Lesson 2 Flashcards
ay tumutukoy sa isang uri ng wika na may pagkakapare-pareho sa estruktura, anyo, at paggamit sa kabila ng iba’t ibang konteksto at tagapagsalita. Ibig sabihin, ang wika ay hindi gaanong nag-iiba o nagpapakita ng minimal na baryasyon, at ang mga tagapagsalita ay gumagamit ng iisang uri ng wika o diyalekto.
homogenous na wika
isang ideal na konsepto na bihirang matagpuan sa totoong buhay, dahil halos lahat ng wika ay may iba’t ibang baryasyon depende sa rehiyon, kultura, at lipunan. Gayunpaman, ang ideyang ito ay ginagamit upang ipaliwanag ang konsepto ng standardisasyon ng wika, kung saan sinusubukang gawing pare-pareho ang wika para sa lahat ng gumagamit nito.
homogenous na wika
Ang wika ay palaging may mga baryasyon, kaya’t ang konsepto ng ________ na wika ay mas teoretikal kaysa sa praktika
homogenous
ay tumutukoy sa isang uri ng wikana nagpapakita ng iba’t ibang anyo, estruktura, o paggamit batay sa mga konteksto, tagapagsalita, at rehiyon. Sa madaling salita, ito ay isang wika na nagbabago o nag-iiba-iba depende sa mga salik
heterogenous
mga baryasyon sa wika batay sa heograpikal na lokasyon
Diyalekto
mga baryasyon batay sa sosyoekonomikong kalagayan, edukasyon, at iba pang aspekto ng lipunan.
Sosyal na barayti
mga baryasyon ng wika batay sa konteksto ng paggamit tulad ng formal at informal na wika, teknikal na jargon, at iba pa.
Register o Rehistro
Mga salik na nakapagiiba sa heterogenous na wika (DSR)
Diyalekto
Sosyal na barayti
Register
mga linguistic systems na nakapaloob sa wika
varyasyon
isang set ng mga linguistic systems na may magkakaparehong distribusyon. Ito ay walang tiyak na limitasyon o distinction. Pagkakaiba-iba sa uri ng wika na ginagamit ng mga tao sa pormalidad, bigkas, tono, uri, anyo ng salita atbp.
varayti
ang _______ ay maaaring maliit o mas malaki kaysa sa wika o dayalekto.
varayti
Uri ng Varyasyon ng Wika (WDR)
Wika, Dayalek, Rejister
Porma/uri ng wika na ginagamit ng mga nagsasalita ng isang wika.
varayti
2 Dimensiyong ng Varayti ng Wika
Heograpiko and sosyal
Naka-fokus sa panlipunang pagkakaiba ng paggamit ng wika > magkakaibang panlipunang pangkat na may ibang paggamit ng
wika.
Varayti
isang wikang pangkomunidad (at maging ng sa pagsasalita ng isang indibidwal) ay hindi random kundi sistematiko. Ang mga salik na nakakaimpluwensya rito ay ang mga: kalagayang sosyal at ekonomiko, etnisidad, kasarian at gulang. Ang pinakamaimpluwensya ay ang nauna.
Varyasyon
Mga Varayti ng Wika (IDSEE)
Idyolek
Dayalek
Sosyolek
Etnolek
Ekolek
pansariling wika. Ito ay kabuuan ng mga katangian sa
pagsasalita ng tao
Idyolek
wikang ginagamit sa partikular na lugar
Dayalek
kadalasang mula o sinasalita sa loob ng bahay
Ekolek
rural na lugar, heograpikong varyasyon, ponolohiya at bokabularyo
talatanungan, interbyu (panayam)
Tradisyunal na dialectology
(Kalagitnaan ng ika-19 siglo –
kalagitnaan ng ika-20 siglo)
urban na lugar, sosyal na varyasyon, ponolohiya, bokabularyo, gramatika talatanungan, interbyu (panayam), korpora, at istadistika
Modernong dialectology (1970’s –
kasalukuyan)
Grupo ng ibat-ibang uri o klasificasyon ng mga mamamayan
Wika ng mga dukha
Wika ng mga nasa mataas na antas
ng lipunan
anyo ng wika batay sa uri at paksa ng talakayan o larangang pinag-uusapan, sa mga tagapakinig o kinakausap o kaya ay sa okasyon at sa iba pang mga salik o factor
Register
Uri ng Sosyolek (JJBECCGP)
Jargon
Jejemon
Balbal
Etnolek
Conyo
Creole
Gaylingo
Pidgin
Nabubuo dahil sa paghahalo-halo ng higit sa 2 wika. Ito ang varayti ng wikang ginagamit ng mga taong may magkakaibang pinagmulang wika.
Pidgin
ay isang uri ng barayti ng wika na nabubuo kapag ang mga tao mula sa iba’t ibang lingguwistikong background ay kailangan mag-usap ngunit walang karaniwang wika. Ito ay karaniwang simple at limitado ang bokabularyo at gramatika.
Pidgin
Varayti ng wika na unang naging pidgin at kalaunan ay naging likas na wika. Nagkaroon nito sapagkat may komunidad ng mga tagapagsalita ang nag-angkin dito bilang kanilang unang wika
Creole
pagsasama – sama ng dalawa o mahigit pang makahulugang pahayag na nabibilang sa dalawang sistema ng wika. Hal. “I believe na hindi lang tayong mga tao ang nakatira sa universe.”
Palit – koda
may nahahalo o nasisingit na salita mula sa ibang wika. Hal. “Germs. Kapag hindi natin naagapan, dadapo ang sakit.”
Halong – koda