LES 7: wrm woorden belangrijk zijn + nieuwe woorden

Question 1

Wat is het mentaal lexicon?

Answer 1

geheel v woorden, … opgeslagen in het brein. Binnen lexion: woorden + eigenschappen hangen samen -> soort netwerkje waarbij woorden (betekenis, klank, andere relatie) samenhangen

Question 2

Wat is een hub?

Answer 2

een woord waar veel andere woorden aangelinkt zijn.

Question 3

W / NW? Ne telt ongeveer 1 miljoen woorden?

Answer 3

NW: bijna oneindig door samenstellingen
corpus: 2-5 miljoen woorden

Question 4

W /NW? Een volwassen spreker beschikt normaal gesproken over een mentaal lexicon van ongeveer 50 000 woorden?

Answer 4

W

Question 5

W / NW? Om tekst goed te begrijpen moet je minimaal 98 procent v d woorden begrijpen?

Answer 5

NW: Je moet + 80 procent kennen om het goed te begrijpen

Question 6

W/NW? Kinderen met een grote woordenschat doen het beter op school en komen vaak in het hoger onderwijs terecht?

Answer 6

W:
taalrijke omgeving => succes (school/ studeren)

Question 7

Wrm zijn vroeg geleerde woorden belangrijk?

Answer 7

belangrijk voor later:
-> komen steeds centraler te staan
=> hoe groter => meer je kan onthouden WANT je maakt meer associaties

Question 8

verschil symmetrische en niet symmetrische associatie?

Answer 8

• symmetrische associatie:
  bloed <——> rood
• niet symmetrische associatie:
  appel ——> rood
  rood —x—> appel

Question 9

Wat is semantiek?

Answer 9

wetenschap v betekenis v woorden

Question 10

driehoek bij semantiek?

Answer 10

• taal
• denken
• werkelijkheid - referent

Question 11

referentiële theorie?

Answer 11

• woorden verwijzen naar een referent in de werkelijkheid
  1. Wat met woorden zoals maar, want, eenhoorn? (geen referent -> geen betekenis?)
  2. geen 1 op 1 relatie tussen woord en referent (bv. verandert door tijd)

Question 12

representationele theorie?

Answer 12

• verbond taal + mentale representatie (denken)
• mentale representatie is het beeld dat iemand oproept.
  1. voor iedereen representatie anders
  2. geen representatie bij sommige woorden (bv. maar)
  3. mogelijk dat representatie /= werkelijkheid.
  Wat is effect op betekenis?

Question 13

pragmatiek?

Answer 13

• belang context
  => kennis situatie om betekenis woorden te achterhalen
  ambigu(iteit) -> 2 betkenissen -> opl: parafraseren / contect
  bv. Ik zag de man met de verrekijker

Question 14

Hoe kunnen we het mentaal lexicon verdelen?

Answer 14

1. passieve ws -> begrijpen
2. actieve ws -> gebruiken

Question 15

Wat is priming?

Answer 15

woorden gebruiken die je op het gewenste spoor brengt.

Question 16

Wat is het verband tussen priming en het mentaal lexicon?

Answer 16

Via priming speelt men in op het mentaal lexicon via associaties. (mentaal lexicon -> ongeveer hetzelfde bij iedereen)

Question 17

Wat is morfologie?

Answer 17

leer v/d woordvorming

Question 18

Wat is een productief procédé

Answer 18

patroon/ methode waarmee op een systematische manier nieuwe woorden kunnen worden gevormd.
bv. afleiding, samenstelling, ….

Question 19

Hoe werd diëteren gevormd.

Answer 19

diet + eren

Question 20

welke ww zijn op dezelfde manier gevormd als diëteren?

Answer 20

• importeren
• adviseren
• signaleren
• adresseren
• …

Question 21

Werd vereren op dezelfde manier gemaakt als diëteren?

Answer 21

nee:
ver (voorvgsl) + eren -> verenen
volgens ander procédé

Question 22

syn nieuwe woorden?

Answer 22

neologismen

Question 23

syn woorden die verdwijnen?

Answer 23

archaïsmen

Question 24

Hoe worden nieuwe woorden uitgevonden?

Answer 24

1. samenstellingen
2. afleidingen (grondw + prefix/suffix)
3. ontlening (leenwoorden)

Question 25

onderscheid binnen leenwoorden?

Answer 25

1. vreemd woord -> 100 % hetzelfde overgenomen - oorspronkelijke uitspraak + spelling
2. bastaardwoord -> aanpassen aan taal - aanpassing uitspraak + spelling

Question 26

Wat is een barbarisme?

Answer 26

=taalfout door het letterlijk overnemen v een uitdrukking uit andere taal.
bv.
ik ben er in 5 min (barbarisme ) < I’ll be there in 5 min (EN)

-> correct: Ik ben er over 5 minuten

Question 27

Op welke manieren kan de betekenis v een woord veranderen?

Answer 27

1. connotatief = bijklank v woord verandert
   - bv. wijf (ME: neut -> NU: neg, soms pos)
2. denotatief = neutrale betekenis verandert

Question 28

Op welke 3 manieren kan denotatie voorkomen?

Answer 28

1. betekenisverschuiving
2. betekenisuitbreiding
3. betekenisinperking

Question 29

betekenisverschuiving?

Answer 29

-> betekenis verandert helemaal
bv. afbellen:
VR: zeggen aan centrale dat gesprek beeïndigd is
NU: afzeggen

Question 30

betekenisuitbreiding?

Answer 30

->betekenis uitgebreid
bv. haaientanden:
1. tanden v haai
2. op de weg

Question 31

betekenisinperking?

Answer 31

-> betekenis wordt enger
bv. onweer
VR: slecht weer
NU: donder, bliksem

Question 32

Welke vorm van denotatie vindt er hier plaats?
varen

Answer 32

betekenisinperking:
VR: gaan
NU: gaan op boot

Question 33

Welke vorm van denotatie vindt er hier plaats?
kruimeldief

Answer 33

betekenisuitbreiding:
VR: pickpocket
Nu: mini stofzuiger