Leki przekaźnictwa cholinergicznego i złącza nerwowo-mięśniowego Flashcards
Nerwy cholinergiczne
- wszystkie przedzwojowe włókna AUN
- wszystkie pozazwojowe włókna ukł. przywspółczulnego
Układ współczulny
- większość to adrenergiczne
- gruczoły potowe przez cholinerginczne
- komórki chromochłonne rdz. nadnerczy jak komórki zwojowe bez aksonów, reagują na impulsy z cholinergicznych współczulnych uwalnianie A i NA
Układ somatyczny
wydzielanie Ach na receptory Nm na płytce motorycznej => SKURCZ
Receptory muskarynowe
wszystkie są związane z białkiem G (metabotropowe)
M1
- neuronalny
- neurony OUN, zwoje (jelitowe, autonomiczne), komórki okładzinowe żołądka
- Gq -> IP3 + DAG
- pobudzenie OUN, zwiększone wydzielanie żołądkowe, zwiększona perystaltyka
selektywny antagonista: PIRENZEPINA
M2
- sercowy
- serce (przedsionki, tk. przewodząca), zakończenia presynaptyczne neuronów
- Gi (spadek cAMP)
- spadek HR, oraz hamowanie presynaptyczne - spadek czynności neuronów
M3
- gruczołowy
- gruczoły egzokrynne, mięśniówka gładka, śródbłonek naczyń
- Gq
- wzrost wydzielania gruczołów, skurcz mm. gładkich oraz rozkurcz naczyń (bo powstaje NO)
- skurcz i wydzielanie w oskrzelach
- wzmożona perystaltyka jelit i wzrost wydzielania gruczołowego
- wydzielanie obfitej ilości śliny
- zwężenie źrenicy (miosis)
- skurcz m. rzęskowego oka (bliskie patrzenie)
- wydzielanie łez
- erekcja
- rozkurcz szyi i skurcz trzonu pęcherza
Leki cholinomimetyczne
- agoniści muskarynowi
- inhibitory acetylocholinoesterazy
Działania agonistów muskarynowych
1) Sercowo-naczyniowe
- bradykardia, zmniejszone SV
- rozszerzenie naczyń (od NO)
- łącznie dochodzi do spadku BP
2) Mięśnie gadkie:
- kurczą się
- wzrost perystaltyki, możliwy ból kolkowy
- skurcz mięśni pęcherza i oskrzeli
3) Gruczoły endokrynne:
- pocenie, łzawienie, ślinienie, sekrecja oskrzelowa
- wzrost wydzielania oskrzelowego i ich skurcz mogą utrudnić oddychanie
4) Oko:
- skurcz mięśnia rzęskowego => pociąga ciało rzęskowe => obniża napięcie więzadła podtrzymującego soczewkę=> zwiększa grubość soczewki => zmniejsza jej ogniskową (akomodacja bliskiego widzenia)
- skurcz mięśnia zwieracza źrenicy => zwężenie źrenicy i spadek ciśnienia wewnątrzgałkowego (wykorzystanie w JASKRZE)
Wskazania agonistów muskarynowych
- atonia przewodu pokarmowego
- hipotonia pęcherze moczowego
- jaskra z zamkniętym kątem przesączania
- próby prowokacyjne w diagno astmy oskrzelowej
- zatrucie ATROPINĄ
Przeciwwskazania agonistów muskarynowych
- astma oskrzelowa
- czynna choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
- stany skurczowe przewodu pokarmowego
- niedrożność dróg moczowych i żółciowych
- choroba Parkinsona
- ciężkie niedociśnienie
- zaburzenia przewodzenia w sercu
- zawał serca
- nadczynność tarczycy => arytmie
Działania niepożądane agonistów muskarynowych
- nudności, wymioty
- biegunka
- zwiężenie źrenic (miosis), łzawienie, zaburzenie
widzenia - ślinotok
- pocenie się
- bradykardia
Agoniści muskarynowi
- Acetylocholina
- Karbachol
- Betanechol
- Metacholina
- Muskaryna
- Pilokarpina
Acetylocholina (Ach)
- przy operacjach oka szybkie zwężenie źrenicy
- synteza z choliny i acetylokoenzymu A
- rozkładana przez acetylocholinesterazę
Karbachol
- ester choliny z kwasem karbaminowym NH2-COOH
- działa jak Ach, tylko dłużej, bo wolno rozkładany
- pooperacyjne leczenie atonii jelit i pęcherza moczowego
- do worka spojówkowego w celu obniżenia ciśnienia śródgałkowego przy p/wskazaniach do PILOKARPINY w jaskrze z zamykającym kątem
Betanechol
- ester β-metylocholiny z kw. karbaminowym
- pooperacyjna hipotonia pęcherze moczowego lub przewodu pokarmowego
Metacholina
- ester b-metyolocholiny z kwasem octowym
- badania nadmiernej reaktywności oskrzeli w diagnostyce astmy
Muskaryna
- alkaloid roślinny od grzybów
- farmakologia eksperyymentalna
Pilokarpina
- roślinny alkaloid
- jaskra z zamkniętym ątem przesączania
- zatrucia atropiną
- pobudzenie gruczołów ślinowych po radioterapii i zespole Sjogrena
- próba potowa w diagno mukowiscydozy
Cholinesterazy
Acetylocholinesteraza - właściwa, odpowiedzialna za rozkład Ach w błonie synapsy cholinergicznej, swoista wobec Ach
Butyrylocholinoesteraza - względnie nieselektywna, występuje w osoczu i wielu tkankach
Wskazania inhibitorów AchE
- jaskra z zamkniętym kątem przesączania
- diagno i leczenie miastenii
- zatrucia lekami cholinolitycznymi
- odwrócenie bloku nerwowo-mięśniowego
- choroba Alzheimera
Przeciwskazania i działania niepożądane inhibitorów AchE
- tak jak agoniści muskarynowi
Inhibitory AchE
- Edrofonium
- Fizostygmina
- Neostygmina
- Pirydostygmina
- Ekotiopat
- Dyflos
- Donepezyl
- Galantamina
- Rywastygmina
Edrofonium
- ma zbyt krótki czas działania do stosowania terapeutycznego
- czasem diagno miastenii