gastro-intestinale maligniteiten

Question 1

oesofaguscarcinoom symptomen

Answer 1

• dysfagie
• pijn
• gewichtsverlies

minder voorkomende symptomen
- bloedbraken/melena
- heesheid
- hikklachten

Question 2

maagcarcinoom symptomen

Answer 2

proximaal:
- dysfagie
- bloedverlies
- gewichtsverlies

niet proximaal:
- verminderde eetlust
- snel vol gevoel
- misselijkheid en braken
- gewichtsverlies
- pijn

Question 3

colorectaal carcinoom (CRC) symptomen

Answer 3

• veranderd defecatie-patroon
• bloedverlies
• buikpijn

minder voorkomend:
- ileus: misselijkheid en braken
- gewichtsverlies en vermoeidheid

Question 4

pancreascarcinoom symptomen

Answer 4

• rugpijn (doorborend)
• gewichtverlies
• stille icterus
• 75% kop, 15% corpus, 10% staart

Question 5

galwegcarcinoom symptomen

Answer 5

• icterus, jeuk
• pijn
• verminderde eetlust
• gewichtsverlies

Question 6

oesofaguscarcinoom diagnostiek

Answer 6

gouden standaard: gastroscopie met biopten

T-stadiering doorgroei:
- endo-echo

N-stadiering:
- endo-echo
- (PET) CT

M-stadiering:
- CT-scan thorax-adbdomen (/PET-scan)

Question 7

maagcarcinoom diagnostiek

Answer 7

gouden standaard: gastroscopie met biopten

TNM:
- zelfde als bij oesofaguscarcinoom alleen endo-echo minder belangrijk/geschikt

Question 8

colorectaalcarcinoom (CRC) diagnostiek

Answer 8

gouden standaard: colonoscopie met biopten
(CT is second best)

Question 9

verschil in stadiering in colon en rectum

Answer 9

behandeling colon:
- operatie evt. gevolgd door chemo

coloncarcinoom stadiering:
- T (postoperatief)
- N (postoperatief)
- M: CT-scan thorax-abdomen

behandeling rectum:
- vooraf chemo-radiotherapie gevolgd door operatie

rectum stadiering:
- T: MRI
- N: MRI
- M: CT-scan thorax-abdomen

Question 10

pancreascarcinoom diagnostiek

Answer 10

• diagnose lastig te stellen
• CT-scan thorax-abdomen (dubbel duct sign: uitgezette common bile duct en ductus pancreaticus)
• endo-echo mt FNA-FNB
• operatie (whipple)

Question 11

epidemiologie slokdarmcarcinoom

Answer 11

• europa -> adenocarcinoom, Azie -> plaveiselcarcinoom
• 65%-70% > 65 jaar
• 5 jaarsoverleving voor alle patienten is 15%
• 50% bij presentatie al hematogeen gemetastaseerd

Question 12

alarmsymptomen slokdarmkanker

Answer 12

• hematemesis
• melaena
• braken
• dysfagie
• odynofagie
• persisterend hikken
• foetor ex ore (slechte adem)
• ongewild gewichtsverlies
• anemie

Question 13

relatie stadiering en behandeling

Answer 13

T1 N+ → endoscopisch

T1b-T3b/4a → curatie

M1 → palliatie

Question 14

behandeling slokdarmcarcinoom

Answer 14

curatie vs palliatie: 50% vs 50% (ten tijde van diagnose)

• slokdarmresectie is nog steeds het belangrijkste onderdeel van een curatieve behandeling
• een slokdarmresectie is majeure chirurgie met aanzienlijke moraliteit (4%) en hoge morbiditeit (>50%)
• een patient moet operabel zijn (fit for surgery)
• een slokdarmresectie wordt alleen in opzet curatief uitgevoerd
  
  • niet bij cT4b tumoren (ingroei andere organen)
  • niet bij metastasen op afstand
• er is geen plaats voor een palliatieve slokdarmresectie

