Merovingen, Karolingen, Vinkinginvallen (college 2) (KA 9) COPY Flashcards

1
Q

Wie was de eerste Merovingische koning? Wie was de beroemdste Merovinger? En waar is hij vooral beroemd door?

A

Stamhoofdkoning Meroveus Clovis vanwege bekering Christendom.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is de legende van Clovis hoort bij deze bekering?

A

Legende: veldslag tegen ander Germaans volk, de Alamannen, 496 Tijdens crisis veldslag: Clovis roept eerst Wodan aan Geen effect! Dan maar die God van zijn vrouw Brunhilde: Christus “God van mijn vrouw: als gij echt zo sterk zijtals mijn vrouw beweert, kom mij dan helpen en laat mij winnen. Dan zal ik mij tot het christendom bekeren.” Het tij keerde: overwinning. Bekering en doop in 496.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Mooi verhaal, maar een legende. Waarom?

A

*Gelijkenis met droom keizer Constantijn 312. *Bekering benut voor legitimering van veroveringen. *Legende benut voor Frans nationalisme. *Afbeeldingen door de tijd heen. (er komt steeds meer context bij)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Waar zaten de hofmeiers? Wat deden zij?

A

In de 4 deelgebieden. Formeel dienaar van de koning. Meest machtige in ‘huis’. Feitelijk werden ze steeds machtiger.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Waarom waren zij zo machtig?

A

Door het erfrecht. Germaanse koning zag zijn rijk als privébezitting. Dit werd verdeelt onder de zonen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wie was er kritisch over de hofmeiers?

A

Gregorius van Tours

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Waarom ging het Merovingische Koninkrijk ten onder?

A

Reden 1: erfrecht

Reden 2: Wegschenken van grond, hiermee verviel de machtsbasis. ‘Onmachtige koningen’ OF ‘Rois faineants’

Reden 3: Hofmeierambt werd erfelijk: familieambt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

KENNEN! VIER KAROLINGERS welke?

A

Karel Martel, rond 725, hofmeier Pepijn II de korte, rond 750, eerst hofmeier, zet in 751 laatste Meroving af, wordt koning. 768-814 Karel de Grote - koning, 800 keizer 814-840 Lodewijk de Vrome - keizer

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat waren de sleuteljaren bij opkomst 751 en 754.

A

Karel Martel: 732 overwinning op invallende Arabieren Pippijn: eerste koning, staatsgreep, na bondgenootschap met pausen rond 750 (precies: 751-754, maar 750 is voldoende) Karel: 800 keizer Lodewijk: uitbouw keizerschap, maar Vikinginvallen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Paus Zacharius (751) en het verbond met Pepijn betekende ook de opkomst van de middeleeuwen. Hoe ging dit verbond.

A
  1. Zacharius laatste Byzantijnse Paus
  2. In Byzantium en Italië zitten nog Oost-Romeinse keizers.
  3. In Italië zit een nieuwe Germaanse Stam: de Longobarden
  4. De Frankische Koning Childerik III is een SCHIJNKONING
  5. Er zijn ondertussen wel nieuwe machthebbers op komst: De Karolingische hofmeier Pepijn.
  6. Liutprand, Aistulf: Inname Ravenna, IS bedreiging voor Paus.
  7. Paus heeft bescherming nodig. Hij heeft ondertussen ruzie met Byzantijnen over de beeldenstrijd. Paus heeft niks aan de SCHIJNKONINGEN.
  8. Paus geeft toestemming aan Pippijn om Merovering Childerik III af te zetten. Ik zalf hem, in ruil voor steun.
  9. Pippijn verslaat als dank voor de zalving de Longobarden en geeft het gebied aan de Paus. ‘De schenking van Pepijn. Later wordt dit de Kerkelijke Staat.
  10. Middeleeuwen geboren. Kenmerk 1: bondgenootschap KERK-STAAT. Kenmerk 2: Rome niet meer gericht op Byzantium, maar op de Germaanse staten: als Rome - Aken.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Paus Stefanus II (754) en de Schenking van Constantijn. Welke list zit hierachter?

