Les 7: cariës- risico analyse Flashcards
<1970, hadden veel mensen cariës en hoe was de aanpak om dit te vermijden
- veel mensen hadden cariës. ze probeerden dit te verminderen door het water te fluorideren
jaren 70-80, is de prevalentie van cariës
gedaald, in geïndustrialiseerde landen
aanpak cariës jaren 70-80
- aanpak gericht op hoog-risico groep
- identificeren van hoog-risico groep
- individuele preventieve maatregelen
- doel: risico van doelgroep verminderen
hoe werd vroeger cariës aangepakt?
detectie+ drilling and filling
doel van drilling and filling aanpak
- behandelen van pijn
- functie herstel
- symptomen verminderen
er werd niet gefocust op preventie of de oorzaak van cariës
Behandeling van cariës nu
- evidence based
- focus op preventie
- behandelen van individuele risicofactoren
doel: optimale mondgezondheid herstellen en onderhouden
5 stappen voor behandelen cariës
- detectie van cariës in vroeg stadium
- diagnose van cariës proces
- identificatie van risicofactoren
- behandelplanning
- cariës risico- status verbeteren
CRA staat voor
cariës risico analyse
CRA dient voor
- identificeren van primaire etiologische factoren
- inventariseren preventieve maatregelen van patiënt
- gids voor keuze van “preventie op maat”
CRA doet screening op
- risicofactoren
- risico-indicatoren
Cariës risico helpt bij…
- Cariës risico van pt bepaalt intensiteit van behandeling
- Etiologische factor bepaalt vorm van therapie
- Helpt in keuze materiaal voor restauraties
- Verbetert prognose van geplande behandeling
- Helpt bij keuze van bijkomende testen
- Opvoeden en motiveren van patiënt
- Bepaalt tijdsinterval tussen vervolg afspraken
Risico- model
- risicofactoren identificeren
- preventieve behandeling hierop afstellen
- -> voorspelt toekomstig cariës risico niet (screening)
voorspellend model
- identificeert risicofactoren
- verzamelt predictoren
- bepaalt laag, matig of hoog risico
Geef 9 risicofactoren cariës
- Medium of hoge aantallen S. mutans en Lactobacillen
- Zichtbare plaque op de tanden
- > 3 tussendoortjes per dag
- Diepe pitten en fissuren
- Druggebruik
- Inadequate speekselproductie
- Speekseldebiet verminderende factoren (medicatie, RT, ..)
- Blootliggende worteloppervlakken
- Orthodontisch apparaat
4 klinische observaties (cariës indicatoren)
Dentinecariës (RX)
Approximale glazuurcariës
Zichtbare witte vleklaesie
Vullingen geplaatst in laatste 2 jaar
Beschermende factoren, biologisch of therapeutisch
- Regio met gefluorideerd water
- Minstens 1 x per dag fluorhoudende tandpasta
- > 2 x per dag fluorhoudende tandpasta
- Dagelijks gebruik fluorhoudende mondspoeling (0,05 %)
- Gebruik tandpasta met fluoride
- Kreeg fluoride vernis in laatste 6 maanden
- Kreeg fluorapplicatie in laatste 6 maanden
- Gebruikte CHX mondspoeling in laatste 6 maanden
- Gebruikt Xylitol kauwgom
- Nam Ca en fosfaat supplement in laatste 6 maanden
- Heeft adequate speekselproductie
Criteria voor een hoog cariës risico
• 1 of meer caries indicatoren en / of • Multipele risicofactoren - Zichtbare plaque - Frequente tussendoortjes - Ortho-apparaat samen met • Weinig of geen beschermende factoren
Criteria voor extreem hoog cariës risico
- Zelfde als hoog risico gecombineerd met speekseldebiet reducerende factoren
CAMBRA staat voor
cariës management by risk assessment
CAMBRA is een
evidence based caries management
cambra gebruiken we voor + gebaseerd op
een zorgplan op te stellen
- Gedrag
- Chemisch
- Preventief
- Minimaal invasief
- Therapeutisch
Cariës risico assessment bij kinderen onder 5 jaar
1ste preventief MO op 12 maanden
•Interview ouders
•Klinisch onderzoek kind
•Bepalen cariës risico
•Individueel aangepaste behandeling gebaseerd op cariës risico
•Bacterie test op ouder of verzorger (op indicatie)
•Bespreking bacterietest / aanbevelingen / motivatie
•Individuele thuiszorg aanbevelingen
•Motivatie gesprek met verzorger
•Bepalen van consultatie interval
factoren hoog cariës risico <5jaar
•Moeder of verzorger met actieve cariës in laatste 12 maanden
•Slaapt met fles / krijgt fles op vraag
•Fles bevat vloeistoffen andere dan water of melk
•Decalcificatie, zichtbare caviteiten
•Recente tandverzorging
•Zichtbare plaque / bloedend tandvlees
•> 3 x tussendoortje
•Apparaatje aanwezig
•Onvoldoende speekseldebiet
•Speeksel verminderende factoren : medicatie, genetische
predispositie, …
Beschermende factoren onder de 5 jaar
- Gefluorideerd water
- 2 x per dag tandenpoetsen met fluorhoudende tandpasta
- Goed speekseldebiet
- Moeder of verzorger die xylitol gebruikt
- Moeder of verzorger die geen actieve cariës heeft
aanbevelingen cariës preventie onder 5 jarigen
•Dagelijkse mondhygiëne met fluorhoudende tandpasta
•Voeding :
- Geen papfles met suikerhoudende vloeistoffen of sappen
- Beperkte tussendoortjes (niet suikerhoudend)
•Ouder of verzorger van hoog-risico kind :
- Gebruik CHX mondspoeling 1 week per maand
- Gebruik fluorhoudende mondspoeling dagelijks
