Leki Nasenne Flashcards
Jaki układ odgrywa ważną rolę w procesie snu?
W mechanizmach snu i czuwania istotną rolę odgrywa aktywujący układ siatkowaty śródmózgowia (RAS)
Jakie neuroprzekaźniki biorą udział we śnie?
Neuroprzekaźnikami zaangażowanymi w procesy snu są:
• Serotonina - jądra szwu mostu (wywołuje i podtrzymuje sen; reguluje cykl sen-czuwanie)
• NA - miejsce sinawe
• ACh - jądro wielkokomórkowe
• Melatonina-wydzielana przez pinealocyty szyszynki, aktywuje mechanizm sen-czuwanie działając na ośrodek w międzymózgowiujądro nadskrzyżowaniowe podwzgórza tzw. zegar biologiczny. Światło padające na siatkówkę hamuje drogą nerwową uwalnianie melatoniny i eliminuje jej udział w aktywacji snu. NA pobudza syntezę MT
Sen wywołany przez środki nasenne
Sen wywołany środkami nasennymi nie ma cech snu fizjologicznego
Jest on wymuszony tłumieniem ośrodków aktywacyjnych – głównie w tworze siatkowatym i korze
Zaburzeniu ulega stosunek między fazami REM i NREM – faza REM zostaje wyraźnie stłumiona
Leki nasenne nie powodują zmian w czasie snu wolnofalowego
Działanie leków nasennych w niższych dawkach
Leki nasenne w niższych dawkach działają uspokajająco, hamują czynność kory mózgowej i układu siatkowatego
Działanie leków nasennych w dużych dawkach
W dużych dawkach pogłębiają sen, a nawet powodują znieczulenie ogólne
Środki nasenne stosowane w weterynarii
- Alkohole III rzędowe
- Aldehydy
- Uretany
- Amidy kwasowe
- Pochodne mocznika
- Benzodiazepiny
- Barbiturany
- Pochodne kwasu glutarowego
Po co stosujemy środki nasenne i uspokajające ?
Do uspokojenia zwierząt nerwowych, agresywnych
Przed wykonaniem drobnych zabiegów diagnostycznych i zabiegów nie powodujących bólu Do wywołania utraty przytomności przed zabiegami (np. intubacja)
W zabiegach powodujących ból – w połączeniu z anestetykami lokalnymi
Alkohole III rzędowe i aldehydy (wymień)
- wodzian amylenun
- Izoamylen
- Metylpentynol
Metylpentynol- działanie
wywołuje krótki sen bez nieprzyjemnych dolegliwości podczas budzenia
Chlorowcopochodne alkoholi i aldehydów
Wymień
- wodzian chloralu
- Chloraloza
wodzian chloralu
Podanie
Wchłania się po podaniu doustnym – stosowany też dożylnie, doustnie i doodbytniczo
• Doustnie i doodbytniczo podawany ze środkiem osłaniającym
wodzian chloralu
Mechanizm
pod wpływem dehydrogenazy alkoholowej przechodzi w alkohol trichlorooctowy o silnym działaniu nasennym
Wodzian chloralu
Stosowany do uspokajania zwierząt i jako środek nasenny
Jako środek iniekcyjny do znieczulenia stosowany głównie u dużych zwierząt
U koni do uzyskania przejściowej sedacji
Chloraloza
Co to jest + działanie
Produkt kondensacji wodzianu chloralu z glukozą w obecności kwasu siarkowego Stosowany do wywołania znieczulenia ogólnego u psów
Uretany (wymień)
uretan etylowy, etynamat
uretan etylowy- działanie
Uretan etylowy stosowany do usypiania i znieczulenia ogólnego zwierząt laboratoryjnych
Inne leki nasenne ( wymień)
Amidy kwasowe
Pochodne mocznika
Pochodne pirydyny i kwasu glutarowego,
Benzodiazepiny
Barbiturany jako środki nasenne
Wskazania
Nadmierne pobudzenie Stany drgawkowe i padaczka Zapalenie mózgu w nosówce u psów Zjadanie prosiąt przez maciory Znieczulenie ogólne Świąd
Barbiturany przeciwskazania
Ciąża
Choroby wątroby i nerek
Barbiturany działanie
- Wywierają działanie hamujące na OUN
- Silnie tłumią neurony tworu siatkowego kory mózgu
- Silnie skracają fazę REM snu
- Indukują cytochromu P450- ryzyko interakcji z innymi lekami!!
- Biotransformacja w wątrobie
Przykłady barbituranów używanych nasennie
- pentobarbital
- tiopental
Metomidat- inny lek uspokajający- działanie
u świń i ptaków; powoduje głęboki, ale krótkotrwały sen
• Bezpieczniejszy niż barbiturany
• Brak działania przeciwbólowego
• W połączeniu z azaperonem do znieczulenia ogólnego - nadaje się do wykonania krótkich zabiegów operacyjnych
• Stosowany do uspokojenia, wykonania mało bolesnych czynności pielęgnacyjnych, uśpienia przed zabiegiem znieczulenia miejscowego
Agoniści receptora a2 o działaniu nasennym (wymień)
- ksylazyna
- medetomidyna
- detomidyna
- deksmedetomidyna
Ksylazyna działanie
Jako środek wymiotny u kotów – pobudzenie receptorów ośrodka wymiotnego w rdzeniu przedłużonym (wykorzystywane przy zatruciach toksynami pokarmowymi)
Stymulacja alfa2 – działanie przeciwbólowe w bólach wisceralnych
Sedacja
Działanie miorelaksujące
Może podwyższać stężenie glukozy we krwi, bo obniża poziom insuliny we krwi
Ksylazyna dn
Wymioty u kotów; u psów sporadycznie Drżenia mięśniowe Bradykardia, bloki A-V Zaburzenia oddechowe Nieskoordynowane ruchy w odpowiedzi na bodźce akustyczne, poty
Ksylazyna PW
U zwierząt, które otrzymują adrenalinę, u zwierząt z arytmiami komorowymi
BARDZO ostrożnie przy wszystkich zaburzeniach układu krążenia
Nie stosować w III trymestrze ciąży – ryzyko porodu przedwczesnego
Ksylazyna przedawkowanie
Objawy: • Arytmie serca • Hipotensja • Głębokie zahamowanie OUN • Zahamowanie oddychania • Drgawki Stosuje się alfa adrenolityki – pojedynczo lub łącznie: • Johimbina, atipamezol, tolazolina
Ksylazyna interakcje
Z epimefryną= arytmia komorowa
Z acepromazyną= hipotensja
Z rezerpiną= objawy kolkopodbne u koni
Benzodiazepiny (wymień)
- diazepam
- midazolam
- klonazepam
- Brotizolam
Diazepam zastosowanie
Zastosowanie: jako środek uspokajający, premedykacja, przerywanie stanu padaczkowego u psa i przewlekłe leczenie drgawek u kotów, stany spastyczne,
Diazepam przedawkowanie
Nasilony efekt uspokajająconasenny
Spadek ciśnienia tętniczego
Diazepam z czym nie łączyć ?
Inne leki uspokajająco-nasenne, anestetyczne
Leki przeciwbólowe
Cholinolityki
Co podać przy zatruciu benzodiazepinami?
Flumazenil-Wypiera benzodiazepiny z ich miejsc wiązania w receptorze GABA-A
