Leczenie choroby Parkinsona i innych zaburzeń układu pozapiramidowego Flashcards

1
Q

Objawy kliniczne Parkinsona pojawiają się gdy zniszczone jest….

A

60% neuronów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

W Chorobie Parkinsona

A

uszkodzenie neuronów przekazujących sygbały
istota czarna=>prążkowie
BO OKSYDACJA DOPAMINY

dodatkowo spadek GABA i enkefalin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Objawy Parkinsona

A
  1. Hipokineza
  2. Maskowaty wyraz twarzy
  3. Drżenie spoczynkowe
  4. Sztywność mięśniowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Z prążkowia do isoty czarnej idą neurony….

A

Cholinergiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Z istoty czarnej do prążkowia idą neurony….

A

dopaminergiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Typy leków stosowane w leczeniu Ch.Parkinsona

A
  1. Prekursory Dopaminy
  2. Agonisci rec dopaminowych
  3. Inhibitory metabolizmu LEWODOPY i DOPAMINY
  4. Leki cholinoLITYCZNE
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Pierwsze objawy ch.Parkinsona mogą wystąpić już w wieku…

A

21 lat ;(

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Zamarzanie to objaw charakterystyczny dla…

A

Choroby Parkinsona

Chorzy nie są w stanie oderwać kroku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Co może być drogowskazem dla tego że można mieć w przyszłosći Parkinsona?

A
  1. Rwa kulszowa
  2. Rwa ramienna
  3. Zaburzenia węchu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Dopamina jako lek jaki jest problem?

A

-nie przenika bariery BBB=>nie da się jej wykorzystać w leczeniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

LEWODOPA(L-DOPA)

A

wnika do mózgu wykorzystując transporter dla aminokwasów OBOJĘTNYCH!
W mzogu metabolizowana do dopaminy przez DEKARBOKSYLAZĘ AMINOKWASÓW AROMATYCZNYCH!
-najskuteczniejszy lek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

L-DOPA co zmniejsza wchłanianie?

A

posiłek bogatobiałkowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jaki problem z L-DOPA

A
1.Po kilklu latach skuteczność spada
=>down-regulation postysn.rec D.
=>zmniejszona intensywność sygnalizacji wewnątrzkomórkowej
2.Potrzeba ją sosować razem z inh. dekarboksylazy na obwodzie. (KARBIDOPA +BENSERAZYD)
3.Dużo skutków ubocznych z OUN
-psychozy
-,,on-off"
-DYSKINEZY
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

L-DOPA bez KARBIDOPY podana co się dzieje?

A

L-DOPA na obwodzie metabolizowana do DOPAMINY a w oun tylko 1 % z tego co powinno być
=>hippotonia ortostatyczna
=>nudności

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

KARBIDOPA

A

inhibitor dekarboksylazy aa aromatycznych

nie przenika BBB

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

inhibitor dekarboksylazy aa aromatycznych

A

KARBIDOPA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

,on-off”

A

naprzemienne występowanie u pacjenta okresów bardzo dobrej kontroli na objawami choroby i okresów powrotu objawów(gł.akinezy)
on->dyskinezy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Agoniści rec dopaminowych

A
Bromokryptyna
Pergolid
Pamipeksol
Ropinirol
Pirybedyl
Rotygotyna
Apomorfina

mogą być podawani razem z L-DOPA
(czuloi moga byc w poznych stadiach choroby)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Pergolid

A

Agonista rec dopaminowych D1 i D2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Pamipeksol

A

Agonista rec dopaminowych D3>D2
dobra tolerancja
zalecane juz na początek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Ropinirol

A

Agonista rec dopaminowych D3>D2
dobra tolerancja
zalecane juz na początek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Pirybedyl

A

Agonista rec dopaminowych D2 i D3
-Zwiększa przepływ krwi w tętnicach udowych
Leczenie: okulistyka(gdy niedokrwienie)/chromanie przestankowe
Leczenie choroby Parkinsona w monoterapii (szczególnie postaci przebiegających z drżeniem) lub w skojarzeniu z preparatami lewodopy.
Przeciwskazania: stosowanie neuroleptyków (z wyjątkiem klozapiny), chore serduszko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Rotygotyna

