoglobulin.
- Allotypia – to odmienność 2 cząstek immunoglobuliny tej samej klasy różniących się niewielkimi podstawieniami aminokwasów w części stałej łańcucha ciężkiego i lekkiego. Potocznie mówiąc osobniki tego samego gatunku mają allotypowe odmienności w cząsteczkach immunoglobulin tych samych klas (wynikające z odmienności genetycznej).
- Idiotypia – to odmienność w zakresie tej samej klasy immunoglobulin różniących się częścią zmienną (antydeterminantą), przeciwciała tej samej klasy skierowane przeciw różnym determinantom antygenu.
cechy przeciwciał
• POWINOWACTWO (affinity) siła wiązania epitopu z antydeterminantą,
• WARTOŚCIOWOŚĆ (valency) ilość miejsc wiążących determinantę antygenu w cząsteczce przeciwciała.
Obie te cechy warunkują:
• ZACHŁANNOŚĆ (avidity) przeciwciała i wpływają na trwałość powstającego kompleksu immunologicznego.
opisz IgA i IgM
IgA
- głównie w surowicy w postaci monomeru
- 13% wśród Ig surowicy (najwięcej)
- IgA2 to głównie przeciwciała wydzielnicze w postaci dimeru
- nie ma zdolności wiązania dopełniacza
- nie przechodzi przez łożysko ale obecne w mleku matki
- obecny region zawiasowy i odcinki ogonowe
IgM
- główne przeciwciało odpowiedzi pierwotnej
- pentamer
- powstaje pod wpływem antygenów wielocukrowych
- jako monomer -receptor limfocytu B
- 6% Ig surowicyf
- wiąże dopełniacz
- nie przechodzi przez łożysko
- brak regionu zawiasowego ale MA odcinki ogonowe
opisz działanie C3a, C3b, C9 z układu dopełniacza
C3a- anafilatoksyna i chemotaksja
C3b- adherencja immuinologiczna (opłaszcza np. bakterie, które są usuwane na drodze fagocytozy przez C3R- słaba fagocytoza)
C5, C6, C7, C8, C9- tworzenie tuneli (MAC)
schemat pozyskiwania przeciwciał monoklonalnych
Klasyczna metoda produkcji przeciwciał monoklonalnych opiera się na fuzji komórek szpiczakowych z limfocytami B o żądanej swoistości (powstaje hybrydoma).
Zamysł takiego postępowania polega na połączeniu komórki nowotworowej, obdarzonej “nieśmiertelnością” (czyli zdolnością do nieograniczonej liczby podziałów) z komórką B o znanej swoistości.
Limfocyty B pozyskuje się ze śledziony myszy, które wcześniej zaszczepiono antygenem, przeciwko któremu chce się otrzymać przeciwciała monoklonalne.
• W celu fuzji obu rodzajów komórek traktuje się je substancjami ułatwiającymi zlepianie błon komórkowych (np. glikolem polietylenowym i lizolecytyna).
- Hybrydy są hodowane w medium selektywnym. Niesfuzjowane komórki szpiczaka giną z powodu defektu metabolicznego (komórki połączone w hybrydomę potrzebny enzym otrzymują z limfocytów B). Niesfuzjowane limfocyty nie mają w środowisku czynników wzrostowych również giną. Zostają same hybrydomy.
- Następuje rozcieńczanie zawiesiny tak że pojedyncze hybrydomy znajdują się w oddzielnych naczyńkach.
- Proliferacja i tak z jednej hybrydomy powstają przeciwciała monoklonalne.
zastosowanie przeciwciał monoklonalnych
- neutralizacja toksyn z użyciem przeciwciał monoklonalnych (np. w leczeniu tężca),
- badania diagnostyczne w laboratorium analitycznym (testy ELISA i RIA),
- oczyszczanie różnych substancji z użyciem kolumn wypełnionych neutralną substancją opłaszczoną przeciwciałami monoklonalnymi,
- a także w onkologii, transplantologii oraz w leczeniu chorób autoimmunizacyjnych i zapalnych.
komórki niezbędne do produkcji przeciwciał monoklonalnych
Komórki szpiczakowe (nowotworowe) i limfocyty B zaszczepione antygenem (ze śledziony myszy).
przeciwciała niekompletne i w jakim teście wykrywane
Takie, które wchodzą w reakcję z antygenami (Rh) obecnymi na erytrocytach ale nie powodują aglutynacji; opłaszczają powierzchnię erytrocytu. Głównie klasa IgG jednowartościowe. Do ich wykrywania w organizmie służy bezpośredni test antyglobulinowy (BTA) zwany też testem Coombsa).
co to są przeciwciała niekompletne, przykłady
Przeciwciała niekompletne( czyli takie, które wchodzą w reakcje z antygenami Rh obecnymi w erytrocytach ale nie powodują aglutynacji) opłaszczają powierzchnie erytrocytu. Głównie klasa IgG jednowartościowe
co to jest powinowactwo przeciwciał?
siła wiązania determinanty antygenu z antydeterminantą przeciwciała, zależy od sumy sił przyciągania i odpychania znajduje się w części nadzmiennej (CDR)
droga aktywacji dopełniacza- wymień + czym każda aktywowana
- droga klasyczna- poprzez kompleksy immunologiczne
- droga alternatywna- poprzez aktywację na powierzchni patogenu czynnika C3; aktywacja przez: endotoksyny bakteryjne, różne struktury ściany komórkowej drobnoustroju, zareagowane Ig (wszystkie IgG, IgA, IgE ale poprzez Fab)
- droga lektynowo- mannozowa- poprzez aktywację na powierzchni patogenu czynnika MBL (mannose-binding lectin)- zastępującego czynnik 1. Do aktywatorów drogilektynowej należą białka surfaktantu A i D, białko C-reatywne wiążące fosforylocholinę, a także niektóre polianiony (DNA, heparyna)
jakie przeciwciała mogą występować/występują na śluzówkach i jak moga się tam przedostawać?