A

Pais Stefanus II wil duidelijk gaan maken dat pausen meer waard zijn dan koningen. Stefanus II vind zogenaamd een oorkonde; de schenking van Constantijn. Een document uit 325. Daarop is te zien hoe Constantijn knielt voor zijn vertrek uit Rome naar Constantinopel. Hij knielt voor de toenmalige Paus Silvester I. Hij geeft hem de eretekens van het keizerschap in het westen - een keizershoed of kroon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Deelvraag 1: Missionering of genocide? Veldtocht tegen de Saksen. Wanneer overwinning?

A

782 Een klassiek Warlord Oorlog en buit waren zijn lust en leven In opstand, massamoord bij Verden Dus: Groot? Of Genocide?

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat was de achterliggende gedachte van de Doop van de Saksische Koning Widukind.

A

Voor de buitenwereld voor het geloof, maar eigenlijk gewoon voor landuitbreiding om weg te schenken. Oorlog hield zijn Rijk bijeen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Karel had in 800 een bondgenootschap met de Paus Leo III. Deze kroonde keizer tot Karel. Welke kanttekening kun je plaatsen bij dit bondgenootschap?

A

Overwinning op Longobarden Dank van paus keizerkroning Discussies: Wie had hierbij het meeste belang? Stelt 800 veel voor? Enerzijds: bleef zich koning van eigen volk noemen: Rex Francorum et Langobardorum Anderzijds: eerste keizer sinds 476

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Deelvraag 2: Rondreizend heerser of vagebond? Waarom werd Karel de Grote geprezen? Hoe zat het in de werkelijkheid?

A

Geprezen vanwege efficiënt modelbestuur *graafschappen onder gouwgraven *Onder controle van zendgraven *kanselarijen aan paltsen Onder andere: Aken, Meerssen, Nijmegen *Met klerken en capitularia = wetten Werkelijkheid was minder fraai: Dit valt goed te verduidelijken met hulp van bijnaam Karel de Grote: Karel de Vagebond = landloper

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat was de bijnaam van Karel? En was dit negatief bedoeld? Waarom?

A

Carolus Vagebondus = Karel de Landloper Negatieve bijnaam Maar niet persoonlijk bedoeld, aan adres Karel Bijnaam wijst op structurele gebreken van Karels tijd: 1. Nauwelijks geletterde ambtenaren te vinden 2. Slechte verbindingen: verval van Romeinse wegennet 3. Economie was niet in staat een efficiënt bestuur te onderhouden (te weinig belastingopbrengsten Zelfs onvoldoende om Karel en zijn gevolg te voeden) (!) Om deze reden: Rondtrekkend tussen eigen paltsen, als een ‘zwerver = vagebond’ aankloppend bij zijn eigen rentmeesters Belastinginnig bij rentmeesters in natura = voedsel.

17
Q

Welke conclusie kun je trekken over de bijnaam van Karel?

A

Vergelijk deze naam met bijnaam Merovingische koningen, 6e - 7e eeuw Rois fainéants - nietsnutten Ook zij kónden namelijk niets uitrichten, Conclusie: Is ‘Karel de Vagebond’ negatief bedoeld? Ja, maar begrijpelijk, gelet op zwakten bestuur KdG Bijnaam is typerend voor ELK bestuur in tijdvak 3

18
Q

Wat waren eigenlijk de verdiensten van Karel?

A

Uniformering in schrift, liturgie en valuta (munten).

19
Q

Schoolplatentekenaar Isings: Karel de Grote op zijn palts Het Valkhof in Nijmegen.

Wat valt op?

A
  • Op achtergrond: achthoekige kapel
  • Lijkend op paltskapel in Aken 800: (zie Bejczy, 53)
  • Imitatie van kerkgebouw van Byzantijnse keizers in Italië: Ravenna, (Bejczy 36)

Bejczy = boek

20
Q

Wat gebeurde er toen Lodewijk de Vrome overleed? Wie kreeg welk deel?

A

Zijn Rijk werd opgesplitst in 3 delen. Op het delingsverdrag van Verdun 843:

West – Middenrijk – Oost

In 870 werd in Meerssen middelrijk opgedeeld.

21
Q

Wat gebeurde er in de de 9e en 10e eeuw?

A

De Vikingen en Magyaren vielen binnen.

