Leki Przeciwlękowe Anksjolityki Flashcards

Question 1

Q

Lęk

Answer

A

Jest uczuciem nieuzasadnionego, niejasnego oraz bezprzedmiotowego zagrażającego niebezpieczeństwa
• Jego przeżywaniu towarzyszy stan pobudzenia AUN oraz niepokój psychiczny
• Jako krótkie, gwałtowne napady (lęk napadowy) lub długotrwałe, mniej nasilone formy (lęk uogólniony)
• Wyraz zaburzenia homeostazy organizmu zakłóconej czynnikami psychicznymi lub somatycznymi

Question 2

Q

Strach

Answer

A

Uczucie emocjonalne pojawiające się w warunkach zagrożenia zewnętrznego
• Jego przyczyny są poznane – to odróżnia go od lęku – lęk to nieuzasadniony strach

Question 3

Q

Neuroprzekaźniki lęku

Answer

A

Działanie anksjolityczne można wiązać z nasileniem procesów hamujących m.in. w układzie limbicznym oraz wpływem na przekaźnictwo:
➢GABA-ergiczne (BZD)
➢NA-ergiczne (klonidyna, propranolol, niektóre LPD)
➢5HT-ergiczne (TLPD, SSRI, IMAO)
➢glutaminianergiczne (NMDA)
➢CCK (związki w fazie badań)
W leczeniu stanów lękowych stosujemy więc leki wpływające na te układy neuroprzekaźnikowe

Question 4

Q

Zwierzęce modele lęku u gryzoni

Answer

A

Test czterech płytek (bodziec awersyjny - prąd)

Test uniesionego labiryntu krzyżowego (eksploracja)

Question 5

Q

Leki przeciwlękowe = ataraktyki

Działanie

Answer

A

U zwierząt wykorzystywane do znoszenia stresu, lęku i niepokoju, napięcia nerwowego, do uspokojenia zwierząt dzikich, agresywnych; wykorzystuje się ich działanie uspokajające, zwiotczające mięśnie i przeciwdrgawkowe

• Działanie wielokierunkowe leków – szczególnie benzodiazepin, przekłada się na ich szerokie zastosowanie w terapii

Question 6

Q

Wielokierunkowe działanie farmakologiczne anksjolityków

Answer

A

Przeciwlękowe 
• Hamowanie nadmiernego napięcia i agresywności 
• Uspokajające i nasenne* 
• Przeciwdrgawkowe* 
• Miorelaksujące*

Question 7

Q

Podział leków przeciwlękowych (wymień)

Answer

A

selektywne inhibitory MAO (monoaminooksydazy)
trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
benzodiazepiny
różne (gabapentyna, trazodon, hydroksyzyna, buspiron), nutraceuty

Question 8

Q

SELEKTYWNE INHIBITORY MONOAMINOOKSYDAZY (IMAO)

Answer

A

monoaminooksydaza- 2 izoenzymy: MAO-A i MAO-B • MAO-A odpowiada za rozkład gł. noradrenaliny i serotoniny, MAO-B rozkłada gł. dopaminę

Question 9

Q

SELEGILINA

Answer

A

MD: nieodwracalny, selektywny inhibitor MAO-B
• hamowanie MAO-B powoduje hamowanie degradacji i wzrost stężenia dopaminy w szczelinie synaptycznej

Stosowanie: zaburzenia poznawcze u geriatrycznych psów i kotów
• najlepiej podawać rano- reguluje zaburzenia snu
• działanie neuroprotekcyjne
• poprawa kliniczna po 4-8 tyg. stosowania, jeśli występuje korzystne działanie terapia przewlekła

• interakcje: SSRI, TLPD, inne inhibitory MAO, alfa-2-agoniści, fenotiazyny, należy zachować okres 6 tygodni odstępu pomiędzy stosowaniem inhibitorów MAO a stosowaniem SSRI lub TLPD

Question 10

Q

TRÓJPIERŚCIENIOWE LEKI PRZECIWDEPRESYJNE (TPLD, TCA) mechanizm działania

Answer

A

MD: hamują wychwyt zwrotny serotoniny i noradrenaliny, co powoduje ich zwiększone stężenie w szczelinie synaptycznej

Question 11

Q

TRÓJPIERŚCIENIOWE LEKI PRZECIWDEPRESYJNE (TPLD, TCA)

Działanie + DN

Answer

A

działanie: przeciwdepresyjne, przeciwlękowe i przeciwobsesyjne
• metabolizowane w wątrobie,silnie wiążą się z białkami osocza
• koty są dużo wrażliwsze na ich działanie- ponieważ metabolizowane są m.in. w procesie glukuronidacji
• interakcje: SSRI, MAO-I,tramadol, fenytoina, karbamazepina, cymetydyna, leki powodujące depresję OUN, trazodon, tyroksyna
• ich inne działania receptorowe (antagonizm receptorów muskarynowych, α1-adrenergicznych, H1-histaminowych) mogą odpowiadać za DN takie jak: zatrzymanie moczu, obniżenie progu drgawkowego, senność i sedacja, zaburzenia rytmu serca, wahania ciśnienia krwi, objawy ze strony przewodu pokarmowego (wymioty, zaparcia, suchość w jamie ustnej, bóle brzucha)