Przeciwciała IgA. Podklasa dimeryczna IgA2 to główne przeciwciała wtórnej odpowiedzi śluzówkowej systemu MALT (mucose associated lymphoid tissue).
W swojej budowie posiadają łańcuch J, który jest receptorem transcytozy przy transporcie przeciwciał przez nabłonek.
opisz rolę limfocytów Th2 w odpowiedzi humoralnej
Jedną z funkcji limfocytów Th2 jest oddziaływanie bezpośrednio na limfocyty B, które z kolei doprowadza do selekcji klonalnej tych komórek. Działanie limfocytów Th2 polega na tym, że rozpoznają one MHC klasy II na limfocycie B, przy czym limfocyty B prezentują te antygeny, które same mogą rozpoznawać. Rozpoznanie antygenu pobudza limfocyt Th2 do ekspresji CD40L oraz IL-4 co prowadzi do podziału limfocyta B i syntezy IgM (z tzw. automatu). W ten sposób kooperacja między limfocytem Th2 i komórką prezentującą antygen pozwala następnie pobudzić swoiste limfocyty B.
molekuły CD80/86- gdzie są i jaka jest ich rola?
Podczas fazy indukcji odpowiedzi humoralnej APC łączy się z limfocytem T w ten sposób, że APC prezentuję limfocytowi antygen w kontekście MHC II. Białka rodziny B7 (CD80/CD86) obecne na komórce APC łączą się z cząsteczką CD28 na powierzchni limfocyta T. Te limfocyty, które nie uzyskają takiego sygnału kostymulującego wchodzą w stan anergii i tracą w przyszłości zdolność do aktywacji antygenem.
rodzaje komórek charakteryzujące się cytotoksycznością oraz porównaj sposoby ich aktywacji
Limfocyty T gamma/delta:
CD4-, CD8-, CD8+ rozpoznają antygeny związane z niepolimorficznymi MHC Ib a także geny lipidowe oraz cukrowe bez udziału MHC.
Limfocyty T alfa/beta
CD8+ cytotoksyczne - klasyczna odpowiedź komórkowa. Aktywacja pod wpływem cytokin (IL2)
porównaj odpowiedź humoralną pierwotną i wtórną
ODPOWIEDŹ PIERWOTNA:
- powolne pojawiania się przeciwciał (3-5 dni)
- mało swoiste przeciwciała klasy IgM
- Niski poziom ( miano ) przeciwciał
- Dla antygenów T-zależnych powstanie pamięci immunologicznej
ODPOWIEDŹ WTÓRNA: - Szybka będąca głownie wynikiem aktywacji Bm - Duża swoistość przeciwciał IgG (centralny system) IgA ( śluzówki ) - Wysoki poziom przeciwciał
opisz processing antygenu
Jest to inaczej obróbka antygenu
1. Antygen zostaje pochłonięty ( endocytoza ) do wnętrza komórki APC jest następnie neutralizowany w endosomach.
2.Tu ulega częściowemu strawieniu na kilku-, kilkunastoaminokwasowe odcinki ( determinanty antygenu)
3.Są one wiązane w obrębie endosomu z układem zgodności tkankowej MHC klasy II i razem wędrują na powierzchnię błony komórkowej komórki APC.
Egzocytoza
Tutaj antygen jest prezentowany limfocytowi pomocniczemu Th2
trzy warunki prezentacji antygenu
• Rozpoznanie przez receptor TCR
Prezentacja antygenu w kontekście MHC klasy II przez komórkę prezentującą antygen limfocytowi pomocniczemu Th poprzez jego swoisty receptor antygenowy TCR. Koreceptor CD4. Cząsteczki adhezyjne LFA-1 ICAM-1 – stabilizacja kompleksu.
• Sygnały kostymulujące
Białka z rodziny B7 (CD80/CD86) obecne na komórce APC łączą się z cząsteczką CD28 na powierzchni limfocytu T. Limfocyty, które nie uzyskały sygnału kostymulującego wchodzą w stan anergii. Tracą na przyszłość zdolność do aktywacji antygenem.
• Udział cytokin
Udział cytokin: ze strony APC: IL-1, IL-6, TNF-α ze strony Th: IL-2, IL-4, IL-5, IL-6, IL-10, IL-13 Prowadzi to do aktywacji limfocytu i różnicowania odpowiedzi w kierunku Th2.
rola receptorów TLR w prezentacji antygenu
Rozpoznanie wzorców molekularnych patogenów przez TLR na komórce APC prowadzi do aktywacji tej komórki:
• wzrasta ekspresja białek MHC,
• wzrasta ekspresja cząsteczek B7 (CD80/86),
• komórka zaczyna produkować cytokiny prozapalne (IL-1β, IL-6 IL-12, TNF-α) .
Łącznie zwiększa to efektywność komórki jako APC.
Aktywacja naiwnych limfocytów T możliwa jest tylko przez komórki APC, które rozpoznały wzorce przy udziale TLR.
rola receptorów TLR w odpowiedzi immunologicznej
Rozpoznanie wzorców molekularnych patogenów na komórce APC prowadzi do jej aktywacji:
1. wzrasta ekspresja białek MHC
2. wzrasta ekspresja cząstek B7 (CD80/86)
3. komórka zaczyna produkować cytokiny prozapalne (IL1B, IL6, IL12, TNF-alfa)
Łącznie zwiększa to efektywność komórki jako APC. Aktywacja naiwnych limf T możliwa jest tylko przez kom APC które rozpoznały wzorce przy udziale TLR.