Question 15

plaveiselcarcinoom van de slokdarm (SCC)

Answer 15

• gaat uit van plaveiselceleptiheel
• in hele slokdarm (proximaal tot slokdarm-maagovergang)
• risicofactoren: roken, alcohol, corrosie, RT, KNO tumor, achalasie

Question 16

Barret

Answer 16

• Barret ontstaat door reflux (GERD)
• reflux door verminderde werking sfincter (LES)
• 1/10 mensen met reflux ontwikkeld Barett
• Barett is metaplasie (plaveisel cel → slijmbekercel)
• kans op slokdarmkanker 30-50x verhoogd
• <5% Barett ontwikkelt adenocarcinoom
• Barett endoscopisch duidelijk
• ontwikkeling tot adenocarcinoom in stapjes
  
  • metaplasie
  • onzekere dysplasie (indefinite)
  • laaggradige dysplasie
  • hooggradige dysplasie
  • adenocarcinoom
• Barret-surveillance (1x in de 2 jaar scopie voor check op adenocarcinoom)

Question 17

Adenocarcinoom van de slokdarm

Answer 17

• gaat uit van slijmbekercellen (metaplasie)
• distaal in de slokdarm en slokdarm-maagovergang
• risicofactoren: Barett, obestitas, roken, RT

Question 18

curatieve behandeling slokdarmkanker

Answer 18

• neoadjuvante chemoradiotherapie -> slokdarmresectie (90%; 5-jaar overleving 50%)
• neoadjuvante chemotherapie -> slokdarmresectie (bij contraindicatie voor RT; 5-jaarsoverleving 30%)
• direct opereren (vroegcarcinomen en contraindcaties voor chemo(radio)therapie
• definitieve CRT (meer toxisch dan def. RT)
• definitieve RT (contraindicaties voor chemo, minder effectief dan def. CRT)
  (adenocarcinoom reageert vaak minder goed op chemo/bestraling dan plaveiscelcarcinoom)

Question 19

complicaties slokdarmchirurgie

Answer 19

morbiditeit > 50%
- wondinfectie
- nabloeding
- naadlekkage
- atriumfibrilleren
- pneumothorax
- atelectase
- pneumonie
- chyluslekkage
- stembandparese
(mortaliteit < 5%)

Question 20

voorkeurslokalisaties metastasen crc

Answer 20

• lever (grootste deel)
• long
• peritoneum
• distant LN
• bot (klein deel)

Question 21

levermetastsen

Answer 21

• 15-20% synchroon (op moment van diagnose metastasen op afstand)
• 15-20% metachroon (gedurende follow up behandeling metastasen op afstand)
• 80% van colorectale levermetastasen niet resectabel → palliatieve therapie (slechte prognose)
  
  • voor 20% resectie/lokale behandeling mogelijk (betere chemo, lokale therapieën en uitbreiding indicaties) -> alles resectabel zolang voldoende resterend fuctionerend leverweefsel (20-30%

Question 22

behandeling levermetastasen bij crc

Answer 22

• resectie (hemihepatectomie rechts of wigresectie)
• lokaal ablatieve technieken
  
  • radiofrequente ablatie (RFA)
  • microwave (MWA)
  • irreversibele elctropratie (IRE) (Nanoknife)
• stereotactische radiotherapie
• systemische cehmotherapie
  
  • inductie chemo
  • palliatieve chemo

Question 23

resectie niet mogelijk? -> opties

Answer 23

• radicale resectie niet mogelijk tgv tumorload
  -> reduceren tumorload door (inductie) chemotherapie (nadeel van chemo is dat je lever zieker wordt)
• te weinig resterend functionerend leverweefsel (<20-30%)
  → vergroten restvolume leve: v. porta embolisatie

