Les 6 - Angststoornis Flashcards
Wat is angst?
= bescherming (flight/fight/freeze) tegen lichamelijke maar ook emotionele pijn
=Angst voor de angst
Angst wordt een angststoornis als …
- wanverhouding
- als de angsten aanhouden
- én er een ernstige belemmering is van het algemeen functioneren
wanverhouding:
Inherente dreiging gesteld door een specifieke stimulus of situatie
<->
Cognitieve of lichamelijke reactie
componenten angst
- gedachten
- gevoel
- gedrag
Soorten angststoornissen - DSM-5
- Separatie
Angststoornis - Selectief mutisme
- (Specifieke) Fobie
- Sociale
Angststoornis - Paniekstoornis
- Gegeneraliseerde Angststoornis
= Piekerstoornis - Pleinvrees - Agorafobie
Criteria schoolweigering
- Weigeren om naar school te gaan, vaak leidend tot langdurige afwezigheid
- Kind blijft thuis tijdens schooluren, ipv probleem te verbergen voor
ouders - Emotionele onrust bij het vooruitzicht om naar school te gaan, wat zich toont in extreme angst, temper tantrums, ongelukkigheid, onverklaarbare fysieke symptomen
- Afwezigheid van antisociaal gedrag
- Ouders hebben al moeite gedaan om kind terug op school te krijgen
Criteria 1 en 3 zijn centrale symptomen. Internaliserende symptomen zowel angst als depressie
klinische aspecten schoolweigering
- bij jonge kinderen eerder een acuut begin, bij oudere kinderen een zich geleidelijk terugtrekken uit sociale contacten met leeftijdsgenoten
- na een vakantie (weekend) of ziekte
- stressvolle gebeurtenis thuis of op school
- thuis of op weg naar school
- verschillende symptomen (angstreacties, paniekreacties, huilbuien, driftbuien, dreigen met zelfverwonding, somatische symptomen) die verdwijnen wanneer het kind thuis mag blijven
Epidemiologie - angststoornissen
Lifetime prevalentie voor angststoornissen bij k&j: 15 à 20%
Angststoornissen zijn de meest voorkomende psychische stoornissen in de kindertijd
meisjes > jongens in algemene populatie
meisjes = jongens in klinische populatie
Ontstaansfactoren voor angst/stress
Risicofactoren:
Kind
- Temperament kind
- Bijkomende ontwikkelings-/psychiatrische stoornissen
Thuis
School
risicofactoren - temperament kind
- Negatieve gevoelens en gedachten
- Overschatting van dreiging/gevaar
- Vermijden falen
- Minder anticiperen op succes
- Intolerantie van onzekerheid
risicofactoren angst - bijkomende ontwikkelingen/psychiatrische stoornissen
- ADHD
- ASS
- Dyslexie, dyscalculie, dyspraxie, …
risicofactoren - schoolervaringen
- Zwakke(re) schoolresultaten
- Verlies motivatie na vele faalervaringen
- Onveilig schoolklimaat
risicofactoren - sociale situatie
*Sociale situatie
*Onevenwichtige relaties, conflicten
*Weinig vrienden
*Pesterijen/uitsluiting
*Verlies van vrienden
School-gerelateerde oorzaken -risicofactoren
- Onveilig schoolklimaat
- Geen solidariteit en gemeenschapsgevoel in de klasgroep
Accommoderen
= inschikkelijkheid, gedienstigheid
Bevestiging geven (= geruststellen)
Helpen om uit moeilijke situaties te stappen
Overnemen van taken
Aanpassing van de gewoonten van het gezin:
– Werk, vrije tijd, sociale contacten
Vermijden van moeilijke situaties
Maar niet: Motiveren om angst te overwinnen
Antagoneren
- Kritiek
conflicten - Afstandelijkheid in de relatie
contact vermijden - Niet “respecteren” van stoornis
kind negeren, ook in zijn problematiek
geen begrip opbrengen
Uitdrukken van vertrouwen dat kind angst kan overwinnen, zonder erkenning te geven aan de angst (doet hij het niet om aandacht te krijgen, we mogen niet toegeven, als we ze pamperen komt ze er nooit overheen,…)
Ondersteuning = een combinatie van
- Accepteren/aanvaarden van de angst
“wij aanvaarden dat je bang bent en erkennen dat de angst echt is” - Vertrouwen hebben dat kind angst kan overwinnen
behandeling
- exposure-based CBT
- Psycho-Educatue (denken/durven/doen)
- cognitieve technieken - denkfouten/cognitieve herstructurering
- Anders leren voelen: relaxatietechnieken
- Anders doen: Exposure
- Opstellen van hiërarchie
SUDS
= SUDS (subjective units of distress)
cognitieve herstructurering- stadia
- Identificatie
- Uitdagen
- Het genereren van alternatieve gedachte
