les 6 Bioregulatie Flashcards
Wat is homeostase?
Dynamisch evenwichtstoestand van het interne milieu
Key word = evenwicht
het proces waarbij organismen het inwendig milieu van chemische en fysische processen in evenwicht houden.
ondanks veranderingen in de omgeving. bloeddruk, temperatuur, suikerspiegel, zuurstofgehalte,… (= de bioconstanten)
Welke biologische regelsystemen onderscheiden we? (3)
Positieve terugkoppeling
Negatieve terugkoppeling
vooruitkoppeling
i.f.v homeosatse
Positieve terugkoppeling
- Merkt verstoring in homeostase op en versterkt effect
- Bv. melkproductie bij moeder
Negatieve terugkoppeling
- Merkt verstoring in homeostase op en verhindert het effect
- Bv. thermoregulatie
Vooruitkoppeling
- anticiperen op dreigende verstoring. Hier zijn vooral onze zintuigen : horen, zien en ruiken heel belangrijk voor omdat ze al verstoring van op afstand kunnen waarnemen
hoe verloopt de neuronale prikkeloverdracht?
Ontvangen signaal
* Signaal ontvangen door dendrieten
* ontstaan actiepotentiaal
Voortgeleiding
* actiepotentaal geleid door axon
* actiepotentiaal zal niet uitdoven door knoppen van ranvier
Ontvang signaal :
- Er wordt een signaal ontvangen door de kleine uitlopers (dendrieten) van het neuron.
- Door het ontvangen van dit signaal ontstaat er een Actiepotentiaal.
- Hoe meer dendrieten er aanwezig zijn hoe groter het oppervlakte wordt voor opname van het signaal
Voortgeleiding:
- Dit actiepotentiaal zal worden voortgeleid door de axon, dit is een lange uitloper
- De axon bevat myelineschede en knopen van Ranvier.
De myelineschede bestaat uit cellen van shwann. Deze zorgt isolatie van de axon waardoor er een versnellende voortgeleiding plaats vindt
De knopen van ranvier gaan er voor zorgen dat de actiepotentiaal niet zal uitdoven (zorgen voor versterking)
Wat is en hoe verloopt neuromusculaire neurotransmissie?
In de eindknop van het motorische neuron bevinden zich honderden blaasjes met de neurotransmitter acetylcholine.
Wanneer een actiepotentiaal de eindknop bereikt, treedt het volgende proces op:
1. depolarisatie van de membraan van de eindknop (prejunctionele membraan).
2. instroom van calciumionen in de eindknop zorgt ervoor dat de neurotransmitterblaasjes fuseren met de celmembraan en dat ze neurotransmittermoleculen acetylcholine (ACh) vrijlaten in de neuromusculaire spleet.
3. ACh bindt zich aan receptoren in de spiercelmembraan (postjunctionele membraan). Stijging van membraampermeabiliteit zorgt voor Na+ instroom wat leidt tot depolarisatie van de postjunctionele membraan. (er is een potentiaal verandering= eindplaatpotentiaal)
4. Door ladingtransport in de spiercel wordt in het aangrenzende gebied de drempelwaarde bereikt en treedt een actiepotentiaal op. De actiepotentiaal wordt vervolgens voortgeleid over het sarcolemma en veroorzaakt een contractie van de spiervezel.
5. De eindplaatpotentiaal heeft naast het opwekken van een actiepotentiaal in de spiervezel nog een ander effect. Uit de spiercel komt het enzym acetylcholinesterase vrij. Dit enzym splitst en inactiveert de acetylcholine. De membraanpermeabiliteit voor ionen komt daardoor weer op het oorspronkelijke niveau en de rustpotentiaal wordt hersteld.
6. De splitsingsproducten choline en acetaat worden opgenomen in de eindknop van het axon.
7. Ze worden gerecycled tot acetylcholine. Op deze manier is er maar een kleine voorraad neurotransmitter in de eindknop nodig
Hoe komt overdracht van informatie tot stand?
De overdracht van informatie van in het lichaam naar de hersenen gebeurd via AFFERENTE sensorische neuronen
- Proprioceptief : houding
- Interceptief : organen en bloedvaten
- Extraceptief : tast, druk, vibratie,
temperatuur
Ontvangen
- Het ontvangt verloopt op vertakkingen van de lange uitlopers
- Deze vertakkingen liggen in de spierspoel of soms in zintuigorganen
Voortgeleiding
- Axon geleid de prikkel richting het ruggenmerg
- Het cellichaam ligt vlak bij het axon
Overdracht
- De axon heeft verbredingen aan de kant van de ruggengraat
- Er worden neurotransmitters vrijgezet na aankomst van het elektrisch signaal
Hoe worden vegetatieve processen geregeld?
functies in het lichaam die onderdeel vormen van de energiehuishouding, zoals bloedsomloop, spijsvertering en ademhaling, en die door het autonome zenuwstelsel geregeld worden (onwillekeurig dus)
Het autonome systeem wordt geregeld door de hypothalamus: Zij gaat zowel hormonaal als nerveuze activiteiten aansturen.