In feite: laatste van de Volksverhuizingen richting West-Europa

22
Q

De Vikingen kun je opdelen in drie hoedanigheden. Welke drie?

A

Deels vreedzaam als handelaren

Deels gewelddadig als plunderaars, niet te scheiden

* Zweden of Varjagen: handelaren op Rusland

* Denen en Noren: meest gevreesd, ongrijpbaar

Maar ook ontdekkings-reizigers

23
Q

Wanneer startte de Vikingstochten en geef een voorbeeld van een plundering (welke spreuk hoort hierbij?).

A

Start Vikingtochten: 792

Plundering klooster Lindisfarne

“A furore Normanorum, libera nos, Domine” (Van de woede der Noormannen, verlos ons, Heer)

24
Q

Wie was Harald Blauwtand?

A

Harald Blauwtand , was een leider van de Vikingen in de 10e eeuw. Hij werd vooral bekend vanwege zijn bekering tot het christendom in 980.

Koning Harald heeft opdracht gegeven dit monument te maken ter herinnering aan Gorm zijn vader en Thyre zijn moeder, de Harald die heel Denemarken voor zich gewonnen heeft en Noorwegen en de Denen christenen maakte.

= territorium: hééél Denemarken

= legitimering; uit naam van Christendom

25
Q

Wat is het nieuwe begrip bij vikingstudies?

A

Oude visie:

assimilatie

  • Vikingcultuur ging op in inheemse cultuur
  • Voorbeeld: Normandië, bekering tot Christendom, meest fervente Christen, vooraan bij Kruistochten.

Nieuw begrip:

diaspora

= verspreiding over uithoeken

Maar wel contact houdend met moederland en elkaar

26
Q

Eric de Rode en Leif Ericson: 1000 Vinland

Vraag: Zijn de Vikingen in Amerika geweest? Vermeld de drie bronnen en een conclusie!

A

Bron 1: Adam van Bremen, 1076, Descriptio insularum Aquilonis: “… vanuit Groenland ook naar ‘Vinland … ’”

Onzekere locatie

Maar corroboratie: komt overeen met Bron 2: kaart uit 1570: “promontorium Vinlandiae”

Bron 3 Opgravingsite L’Ance aux Meadows
Voorzichtige conclusie: Vinland = Newfoundland

Dus:

  • Vikingen waren op Amerikaanse continent, Groenland: 100% ja
  • Vikingen waren in Canada, Newfoundland: 75% ja
  • Vikingen waren in V.S.: geen bewijs
27
Q

Waaraan dankt Karel zijn bijnaam ‘De Grote’?

A

•Primaire bron:

Einhard, Leven van Karel de Grote

Charles was large and strong, and of lofty stature, though not disproportionately tall (his height is well known to have been seven times the length of his foot); the upper part of his head was round, his eyes very large and animated, nose a little long, hair fair, and face laughing and merry. Thus his appearance was always stately and dignified, whether he was standing or sitting; although his neck was thick and somewhat short, and his belly rather prominent.

•Recent onderzoek:

http://www.medievalists.net/2010/08/06/study-charlemagne-was-very-tall-but-not-robust/

•Ja, hij was echt groot: rond 1.85 meter = rond 15 cm. groter

28
Q

Wat is de grote lijn door tijdvak 3?

A

250- 476 decentralisatie: verzwakking centraal bestuur

476 tot 700 verdere decentralisatie

Na 700 – 843 eerste centralisatie onder sterke Karolingen

(Karolingische Renaissance: renovatie Romeins Rijk

  • Karel Martel,
  • Pepijn III de Korte,
  • Karel de Grote,
  • Lodewijk de Vrome

Na 843 (Vikinginvallen en rijksdelingen) – 10e eeuw: decentralisatie gezag, macht bij kasteelheren

  • 10e eeuw: dieptepunt: onmachtige koningen in Europa
  • met machtige lokale edelen:
  • Onneembare terpkastelen of motte en balie-kastelen
  • Met eigen landgoederen en eigen rechtspraak

GEVOLG:

  • Rijksgedachte van Romeinen en Karolingen verdwijnt
  • Pas in tijdvak 4 weer opgepikt: in steden en later ook in moderne staten