Lymfomen Flashcards
soorten myeloproliferatieve ziekten (maligne ontaarding in beenmerg)
- essentiele trombocytose (megakariocyten lijn)
- plycythemia Vera (erythoide lijn)
- myelofibrose (myeloide lijn)
lymfoom betekenis
- maligne ontaarding in lymfeklier (of milt) (B- of T-cel), Hodgkin of non-Hodgkin
multipel myeloom betekenis
maligne ontaarding plasmacel in beenmerg (afwijkend immunoglobuline producite (paraproteine)
behandeling AML
eerst 2 intensieve chemokuren (in een blok van een maand) + targeted therapy
daarna nog een chemokuur (goed risico, vaak oduer) of auto- of allo-SCT (slecht risico)
typen prognostiche factoren
- patientgebonden (leeftijd en comorbiditeit)
- ziektespecifiek (cytogenetische en moleculaire afwijkingen (mutaties in bv. NPM1 en FLT3-ITD)
- therapie gerelateerd (respons op behandeling en MRD)
minimale residuele ziekte (MRD)
- minder dan 5% blasten onder microscoop -> ‘complete remissie’, maar soms zijn er moleculair en cytogentetisch nog steeds kankercellen te vinden (kans op recidief groter)
Myelodysplastisch syndroom (MDS)
- klonale aandoening hematopoietische stam/progenitorcellen gekenmerkt door ineffectieve hemaptopoiese (cytopenie) en neiging tot leukemische evolutie
klinische presentatie MDS
- asymptomatisch
- symptomatisch:
- vermoeiheid en/of kortademigheid (tgv anemie)
- terugkerende (opportunistische) infecties (tgv neutropenie)
- bloedingsnijgingen (tgv trombocytopenie)
vormen MDS
- primaire (de novo) MDS: etiologie onbekend, maar waarschijnlijk door blootstelling aan carcinogenen of erfelijke factoren
- secundaire MDS: door behandeling met chemo- of radiotherapie
uitleg hypermethylering
bij veel genen is een zogenaam CG eiland in de promotor van het gen aanwezig. Cytosine kan gemethyleerd worden. Door hypermethylatie is het CpG eiland niet meer goed bereikbaar voor transcriptie, waardoor het gen dus niet meer tot expressie komt. Als dit bij het gen van p53 gebeurt, komt p53 niet meer tot expressie en kunnen de fouten die ontstaan in het DNA slecht gerepareerd worden
5-azacytidine behandeling bij MDS
- compentatief met cytosine (kan niet gemethyleerd worden, dus het gen kan tot expressie komen)
- niet curatief, maar wel levensverlengend
Diagnostiek MDS
- cytogentsich onderzoek
MDS score: IPSS-R
- zegt iets over de prognose van MDS
- score 0 (heel goed) tot 4 (heel slecht)
- prognostische kenmerken (cytogenetica, % beenmerg blasten, hemoglobine, bloedplaatjes, ANC (neutrofielen)
behandeling MDS
- allogene SCT is de enige curatieve optie (met hoog risico mortaliteit)
- alle andere vormen van behandeling zijn palliatief
behandeling MDS (uitgebreid)
supportive care: transfusie ery’s en/of trombo’s, groeifactoren (EPO en/of G-CSF) (laag risico)
immuunsuppressieve therapie: anti-thymocyt globuline, cyclosporine-A (laag risico)
intensieve chemotherapie: volgens AML-protocol (hoog risico)
ziekte-modulerende middelen: azacitidine, lenalidomide (hoog risico)
allogene SCT: ernstige bijwerkingen (niet > 70 jaar)
supportive care
bestrijden van de gevolgen van beenmergdepressie (anemie, leucopenie en trombopenie) na chemotherapie
anemie klinische verschijnselen
- moeheid
- bleek zien
- pob (angineuze klachten)
- kortademigheid
- hartkloppingen
- klachten passend bij hartfalen
- duizeligheid
leucopenie klinische verschijnselen
- verminderde weerstand
- verhoogde kans op infecties (ook met micro-organismen die normaal niet veel kwaad kunnen)
trombopenie klinische verschijnselen
- verhoogde bloedingsneiging
- spontaan blauwe plekken (hematomen)
- bloedneus (epistaxis)
- tandvleesbloedingen
- hevige menstruatie
- puntbloedinkjes (petechieën)
supportive care anemie
- bloedtransfusie
- erytropoetine/Fe/Vitamines
- (EPO behandeling)
supportive care leukopenie
- granulocytentransfusie
- G-CSF
- SDD-profylaxe (antibiotica geven zodat darmflora verdwijnt)