Leczenie choroby Parkinsona i innych zaburzeń układu pozapiramidowego Flashcards

1
Q

Objawy kliniczne Parkinsona pojawiają się gdy zniszczone jest….

A

60% neuronów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

W Chorobie Parkinsona

A

uszkodzenie neuronów przekazujących sygbały
istota czarna=>prążkowie
BO OKSYDACJA DOPAMINY

dodatkowo spadek GABA i enkefalin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Objawy Parkinsona

A
  1. Hipokineza
  2. Maskowaty wyraz twarzy
  3. Drżenie spoczynkowe
  4. Sztywność mięśniowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Z prążkowia do isoty czarnej idą neurony….

A

Cholinergiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Z istoty czarnej do prążkowia idą neurony….

A

dopaminergiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Typy leków stosowane w leczeniu Ch.Parkinsona

A
  1. Prekursory Dopaminy
  2. Agonisci rec dopaminowych
  3. Inhibitory metabolizmu LEWODOPY i DOPAMINY
  4. Leki cholinoLITYCZNE
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Pierwsze objawy ch.Parkinsona mogą wystąpić już w wieku…

A

21 lat ;(

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Zamarzanie to objaw charakterystyczny dla…

A

Choroby Parkinsona

Chorzy nie są w stanie oderwać kroku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Co może być drogowskazem dla tego że można mieć w przyszłosći Parkinsona?

A
  1. Rwa kulszowa
  2. Rwa ramienna
  3. Zaburzenia węchu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Dopamina jako lek jaki jest problem?

A

-nie przenika bariery BBB=>nie da się jej wykorzystać w leczeniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

LEWODOPA(L-DOPA)

A

wnika do mózgu wykorzystując transporter dla aminokwasów OBOJĘTNYCH!
W mzogu metabolizowana do dopaminy przez DEKARBOKSYLAZĘ AMINOKWASÓW AROMATYCZNYCH!
-najskuteczniejszy lek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

L-DOPA co zmniejsza wchłanianie?

A

posiłek bogatobiałkowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jaki problem z L-DOPA

A
1.Po kilklu latach skuteczność spada
=>down-regulation postysn.rec D.
=>zmniejszona intensywność sygnalizacji wewnątrzkomórkowej
2.Potrzeba ją sosować razem z inh. dekarboksylazy na obwodzie. (KARBIDOPA +BENSERAZYD)
3.Dużo skutków ubocznych z OUN
-psychozy
-,,on-off"
-DYSKINEZY
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

L-DOPA bez KARBIDOPY podana co się dzieje?

A

L-DOPA na obwodzie metabolizowana do DOPAMINY a w oun tylko 1 % z tego co powinno być
=>hippotonia ortostatyczna
=>nudności

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

KARBIDOPA

A

inhibitor dekarboksylazy aa aromatycznych

nie przenika BBB

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

inhibitor dekarboksylazy aa aromatycznych

A

KARBIDOPA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

,on-off”

A

naprzemienne występowanie u pacjenta okresów bardzo dobrej kontroli na objawami choroby i okresów powrotu objawów(gł.akinezy)
on->dyskinezy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Agoniści rec dopaminowych

A
Bromokryptyna
Pergolid
Pamipeksol
Ropinirol
Pirybedyl
Rotygotyna
Apomorfina

mogą być podawani razem z L-DOPA
(czuloi moga byc w poznych stadiach choroby)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Pergolid

A

Agonista rec dopaminowych D1 i D2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Pamipeksol

A

Agonista rec dopaminowych D3>D2
dobra tolerancja
zalecane juz na początek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Ropinirol

A

Agonista rec dopaminowych D3>D2
dobra tolerancja
zalecane juz na początek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Pirybedyl

A

Agonista rec dopaminowych D2 i D3
-Zwiększa przepływ krwi w tętnicach udowych
Leczenie: okulistyka(gdy niedokrwienie)/chromanie przestankowe
Leczenie choroby Parkinsona w monoterapii (szczególnie postaci przebiegających z drżeniem) lub w skojarzeniu z preparatami lewodopy.
Przeciwskazania: stosowanie neuroleptyków (z wyjątkiem klozapiny), chore serduszko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Rotygotyna

