les 8: Neo-Latijns toneel en schooltoneel Flashcards
Hoe is het Neolatijns toneel ontstaan?
- oorsprong in Italië bij de humanisten die opzoek gaan naar de roots van hun toneel. = bestuderen van Terentius, Plautus en Seneca
- Italië wordt een republiek der Letteren: mensen die brieven naar elkaar sturen schrijven in het Latijn, studeren latijn.
In wat voor soort toneel passen de klassieke theoretici uit de Oudheid hun theorie toe?
Ze passen ze toe in Neolatijns toneel en schooltoneel.
Hoe wordt het Neo-latijns toneel op school gebruikt? Hoe evolueert het?
Het wordt als didactisch middel gebruikt om Latijn te onderwijzen. In de 16de eeuw komt er ook toneel in de volkstaal in Italië, maar in de rest van West-Europa blijft het Latijn.
Welke Neolatijnse schrijvers hebben veel invloed in
- Frankrijk
- Duitsland
- Engeland
Frankrijk: Buchanan schrijft bijbelse tragedies: Jephtes (werd het model van de Neolatijnse tragedie in de 16de eeuw)
Duitsland: Frischlin, de Terentius Christianus: Hildegardis
Engeland: Neo-latijns toneel aan de universiteiten
Welke belangrijke figuren/stukken kennen de Nederlanden in het Neo-Latijns toneel?
In de Nederlanden worden profane tragedies geschreven, vooral over de moord van Willem van Oranje.
- Heinsius: schrijft over hoe je een stuk moet schrijven, schrijft Herodes infantica
- Hugo Grotius: bijbelse tragedies over Adam in ballingsschap en het lijden van Christus
Bewijs de didactische doelstelling van schooltoneel.
Schooltoneel diende als memorisatiemiddel/didactisch middel bij de studie van Latijn.
Donatus gebruikt de komedies van Terentius, omdat hierin de deugd van hoe je goed moet leven te vinden is. Dus deze komedis worden als morele toets gebruikt.
Hoe werd het schooltoneel gebruikt in de protestantse landen?
Vooral de bijbelse onderwerpen waren interessant, omdat ze zo de verhalen konden verspreiden. Bijvoorbeeld over Judith en Suzanne.
Luther en Melanchton waren sleutelfiguren in het invoeren van schooltoneel.
Hoe werd het schooltoneel in de Nederlanden gebruikt?
De eerste stukken die worden opgevoerd zijn de Aulularia van Platus in bewerking van Dorpius
En Grisellis van Hoeckaert.
Maar er kwam kritiek op de stukken van Terentius, men vindt ze niet meer geschikt om op het toneel te brengen. De toneelmeesters schrijven zelf stukken, maar gebruiken de vorm van Terentius. Het kwade wordt bestraft aan het einde van een stuk.er worden verhalen uit de bijbel gebruikt, zoals van de verloren zoon.
Vanaf 1610: in de Noordelijke Nederlanden verbiedt Calvijn het schooltoneel Zuidelijke Nederlanden: jezuïetentoneel