Question 24

stereotactische radiotherapie indicatie

Answer 24

• resectie en/of lokale ablatie niet mogelijk
  
  • lokale metastasen
  • comorbiditeit
• max 8 cm
• max 3 lesions

Question 25

longmetastasen bij crc

Answer 25

• geen regeneratievermogen
• wel ‘overcapaciteit’
• zelfde lokale mogelijkheden
  
  • resectie
    
    • anatomisch
    • exta-anatomisch
  • ablatie (cave pneumothorax)
  • stereotactische radiotherapie

Question 26

peritoneaal metastasen bij crc

Answer 26

• laparscopie beste optie voor diagnostiek
• behandeling: HIPEC (spoelt de buik met verhitte chemotherapie nadat je de metastasen verwijderd hebt)

meest voorkomende complicaties:
- langdurgie gastoparese
- naadlekkage
- respiratioire insufficientie
- enterocutane fisteling
- wondproblematiek
- opnameduur 15-20 dagen

Question 27

colorectaal carcinoom incidentie

Answer 27

• 15.000 in NL
• 90% > 50 jaar
• 25-30% rectumcarcinoom
• overlijden 5000/jaar
• ca. 50% stadium I/II

Question 28

symptomen crc

Answer 28

• bloedverlies per anum
• wisselende defaecatie: obstipatie - diarree
• buikpijn
• loze aandrang
• vermoeidheid: ijzergebreks anemie
• onverklaarde gewichtsdaling
  dd colorectaalcarcinoom → colonosopie
• geen symptomen → colonoscopie door bevolkingsonderzoek

Question 29

diagnostiek crc

Answer 29

stap 1: stellen van diagnose dmv colonoscopie
- hele darm bekijken
- biopten

stap 2: stageringsonderzoek
- disseminatieonderzoek
- CT-thorax/abdomen
- MRI-bekken bij rectumcarcinoom

Question 30

behandeling crc

Answer 30

• stadium I-III -> primair operatie
  (bij stadium III en ongunstig stadium II -> adjuvante chemo)

Question 31

oncolytisch virus

Answer 31

een virus dat specifiek tumorcellen lyseert en anti-tumor immuniteit opwerkt
(als behandeling voor pancreascarcinoom?)
- natuurlijk voorkomend of genetisch gemodificeerd virus
- specifiek targeting van kankercellen
- celoppervlak / receptoren / promotoren
- verschil in genexpressie (gevoeligheid) → bv. aangeboren afweer
- anti tumor effect
- directe oncolyse
- niet-specifiek immuun stimulatie
- aantrekken cytotoxische T-cellen
- gebruiken voor alvleesklierkankerbehandeling
- tumoren hebben hun antivirale immuniteit opgegeven, om ongecontroleerd door te kunnen groeien
- het virus kan zich vermeerderen in de tumorcel → de tumorcel zal gaan barsten
- door het barsten van de tumorcellen wordt het anti-tumor-immunerespons weer geactiveerd

• veroorzaakt acute infectie, lichaam ruimt zelf de kanker op
  (geen virus dat zich inbouwt in het genoom van de gastheer, of een virus dat muteert naar gevaarlijke mutanten!)

Question 32

oncolytisch virus: veilig en effectief

Answer 32

veilig voor patient: niet ziekteverwekkend
veilig voor omgeving van patient: mens en dier

effectief:
- veroorzakt oncolyse van tumorcellen
- induceert of verhoogd anti-tumor immuun respons van host
(dus ‘niet inbouwen in genoom’ is geen eis! -> is een eigenschap)

Question 33

NDV als oncolytisch virus

Answer 33

voordeel van NDV:
- animaal virus: veroorzakt geen ziekte in mensen (dus veilig)
- eenvoudig genetisch modificeerbaar
- effectiviteit bewezen in verschillende klinische trials (met vacin stammen)

nadeel van NDV:
- tot nu toe een te lage effectiviteit (moet verhoogd worden)
- virus is potentieel niet veilig voor omgeving (pluimbee)