nicienie Flashcards
Gdzie mieszkają
wody słonowodne, słodkowodne, glebę (najliczniejsza grupa bezkręgowców), gorące źródła, góry
Czemu zawdzięczają tak szerokie występowanie
możliwości tworzenia cyst i zdolności zapłodnionych jaj do przetrwania w niekorzystnych warunkach
około połowa gatunków to…
pasożyty, roślin, zwierząt, grzybów
Ogólna budowa
Zwierzęta trójwarstwowe o wydłużonym, obłym i zwężonym ciele. Cechują się symetrią dwuboczną i brakiem członowania. Nie mają odnóży.
Wielkość
Niewielka, od 0.3 mm do kilkudziesięciu cm, nieliczne mierzą powyżej metra (placentonema gigantissima - 8m)
Charakterystyczną cechą jest…
brak komórek zaopatrzonych w wici lub rzęski - nawet plemniki
Pseudoceloma
Pierwotna jama ciała wypełniona płynem znajdującym się pod wysokim ciśnieniem
Funkcje pseudocelomy
Swobodnie krąży po ciele nicienia, zapewniając transport substancji odżywczych i metabolitów (układ krwionośny)
Nadaje ciału sprężystość i sztywność - hydroszkielet.
Pokrycie ciała
Ścianę ciała tworzy wór powłokowo-mięśniowy, którego zewnętrzną warstwę stanowi nierozciągliwy, grupy oskórek, zbudowany z białek à la kolagen i keratyna.
Oskórek
Jest grubszy u form pasożytniczych, a cieńszy u wolno żyjących.
Chroni ciało przed wpływem niekorzystnych czynników środowiska.
Linienie
Zachodzi co jakiś czas jako zrzucanie oskórka, po czym następuje wzrost ciała zwierzęcia.
Warstwa pod oskórkiem
Pod oskórkiem występuje jednowarstwowy nabłonek o budowie komórkowej lub syncytialnej tzw. hipoderma.
Hipoderma
Oprócz otaczania ciała, tworzy 4 wałki hipodermalne, czyli zgrubienia biegnące wzdłuż ciała, dość dobrze widoczne przez oskórek.
Mięśnie
Słabo wykształcone - przez ciśnienie wypełniającego je płynu.
Pod hipodermą leży pojedyncza warstwa podłużnych mięśni.
Mięśnie pasm grzbietowych i brzusznych działają antagonistycznie, więc nicienie mogą zginać ciało jedynie w płaszczyźnie grzbieto-brzusznej.
Układ pokarmowy
Drożny, ciągnący się wzdłuż ciała przewód, otwierający się otworem gębowym i kończący otworem odbytowym.
3 odcinki: jelito przednie, środkowe i tylne
Jelito przednie
Rozpoczyna się otworem gębowym, prowadzącym do jamy gębowej i gardzieli. Otwierają się do niego ujścia gruczołów trawiennych dlatego w tej części odbywa się chemiczny rozkład pokarmu.
Jama gębowa
ząbki i listewki (rozcieranie pokarmu)
lub
sztyleciki (przebijanie ofiary i jej wysysania)
Gardziel
Silnie umięśniona (pompa ssąco-tłocząca)
Przesuwanie pokarmu
Jelito środkowe i tylne nie mają mięśni, tylko jednowarstwowy nabłonek. Nie ma ruchów perystaltycznych, jedzenie przesuwa się w wyniku pobierania kolejnej porcji pożywienia.
Wchłanianie pokarmu
Zachodzi w jelicie środkowym, dlatego jego nabłonek wytwarza mikrokosmki.
Końcowy odcinek układu pokarmowego
Krótkie jelito tylne, zakończone otworem odbytowym
Glista ludzka
Ma 3 wargi, pełnią funkcje aparatu czepnego i narządów zmysłu
Oddychanie
Nie mają układu oddechowego, pasożyty - fermentacja, wolno żyjące - oddychanie tlenowe (dobry stosunek powierzchnia objętość, oddychanie całym ciałem)
Transport substancji
Nie mają układu krwionośnego, składniki odżywcze i PPM są transportowane przez płyn wypełniający jamę ciała