Farmakologia Ogólna

Question 1

Reakcja ustroju na lek jest proporcjonalna do

Answer 1

logarytmu dawki zastosowanej

Question 2

ED50

Answer 2

• effective dose 50%
• dawka wywołująca w 50% przypadków maksymalny efekt leczniczy
• miara bezwzględnej aktywności leku
• im niższa tym większa bezwzględna aktywność leku

Question 3

LD50

Answer 3

• lethal dose 50%

- dawka wywołująca w 50% przypadków śmierć

Question 4

Wskaźnik leczniczy

Answer 4

• index therapeuticum
  -miara względnej aktywności leku
  = LD50 / ED50
• im wższy tym większa względna aktywność i bezpieczeństwo stosowania

Question 5

Aktywność wewnętrzna

Answer 5

• jej miarą jest α - relatywna akt. wew.
  α = Ea/Em
  Ea - efekt wywołany przez dany ligand
  Em - maksymalny efekt możliwy

Question 6

Antagonista kompetytywny

Answer 6

• wiąże się do miejsca efektorowego (tam gdzie agonista)

- w jego obecności potrzebne wyższe stężenie agonisty do osiągnięcia zamierzonego efektu

Question 7

Antagonista niekompetytywny

Answer 7

• wiąże się w innym miejscu niż agonista

- obniża możliwy max efekt biologiczny

Question 8

Down-regulation

Answer 8

• utrzymujące się zwiększone stężenie agonisty odwrażliwia receptory lub zmniejsza ich liczbę

Question 9

Up-regulation

Answer 9

• nadwrażliwość lub zwiększenie liczby receptorów np. przy przewlekłym podawaniu agonisty

Question 10

Bezpośrednia kontrola kanału jonowego

Answer 10

• zmiana aktywności komórki przez hiperpolaryzację/depolaryzację
• milisekundy
• receptor nikotynowy; receptor GABAa

Question 11

Pośrednie (białko G) wiązanie z enzymem lub kanałem jonowym

Answer 11

• otwarcie kanału jonowego lub drugi przekaźnik przez białko G
• sekundy
• receptor muskarynowy; adrenergiczne

Question 12

Bezpośrednia kontrola fosforylacji białka

Answer 12

• minuty

- np. receptor insulinowy

Question 13

Kontrola transkrypcji DNA

Answer 13

• po połączeniu agonisty z receptorem cytoplazmatycznym
• przejście do jądra komórkowego
• godziny
• np. receptor estrogenowy
• receptor często posiada strukturę palców cynkowych

Question 14

Białko G

Answer 14

• zbudowany z podjednostek α, β, γ

- przyłączenie liganda powoduje odłączenie białka G (βγ) od α i przyłączenie GTP do α (w miejsce GDP)

Question 15

Białko Gq

Answer 15

Powiązane receptory
- M1, M3, α1

• przez aktywację fosfolipazy C dochodzi do
  PIP2 -> IP3 + DAG
  IP3 -> receptory na ER -> uwalnianie Ca2+ do cytosolu
  DAG (+ Ca2+) -> aktywacja kinazy białkowej C

PKC - fosforyluje reszty Ser i Thr białek

Question 16

Białko Gs

Answer 16

Powiązane receptory
- β1, β2, β3 i dopaminergiczne (D1)

• aktywacja cyklazy adenylowej => wzrost cAMP => działa np. na kinazę białkową A (PKA)

Question 17

Białko Gi

Answer 17

Powiązane receptory
- α2, M2

• zahamowanie aktywności cyklazy andelynaowej i spadek cAMP

Question 18

Rozkład cAMP

Answer 18

• przez fosfodiesterazę (PDE)

- do 5’-AMP

Question 19

Hamowanie PDE

Answer 19

• w secu PDE3 hamowane przez MILRYNON
• w oskrzelach PDE4 przez CILOMILAST
• powodują że stężenie cAMP nie ulega zmianie, dłuższe pobudzenie

Question 20

cAMP w mięśniach gładkich

Answer 20

cAMP => aktywacja kinazy cAMP zależnej => fosforylacja kinazy lekkich łańcuchów miozyny (MLCK) => niemożliwa aktywacja MLCK przez kalmodulinę i Ca2+ => rozkurcz mięśnia

skrót:
wzrost cAMP => rozkurcz mięśnia

Question 21

cAMP w mięśniu sercowym

Answer 21

1) cAMP => aktywacja kinazy cAMP zależnej => fosforylacja kanałów wapniowych L => zwiększony napływ Ca2+ do wnętrza przy skurczu
2) cAMP => akt. kinazy => fosforylacja Ca2+-ATPazę w błonie ER => Ca2+ z cytosolu do ER

działanie Inotropowe + (siła skurczu)
działanie Lusitropowe + (polepszony rozkurcz)

Question 22

cAMP w płytkach

Answer 22

hamuje agregację płytek

Question 23

Stężenie Ca2+

Answer 23

gdy małe stężenie to wiązanie z białkami odwracalne

przy dużych stężeniach nieodwracalne -> zabójcze

Question 24

VOCC

Answer 24

• voltage-operated calcium channels
• typu L oraz T, N, P/Q, R

L - long-lasting - komórki mm. gładkich i serca
T - transcient - krótkotrwałe

• są jednym z mechanizmów WEJŚCIA Ca2+ do komórki

Question 25

Kanały Ca2+ otwierane ligandem

Answer 25

NMDA -w OUN

P2X - w mm. gładkich - aktywacja przez ATP

Question 26

Kanały otwierane, gdy zubożenie Ca2+ w ER

Answer 26

• store-operated channels

- w błonie komórkowej

Question 27

WYJŚCIE Ca2+ z cytoplazmy

Answer 27

1) kanały Ca2+ zależne od ATP
2) SERCA - Sarco/Endoplasmic Reticulum Ca2+ATPase)
w mięśniówce, pompują Ca2+ do SR przy rozkurczu
3) Wymienniki jonów Na+/Ca2+

Question 28

Wymiana wapnia między cytosolem a ER

Answer 28

a) receptory IP3 na ER
b) receptory rianodynowe RyR - w mm. poprzecznie prążkowanych
DANTROLEN - hamuje RyR - leczenie hipertermii złośliwej

Question 29

Kontrola cyklu wydzielania mediatorów przez synapsy

Answer 29

• synaptotaksyna - związana z błoną komórkową
• synaptobrewina, synaptotagmina - związane z pęcherzykami

NO i eikozanoidy - bez pęcherzyków, przez dyfuzję - nie są magazynowane, od razu uwalniane

Question 30

Tachyfilaksja

Answer 30

• odwrażliwianie

- w krótkim czasie (minuty) po kilkakrotnym podaniu leku

Question 31

Tolerancja

Answer 31

• dłuższe stosowanie leku (godziny, dni)