A

Agonista receptorów dopaminergicznych D3/D2/D1 (skorupy jądra ogoniastego )
-występuje w formie plastrów przeskórnych
-zastosowanie: leczenie ch.Parkinsona (monoterqapia a później z L-DOPA)
zespół niespokojnych nóg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Apomorfina

A

Agonista rec dopaminowych
-zastrzyki
-szybkie zniesienie silnych objawów hipokinezy
Problem: nefrotoksyczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Bromokryptyna
Agonista rec dopaminowych D2 | Antagonosta rec dopaminowych D1
26
Można ją stosować jako plaster
rotygotyna
27
+D1 | +D2
Pergolid
28
-D1 | +D2
Bromokryptyna
29
- D2 | - ---D3
Pramipeksol | Ropinirol
30
Bromokryptyna/Pergolid skutki uboczne
Niedociśnienie Nudności Obrzęki
31
Agoniści rec dopaminowych skutki uboczne
sedacja | halucynacje
32
Nefrotoksyczny agonista rec dopaminowych
Apomorfina
33
W formie zastrzyków
Apomorfina
34
Inhibitory MAO-B
Selegilina | rasagilina
35
inhibitory COMT
Tolkapon Entakapon można stosować łacznie z L-DOPA działania nieporządane: nudnosci, biegunka
36
Tolkapon
inhibitor COMT hepatotoksyczny przenika BBB
37
Przekształca się do amfetaminy
Selegilina | temu skutkiem ubocznym jest niepokój, bezsenność
38
Selegilina
inh MAO-B przekształca się do amfetaminy(bezsennosć, niepokój) początkowe fazy Parkinosa: jako sam lek później: z L-DOPA
39
Entakapon
inh COMT | nie przechodzi przez BBB=>działa tylko na obwodzie
40
Leki cholinolityczne
benzATROPINA triheksyFENIDYL Biperyden -> leki wspomagające terapię => znoszą drżenie mięśniowe znoszą trochę sztywność mięśniową i hipokinezę -->Parkinsonizm polekowy
41
Benzatropina co to za lek kiedy stosowany co robi
Lek cholinolityczny stosowany w chorobie Parkinsona/parkinsonizmie polekowym struktura aminy III rz-> przenika BBB hamuje rec M lek wspomagający terapię
42
Agoniści dopaminy jakie dziwne skutki uboczne?
U pacjentów, u których w leczeniu choroby Parkinsona stosowano leki z grupy agonistów dopaminy zgłaszano przypadki patologicznej skłonności do gier hazardowych, zwiększenia libido oraz zwiększonej aktywności seksualnej.
43
Triheksyfenidyl jaka grupa leków?
lek cholinolityczny
44
Biperyden jaka grupa leków?
lek cholinolityczny
45
Amantadyna jaka grupa leków?
``` lek p/wirusowy! (grypa A) ->nasila uwalnianie DA ->hamuje wychwyt zwrotny presynaptyczny ->blokuje uwalnianie ACh (by NMDA) dobrze tolerowany/mniej skut od L-DOPA czyli dobre na początek choroby ```
46
Lek p/wirusowy sstosowany w ch.Parkinsona?
Amantadyna
47
Hamuje wychwyt zwrotny DA
Amantadyna
48
Nasila uwalnianie DA
Amantadyna
49
BLokuje uwalnianie ACh (przez działanie z NMDA)
Amantadyna
50
SKutki uboczne amantadyny
- zaburzenia snu - pobudzenie psychoruchowe - zatrzymanie moczu - sinica marmurkowata skóry - wydłużenie odstępu QT
51
Pacjent z długim QT i Parkinsonem czego nie zastosujemy?
Amantadyny
52
SInica marmurkowata skóry co pacjent z Parkinsonem zażywa?
Amantadynę
53
IPXO66 co to jest?
jest to preparat LEWODOPY o przedłużonym okresie aktywności zmneijsza fluktuacje we krwi zmniejsza dyskinezje
54
preparat LEWODOPY o przedłużonym okresie aktywności
IPXO66
55
FIPAMEZOL