Question 12

Q

TRÓJPIERŚCIENIOWE LEKI PRZECIWDEPRESYJNE (TPLD, TCA) przykłady

Answer

A

amitryptylina
klomipramina
imipramina

Question 13

Q

amitryptylina

Md

Answer

A

MD: hamuje wychwyt zwrotny serotoniny i noradrenaliny, wykazuje działanie cholinolityczne i antyhistaminowe (H1)
• wykazuje właściwości przeciwbólowe w bólu przewlekłym i neuropatycznym
• element leczenia lęku separacyjnego u kotów
• w kocich psychogennych chorobach dróg moczowych
• w psychogennych dermatozach
• początek działania po 3-6 tyg.

Question 14

Q

amitryptylina

Answer

A

• P/W: zaburzenia kardiologiczne, choroby nerek, ciężka choroba wątroby, padaczka, jaskra, zaparcia, neutropenia, trombocytopenia, nadczynność tarczycy, ciąża

Question 15

Q

amitryptylina

Answer

A

DN: ślinienie, wymioty, letarg, zaparcia, zatrzymanie moczu
przedawkowanie: poważne arytmie i zapaść krążeniowo-oddechowa!

Question 16

Q

klomipramina

Działanie

Answer

A

element leczenia lęku separacyjnego i stereotypii u psów (gryzienie ogona, ziarniniak z wylizywania) • lek II-rzutu w przypadku agresji u psów • u koni do leczenia długoterminowego zaburzeń lękowych, stereotypii, zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych
• obniża próg drgawkowy

Question 17

Q

klomipramina

PW

Answer

A

P/W: padaczka, choroby układu sercowo-naczyniowego, zaparcia, jaskra, zatrzymanie moczu, samce przeznaczone do rozrodu

Question 18

Q

klomipramina

Answer

A

DN: zatrzymanie moczu, letarg, wymioty, u koni ryzyko kolki

Question 19

Q

SELEKTYWNE INHIBITORY WYCHWYTU ZWROTNEGO SEROTONINY (SSRI)

Mechanizm + działanie

Answer

A

MD: hamują wychwyt zwrotny serotoniny ze szczeliny synaptycznej, zwiększając jej stężenie
działanie: przeciwlękowe, zwiększenie napędu motorycznego

Question 20

Q

SELEKTYWNE INHIBITORY WYCHWYTU ZWROTNEGO SEROTONINY (SSRI)

Przykłady

Answer

A

fluoksetyna
sertralina
escitalopram
paroksetyna

Question 21

Q

fluoksetyna

Wskazania

Answer

A

wskazania: zaburzenia lękowe, w tym agresja na tle lękowym • u koni do leczenia długoterminowego zaburzeń lękowych, stereotypii, zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych
• początek działania po 4-5 tyg., hamowanie agresji może być widoczne po kilku dniach
• szerszy margines bezpieczeństwa niż TLPD • u kotów silnie wyrażone skutki uboczne- najważniejsze to zatrzymanie moczu i zaparcie
• obniża próg drgawkowy

Question 22

Q

fluoksetyna

DN

Answer

A

• DN: przejściowy brak łaknienia, rozdrażnienie, niepokój, u koni ryzyko kolki • odstawianie- stopniowe zmniejszanie dawki co tydzień • nie należy podawać innych leków psychotropowych przed upływem 3 tygodni po zakończeniu leczenia fluoksetyną, a inhibitorów MAO przed upływem 6 tygodni

Question 23

Q

Zespół serotoninowy co to jest

Answer

A

wywołany zbyt dużą ilością serotoniny w mózgu. Najczęściej jest skutkiem interakcji różnych substancji blokujących wychwyt zwrotny neuroprzekaźnika. W medycynie weterynaryjnej najczęściej opisywany jako konsekwencja omyłkowego przedawkowania leków blokujących wychwyt zwrotny serotoniny.

Question 24

Q

Leki o potencjale wywołania zespołu serotoninowego wymień

Answer

A

TCA, SSRI, trazodon, mirtazapina, MAO-I, tramadol, amfetamina, tryptofan.

Question 25

Q

Objawy zespołu serotoniowego

Answer

A

rozszerzenie źrenic, biegunka, wymioty, tachykardia, objawy neurologiczne (zmiany stanu świadomości, hiperrefleksja, mioklonie, drżenia, sztywność mięśni, drgawki).