à Hormonaal wordt via de hypofyse geregeld.
à Nerveus door vegetatieve gebieden in de hersenstam en in het ruggenmerg
Wat doet de para/orthosympatische bezenuwing?
Parasympatisch : bevordert rust en herstel
Sympatisch : bevordert actie en neerzetten van prestaties
De hypothalamus en de hypofyse zullen ook een soort van autonome functie uitoefenen waar we geen controle over hebben. Ook zien we een verbinding met het limbisch systeem dat in staat voor het regelen van onze emoties.
1. Autonoom/ sympatisch (buiten eigen controle)
- Hartslag stijging
- Ontspant blaas
- Stimuleert ejaculatie
- Maagbeweging remmen
- Dilatatie bronchie
- Vergroot pupil
- Remt speekselafgifte
- Autonoom/ parasympatisch (buiten eigen controle)
- Hartslag daling
- Dilatatie arteriolen
- Verkleint pupil
- Stimuleert erectie
- Stimuleert traan en speekselklieren
- Contractie blaas
- Maagbeweging stimuleren
- Vasocontstrictie bronchië
Hoe ontstaat gewaarwording van pijn?
Leg uit primaire en secundaire pijn
Nociceproren
- aan elkaar geschakeld via synapsen met opstijgende secundaire neuronen in de achterhoorn van het ruggenmerg.
- de alfa-vezels: geven signalen over lokalisatie van pijn en de ernst. De signalen gaan via de thalamus naar de hersenschors.
- de C-vezels : gaan eerst naar de paleospinothalamische baan lopen. Aangezien deze vezels gaan schakelen op verschillende en andere niveau’s kunnen we zo verklaren dat er verschillende percepties plaatsvinden van pijn.
Vervolgens komen de signalen in de hersenen aan en moet de PIJNGEWAARWORDING plaatsvinden
Primaire pijn = stekende scherpe pijn
Secundaire pijn = doffe zeurende pijn
Wat is en hoe verklaar je gerefereerde pijn?
Pijn op een andere plaats dan waar de oorsprong zich bevind
weefselschade, infarcten of myofasciale triggerpoints
Reden = de zenuwbanen van beide plaatsen komen op dezelfde plek het ruggenmerg binnen waardoor het lichaam geen onderscheid kan maken en je de pijn ergens anders kan voelen
Wat omvat het endocriene klierstelsel / de hormonale regulatie?
Het endocriene systeem of hormoonstelsel= het orgaansysteem dat toeziet op de hormonale huishouding in het dierlijk organisme.
aangestuurd door de hypofyse
Hoe werkt de hypofyse en de hypothalamus?
De hypothalamus is een deel van de hersenen dat hormonen produceert en signalen naar de hypofyse stuurt. De hypofyse is een klier onder de hypothalamus die hormonen produceert en reguleert. Samen vormen ze de hypothalamus-hypofyse-as, die verantwoordelijk is voor het reguleren van hormonen en lichaamsfuncties zoals groei, voortplanting en stofwisseling. De hypothalamus stuurt hormonale signalen naar de hypofyse, die op zijn beurt hormonen produceert en afgeeft om andere klieren in het lichaam te reguleren
Wat bepaalde de regeling van de glycemie?
- Hormonen
- Lever
- Pancreas (alvleesklier)
Glycemie = bloedsuikerspiegel
- De β-cellen in de pancreas worden gestimuleerd om INSULINE aan te maken
- De alfa-cellen in de pancreas worden gestimuleerd om glucogon aan temaken
Leg uit:
Neurocrien zenuwstelsel & endocrien klierstelsel
neurocrien (zenuw)stelsel
* snel en kort
* geschikt voor snelle bijsturing
* elektrische prikkels en neurotransmitters
* zenuwvezels
* doelorgaan aan eind van zenuwvezel
endocrien (klier)stelsel
* traag en lang aanhoudend
* schommelingen beperken op lange termijn
* hormonen
* bloed
* hormoonreceptoren op/in cellen
neuro-endocriene systeem en het endocriene systeem werken samen om de communicatie en regulatie van hormonen in het lichaam te coördineren