antagonista alpha 2 | zmniejsza DYSKINEZY w terapi L-DOPA
56
antagonista alpha 2 stosowany w terapii LEWODOPY?
FIPAMEZOL
57
Po co stosuje się fipamezol w terapii LEWODOPY?
by zmniejszyć dyskinezy
58
Preladenant co to jest
antagonista A2a zwiększa stymulacje szlakiem dopaminergicznym wspomaganie leczenia LEWODOPĄ -> thx mniejsza dawka Lewodopy
59
Antagonista A2a stosowany w terapi Lewodopą?
Preladenant
60
Neurturyna co to jest?
substancja prod pby geny w terapii genowej | ochrona neuronów prod dopaminę
61
Terapia genowa w ch.Parkinsona
geny prod: - >neurturyna - >dekarboksylaza kwasu glutaminowego - >hydroksylaza tyrozyny(zwiększa prod L-DOPY)
62
Ch.Huntingtona co powodem
nadmiar stymulacji dopaminergicznej w prążkowiu (odwrotnie niż w Parkinsonie) degeneracja neuronów GABA w prążkowiu
63
Ch.Huntingtona leczenie
``` Haloperydol(-D) Diazepam(+GABA) Później: Tetrabenazyna Rezerpina ```
64
Haloperydol
opanowanie pobudzenia w sstanie maniakalnym nie dziąła cholinolitycznie ani przeciwhistaminowo Silny neuroleptyk typowy (-D) Słabo adrenolitycznie W LECZENIU CH.HUNTINGTONA
65
Diazepam
lek p/padaczkowy (+GABA) napady częściowe/uogólnione, toniczno-kloniczne nasennie działa, stany ostre W LECZENIU CH.HUNTINGTONA
66
Tetrabenazyna
odwracalny! | inhibitor VMAT 2 (pęch transporter typu 2 monoamin)
67
Rezerpina
Nieodwracalny! | inhibitor VMAT 2 (pęch transporter typu 2 monoamin)
68
Skutek uboczny tetrabenazyny i rezerpiny?
Depresja | niedociśnienie
69
Skutek uboczny inhibitorów VMAT 2?
Depresja | niedociśnienie
70
SLA=ALS=Choroba Lou Gehriga =Ch.Charcota=Stwardnienie zanikowe boczne to najszybciej czy najwolniej postępująca choroba neurodegeneracyjna?
najszybciej=> śmierć po 2-3 latach
71
w SLA co się dzieje?
degeneracja neurnów RUCHOWYCH w - >korze mózgu - >rdzeniu kręgowym ``` =>osłabienie siły skurczu mięśni =>atrofia mieśni =>drżenia mięśniowe =>zaburzenia mowy/połukania =>niewydolność mięśni oddechowych ```
72
Czy SLA ma podłoże genetyczne?
Możliwe w genie dla dysmutazy ponadtlenkowej, białek wiążących z DNA dodatkowo wyzwalają: zaburzenia immunologiczne, infekcje, wolne rodniki, toksyny
73
Czy da się leczyć SLA?
Tylko RYLUZOL on tylko wydłuża życie o kilka mieisęcy objawowo w celu zniesienia bolesnej spastyczności mięśni: +GABAb => BAKLOFEN
74
Ryluzol zastosowanie
SLA
75
Ryluzol działanie
- > blok PREsynaptyczny uwalniania kwasu glutaminowego - > antagonista POSTsynaptyczny rec NMDA (rec glutaminowych) - > antagonista POSTsynaptyczny rec typu kwasu kainowego - >hamuje przewodnictwo w napięciowo zaleznych kanałach Na+
76
Pacjent z SLA i bolesną spastycznością mieśni jakie leczneie
Ryluzol + Baklofen
77
Baklofen co robi?
agonista rec GABAb | znosi bolesną spastyczność mięśni w terapii SLA
78
ALS jakie objawy?
->wygórowanie odruchów głębokich ->objaw Babińskiego ->ALS nie zaburza intelektu 1)Zmęczenie ASYMETRYCZNE OSŁABIENIE 2)Osłabienie mięśni kończyn dolnych/górnych (od palców do ramienia) zanik małych mięśńi dłoni 3)Drżenia, bóle, upadki bez przyczyny, zrywanie mięśńi fascykulacje 4)Opadanie głowy, zaburzenia mowy
79
ALS kiedy się zaczynają objawy?
4-6 dekada życia