Les 3: de Griekse komedie Flashcards
Som vier vertegenwoordigers van de oude Griekse komedie op en situeer de oude Griekse komedie in de tijd.
De oude Griekse komedie situeert zich in de 5e eeuw v.C. Vertegenwoordigers zijn: - Eupolis - Magnes - Aristophanes
Waar komt het woord ‘komedie’ vandaan?
- Komos: een feestelijke optocht
- Komazein: deelnemen aan een optocht ter ere van Dionysos
- Fallusdragers spelen een soort van toneel
De komedie zou dus een combinatie zijn van de fallusdragers en Dionysoskoren.
Omschrijf van Aristophanes:
- zijn leven/herkomst/…
- zijn thematiek in zijn stukken
1) Hij is een Athener en schrijft over de actualiteit in Athene, hij leeft tijdens de Peloponessische oorlog. Hij won met zijn stuk Smulpapen een Lenaia op z’n 18e. Ook won hij verschillende Dionysia. Hij was een zeer populair schrijver.
2) Hij had vooral veel kritiek: op de sofisten, op het werk van Euripides, op de machthebber (bv. Kleon in Wespen) en vooral op de Peloponnesische oorlog en het gedrag van de Atheners in die oorlog. Hij houdt zich voor niemand in, ook niet voor politici.
Aristophanes werkt volgens een bepaalde dramatische structuur en plot. Leg uit.
- Proloog: het hoofdpersonage komt zich voorstellen en vertelt wat hij allemaal van plan is en wat het uitgangspunt is.
- Parados: koor komt op met zang en dans
- Afwisseling van scènes met koorzangen en een agoon
- parabasis of intermezzo: het verhaal wordt stilgezet om te zingen of toe te spreken over huidige actuele onderwerpen (liederen en toespraken)
- Tweede reeks scènes of episoden
- Exodos, vrolijk slot
- het koor speelt een belangrijkere rol dan bij de tragedie
- het zijn tijd en plaatsgebonden stukken
- metatheatrale scènes
- weinig coherente, soort revue-achtig
Wat is de rol van het koor bij Aristophanes?
Het koor speelt een belangrijke rol, ze is ook veel groter dan in de tragedie. Soms wordt ze gesplitst (een koor van oude mannen en oude vrouwen, maar allemaal door mannen gespeeld.) Soms krijgt het stuk ook de naam van het koor. Het koor gaat fel te keer en danst en zingt.
Wat kan je zeggen bij de tragedie van Aristophanes over:
- muziek
- taal
- kostumering
1) de muziek speelt een belangrijke rol, vooral als begeleiding voor de dansen van het koor
2) het taalgebruik is obsceen en men gebruikt schuttingtaal
3) De buik en de billen werden opgevuld en je kon een leren fallus zijn, eerder uit belachelijkheid. De acteurs zijn er belachelijk uit.
Zowel het koor als de acteurs dragen maskers= de spelers waren anoniem.
Een vleeskleurig pak werd gedragen om een naakte vrouw te spelen
Noem enkele stukken van Aristophanes
- Kikkers
- Vogels
- Wespen
- Vrede
- Wolken
- Ridders
Wat veranderd er in de tussenperiode van de Griekse komedie?
Horatius schrijft in Ars poetica dat er regels komen over wat er wel en niet op het podium mag gebracht worden. Je mag niet zomaar iemand beledigen.
Het koor speelt een minder prominente rol; er zijn parodieën op mythologische thema’s.
Liefde is het hoofdthema.
Wat zijn de hoofdkenmerken van de nieuwe Griekse komedie?
Het publiek voelt zich superieur tegenover de acteurs, het is een burgerlijk blijspel. Het zijn gewone personages (vaak slaven!) met normale kledij die alledaagse situaties op toneel brengen. Ze dragen wel een masker, maar met natuurlijke trekken. Bekende ateurs zijn: Menander, Philemon, Diphilus
Menander: omschrijf kenmerken + enkele stukken
- Vaak over liefdes: ongelijke liefdes
- vondelingen die herkend worden
- verzoeningen, huwelijk
- vaste types: ernstige vaders, gierigaards, slaven
- neiging tot moraliseren
stukken:
-De knorrepot, het kaalgeknipte meisje, het scheidsgerecht
Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de structuur van de oude komedie?
- revue-achting, niet echt een grote samenhang
- meta-theatrale situaties > vnl door de Parabasis
- plaats en tijdgebonden stukken
- koor speelt een heel belangrijke rol
- vierde wand wordt constant doorbroken
Situeer de nieuwe Griekse komedie in de tijd en geen vier schrijvers.
Menander
Philemon
Apollodorus
Diphilus
Situering in de tijd: 3 v.C