Question 26

Q

Benzodiazepiny (wymień)

Answer

A

ALPRAZOLAM

KLONAZEPAM

Question 27

Q

ALPRAZOLAM

Zastosowanie i działanie

Answer

A

pośrednio-długo działająca pochodna BZD
• działanie: przeciwlękowe i powodujące niepamięć (amnezja następcza trwa do 8h)

• zastosowanie: w zaburzeniach lękowych, zwłaszcza z epizodami paniki • u kotów unikać długotrwałego stosowania ze względu na dużą hepatotoksyczność

Question 28

Q

KLONAZEPAM

Zastosowanie

Answer

A

długo działająca pochodna benzodiazepiny
• zastosowanie: przeczulica i zaburzenia lękowe u kotów, hipertoniczność mięśni (episoding falling) u Cavalier King Charles Spanieli

Question 29

Q

Inne leki (wymień)

Answer

A

TRAZODON

GABAPENTYNA

Question 30

Q

TRAZODON- mechanizm

Answer

A

MD: inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny i antagonista receptorów 5-HT2A
• stosowany w krótkotrwałych sytuacjach lękowych (np. hospitalizacja, podróż)
• u psów w opornych na leczenie zaburzeń behawioralnych

Question 31

Q

TRAZODON PW

Answer

A

P/W: jaskra, padaczka, zatrzymanie moczu, ciężka choroba wątroby

Question 32

Q

TRAZODON

Answer

A

D/N: sedacja, wymioty, wysunięcie trzeciej powieki • interakcje: inhibitory MAO, cymetydyna, karbamazepina

Question 33

Q

GABAPENTYNA

Answer

A

Jako doraźny lek uspokajający dla nerwowych zwierząt przed stresującym wydarzeniem

Question 34

Q

Leki przeciwhistaminowe (wymień)

Answer

A

HYDROKSYZYNA

CYPTOHEPTADYNA

Question 35

Q

HYDROKSYZYNA

Answer

A

lek przeciwhistaminowy I-generacji

Question 36

Q

CYPTOHEPTADYNA

Answer

A

lek przeciwhistaminowy I-generacji

• u koni w syndromie headshaking, może obniżać zachowania związane z popędem u młodych ogierków

Question 37

Q

LEKI STOSOWANE W ZABURZENIACH BEHAWIORALNYCH KONI wymień

Answer

A

KARBAMAZEPINA

DEKSTROMETORFAN

Question 38

Q

KARBAMAZEPINA

Answer

A

lek przeciwpadaczkowy, hamuje kanały sodowe bramkowane napięciem powodując hamowanie uwalniania glutaminianu w ośrodkowym układzie nerwowym
• u koni w syndromie headshaking

Question 39

Q

DEKSTROMETORFAN

Answer

A

antagonista receptora NMDA, pochodna morfiny
• działanie przeciwkaszlowe, u psów i kotów bardzo niska biodostępność po podaniu doustnym
• u koni w leczeniu łykawości i innych sterotypii

Question 40

Q

FEROMONY KOCIE/ PSIE

Answer

A

kot: syntetyczne feromony wydzielane przez skórę kotki wychowującej młode i feromony policzkowe; działanie ułatwiające adaptację do stresowej sytuacji (np. przeprowadzka, nowy domownik, nowy kot)

pies: syntetyczne feromony wydzielane przez skórę suki wychowującej młode; działanie ułatwiające adaptację do stresowej sytuacji (np. pozostawanie psa samego w domu, pobyt w hotelu, wizyta w lecznicy)
dawkowanie: kontaktowe, spray’e, dyfuzory

Question 41

Q

ALFA-KAZOZEPINA

Answer

A

agonista receptora GABA-B, biologicznie aktywny peptyd uzyskiwany z mleka
• alfa-kazozepina ma przypisywany uspokajający wpływ na noworodki karmione mlekiem matki • lęk o niewielkim nasileniu, początek działania

Question 42

Q

NUTRACEUTYKI

Wymień

Answer

A

L-TEANINA (ekstrakt z liści zielonej herbaty)

TRYPTOFAN

Question 43

Q

L-TEANINA (ekstrakt z liści zielonej herbaty)

Mechanizm działania + działanie

Answer

A

MD: wiąże się z receptorami AMPA, kainowymi i NMDA oraz blokuje wiązanie kwasu L-glutaminowego z receptorami glutaminianu w korze mózgowej

łagodne działanie anksjolityczne, zalecana do stosowania w łagodnych zaburzeniach lękowych bez występowania zachowań agresywnych

Question 44

Q

PROPENTOFILINA

Answer

A

MD: pochodna ksantyny, inhibitor fosfodiesterazy i wychwytu zwrotnego adenozyny

Question 45

Q

PROPENTOFILINA działanie

Answer

A

Działanie:
łagodnie rozszerza oskrzela
• rozszerza naczynia mózgowe
• działa antyarytmicznie, łagodnie inotropowo i chronotropowo dodatnio
• zwiększa elastyczność RBC, umożliwiając im przechodzenie przez małe naczynia włosowate • zapobiega agregacji płytek krwi
• wskazania: zaburzenia poznawcze, starcze osłabienie słuchu

Question 46

Q

PROPENTOFILINA

Answer

A

• P/W: w chorobach serca stosowanie po konsultacji z kardiologiem

Brainscape's Knowledge GenomeTM

Leki Przeciwlękowe Anksjolityki Flashcards

Brainscape's Knowledge Genome^TM