Medische geschiedenis: lichaam in balans Flashcards
Wie is Claude Bernard?
gronlegger van de natuurwetenschappelijke, experimentele geneeskunde en heeft begrip van milieu interieur (homeostase) bedacht
Wie is Hippocrates?
grondlegger van de Westerse geneeskunde
Wat houdt de humorenleer in?
er zijn vier sappen die het lichaam in balans houden, namelijk slijm, bloed, zwarte gal en gele gal. Ziekten werden verklaard door natuurlijke oorzaken en niet meer vanuit religieus oogpunt. Dit maakte het observeren van patienten belangrijk. Er werden wel experimenten uitgevoerd maar alleen in vorm van dierproeven.
Wat was het doel van de arts in humorenleer?
doel van een arts was niet ingrijpen, maar het zelf genezend vermogen (vis medicatrix naturae) van het lichaam te stimuleren
Welke factoren hebben volgens humoraal-pathologie invloed op de lichaamstoestand?
-res naturales (natuurlijke zaken): elementen, temperamenten, lichaamsvochten, lichaamsdelen, en -functies
-res contra-naturales (tegennatuurlijke zaken): pathologische afwijkende verschijnselen
-res non-naturales (niet natuurlijke zaken): lucht, beweging/rust, slapen/wakker, uitscheiding/afscheiding, gemoedsaandoeningen, eten/drinken
Wat is het vitalisme?
Levenskrachten: natuurlijke kracht, vitale kracht, animale kracht.
Als iemand stierf dan verlieten de levenskrachten het lichaam.
Wat gebeurde er in de wetenschappelijke revolutie?
Vitalisme werd verworpen en het mechanisme werd belangrijker
Waardoor werd vitalisme verworpen en werd mechanisme belangrijker?
-opleving van anatomie
-opkomst van empirische traditie (oorzaak was niet belangrijk, het ging erom hoe uitkomsten zich uiten)
-opkomst mechanistisch denken (mensen bestaan uit materie en geest, materie kan bestudeerd worden)
-opkomst specificiteitsdenken (nieuwe diagnose technieken > groei van populariteit dissecties)
-opkomst moderne fysiologie (mechanistisch wereldbeeld, opzoek naar natuur- en scheikundige processen in het levende lichaam)
Hoe zag de opkomst van fysiologie eruit?
-Bernard op zoek naar oorzaken van ziekten door experimenten > meten is weten
-verklaringen moeten volgen op directe observaties en sterke anti-vitalist
-Vitalisme zei dat vitale krachten in lichaam niet worden aangetast door de omgeving, maar Bernard vond dat er intieme relatie moet bestaan tussen organisme en omgeving (lagere organismen direct beinvloed door omgeving, hogere organismen hebben te maken met indirecte beinvloeding door omgeving)
-Milieu interieur heeft beschermende rol, groeiende onafhankelijkheid milieu exterieur
Wat gebeurde er toen de subjectieve beleving van de patient grotendeels verdwenen in specificiteitsrevolutie?
Patient stond niet centraal, maar de ziekte. Ziekte wordt vooral ontologisch begrepen: ziekten zijn reele, vaststaande entiteiten die kunnen worden ontdekt. Dit komt deels door bacteriele revolutie.
Hoe werken de veranderingen zich door in het heden (biomedische traditie)
-specificiteitsdenken (ziekte staat centraal)
-dominantie mechanistisch denken (achterdocht metafysica/vitalisme)
-meten is weten (maar: niet ontkennen van vitalisme, maar omzeilen)
-dominantie voor behandelen (invasief behandelen)
-scheiding milieu interieur en exterieur (reductionistisch in plaas van holistisch)
Wat zijn tekenen dat het vitalisme niet is verdwenen?
-moderne experimentele fysiologie omzeilt het vitalisme slechts
-alternatieve geneeskunde floreert (vis medicatrix naturae)
-vitalisme heeft nog steeds rol in biopsychosociale model
-en in de niet-westerse geneeskunde: chinese geneeskunde
-6 non-naturalia worden populair (klimnaat, dieet, gezonde toiletgang, lichaamsbeweging, slaappatronen, emotionele balans)
