neurologie Flashcards
geef indeling volgens ziektebeloop
- acuut –> symptomen binnen seconden of minuten
bv CVA - subacuut –> symptomen binnen uren, dagen of weken
bv infectie of tumor - chronisch –> symptomen binnen maanden of jaren
bv neurodegeneratieve aandoening
verschil laesie in centraal of perifeer zenuwstelsel
centraal = spastische parese
- hyperreflexie en hypertonie
perifeer = slappe parese
bv atrofie, fasciculaties, krampen, hypotonie
functie cortex
= corticale aansturing
= intentie en gedrag
= willekeurig kauwen en slikken
functie extrapyramidaal en celebellair
= automatisering
= coordinatie
functie hersenstam
slikcentrum –> in medulla oblongata
naam: central pattern generator
2 delen
1) Nucleua tractus solitarius (NTS)
2) nucleus ambiguus (NA)
probleem cortex slikken
- initiatie slikreflex (motorische cortex)
- modulatie slikproces (motorische cortex)
- residu en/of aspiratie (sensorische cortex)
cortex laesie in LH
- anterieure spilling rechts door verminderde lipsluiting
- oraal residu rechts door verminderde coordinatie van tong
- angere orale transittijd
- vertraagde slikinitiatie
- slikapraxie
cortex laesie in RH
- anterieure spilling L door verminderde lipsluiting
- oraal residu door verminderde coordinatie tong
- langere orale transsitijd
- vertraagde slikinitiatie
- stase in farynx door verminderde faryngeale contractie
- aspiratie
probleem met cerebellum
probleem met coordineren van het slikproces
probleem met hersenstam
= probleem met modulatie slikproces door problemen met sensorische input en/of motorische output
cva kenmerken orale fase
- anterieure spilling
- oraal residu
- langere orale transittijd
kenmerken cva faryngeale fase
- vertraagde slikinitiatie
- residu in farynx door verminderde faryngeale contractie
- aspiratie
- slikapraxie
wat is NIBS
= non-invasive brain stimulation
= stimulatie van het brein met behulp van magnetisme of elektrische stroom
wat is TMS
= transcranial magnetic stimulation
= pijnloze magnetische stimulatie van het brein doorheen de intacte schedel
wat is tDCS
= transcranial direct current stimulation
= lichte elektrische stroom doorgegeven van generator via twee rubber electrode
parkinson kenmerken orale fase
- drooling
- anterieure spilling
- oraal residu
- pompbewegingen met de tong
- rigiditeit van de kaak
- verlengde orale fase
- uitblijven van slikrelflex –> premature spilling
- minder spontaan slikken
parkinson kenmerken faryngale fase
- verminderde sensibiliteit
- residu in valleculae en sinus pyriformis
- penetratie/aspiratie
- moeilijke coordinatie slik/AH
parkinson kenmerken oesofageale fase
- spasmen
- hypomotiliteit
richtlijn slik parkinson
krachtig slikken
principes van motorisch leren
aangepaste voedselconsistenties
EMST
Wat is EMST
= expiratory muscle strenght training
2 vormen ALS
= bulbaire onset –> slikprobl komt bij 80% voor
–> grootste probleeem dysartrie/dysfagie
= spinale onset
–> grootste probleem ledematen
ALS kenmerken orale fase
- drooling
- anterieure spilling
- oraal residu
- fasciculaties tong
- verlengde orale transitijd
- uitblijven slikreflex –> anterieure spilling
ALS kenmerken faryngale fase
- nasale reguritatie
- residu in farynx, sinus piriformes en valleculae
- verlengde faryng transitijd
- inadequate of te late laryngeale afsluiting
- abnormale coordinatie slikken/ademen
- inadeq hoestreflex
- aspiratie
ALS kenmerken oesofageale fase
- spasmen
- hypomotiliteit
richtlijn ALS slikken
afgeraden om motorische oef uit te voeren
kunnen aangedane spieren overbelasten en ziekteprogressie versnellen
huntington kenmerken orale fase
- anterieure spilling
- hyperextensie nek en romp
- linguale chorea
- oraal residu
- vertraagde initiatie slikreflex –> premature spilling
huntington kenmerken faryngale fase
- incoordinatie orale en faryngeale fase
- patgologische wurgreflex
- abnormaal snelle faryngeale fase
- stase in farynx en valleculae
- penetratie/aspiratie
- incoordinatie AH/slikken
- tachyfagie (zeer snel eten)
huntington kenmerken oesofageale fase
- verminderde opening UES in duur en grootte
- abnormaal beweeglijke peristaltiek
- reflux