A

Agonista receptorów dopaminergicznych D3/D2/D1 (skorupy jądra ogoniastego )
-występuje w formie plastrów przeskórnych
-zastosowanie: leczenie ch.Parkinsona (monoterqapia a później z L-DOPA)
zespół niespokojnych nóg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Apomorfina

A

Agonista rec dopaminowych
-zastrzyki
-szybkie zniesienie silnych objawów hipokinezy
Problem: nefrotoksyczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Bromokryptyna

A

Agonista rec dopaminowych D2

Antagonosta rec dopaminowych D1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Można ją stosować jako plaster

A

rotygotyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

+D1

+D2

A

Pergolid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

-D1

+D2

A

Bromokryptyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q
  • D2

- —D3

A

Pramipeksol

Ropinirol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Bromokryptyna/Pergolid skutki uboczne

A

Niedociśnienie
Nudności
Obrzęki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Agoniści rec dopaminowych skutki uboczne

A

sedacja

halucynacje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Nefrotoksyczny agonista rec dopaminowych

A

Apomorfina

33
Q

W formie zastrzyków

A

Apomorfina

34
Q

Inhibitory MAO-B

A

Selegilina

rasagilina

35
Q

inhibitory COMT

A

Tolkapon
Entakapon

można stosować łacznie z L-DOPA

działania nieporządane: nudnosci, biegunka

36
Q

Tolkapon

A

inhibitor COMT
hepatotoksyczny

przenika BBB

37
Q

Przekształca się do amfetaminy

A

Selegilina

temu skutkiem ubocznym jest niepokój, bezsenność

38
Q

Selegilina

A

inh MAO-B
przekształca się do amfetaminy(bezsennosć, niepokój)
początkowe fazy Parkinosa: jako sam lek
później: z L-DOPA

39
Q

Entakapon

A

inh COMT

nie przechodzi przez BBB=>działa tylko na obwodzie

40
Q

Leki cholinolityczne

A

benzATROPINA
triheksyFENIDYL
Biperyden

-> leki wspomagające terapię => znoszą drżenie mięśniowe
znoszą trochę sztywność mięśniową i hipokinezę
–>Parkinsonizm polekowy

41
Q

Benzatropina co to za lek kiedy stosowany co robi

A

Lek cholinolityczny stosowany w chorobie Parkinsona/parkinsonizmie polekowym
struktura aminy III rz-> przenika BBB
hamuje rec M
lek wspomagający terapię

42
Q

Agoniści dopaminy jakie dziwne skutki uboczne?

A

U pacjentów, u których w leczeniu choroby Parkinsona stosowano leki z grupy agonistów dopaminy zgłaszano przypadki patologicznej skłonności do gier hazardowych, zwiększenia libido oraz zwiększonej aktywności seksualnej.

43
Q

Triheksyfenidyl jaka grupa leków?

A

lek cholinolityczny

44
Q

Biperyden jaka grupa leków?

A

lek cholinolityczny

45
Q

Amantadyna jaka grupa leków?

A
lek p/wirusowy! (grypa A)
->nasila uwalnianie DA
->hamuje wychwyt zwrotny presynaptyczny
->blokuje uwalnianie ACh (by NMDA)
dobrze tolerowany/mniej skut od L-DOPA
czyli dobre na początek choroby
46
Q

Lek p/wirusowy sstosowany w ch.Parkinsona?

A

Amantadyna

47
Q

Hamuje wychwyt zwrotny DA

A

Amantadyna

48
Q

Nasila uwalnianie DA

A

Amantadyna

49
Q

BLokuje uwalnianie ACh (przez działanie z NMDA)

A

Amantadyna

50
Q

SKutki uboczne amantadyny

A
  • zaburzenia snu
  • pobudzenie psychoruchowe
  • zatrzymanie moczu
  • sinica marmurkowata skóry
  • wydłużenie odstępu QT
51
Q

Pacjent z długim QT i Parkinsonem czego nie zastosujemy?

A

Amantadyny

52
Q

SInica marmurkowata skóry co pacjent z Parkinsonem zażywa?

A

Amantadynę

53
Q

IPXO66 co to jest?

A

jest to preparat LEWODOPY o przedłużonym okresie aktywności
zmneijsza fluktuacje we krwi
zmniejsza dyskinezje

54
Q

preparat LEWODOPY o przedłużonym okresie aktywności

A

IPXO66

55
Q

FIPAMEZOL

A

antagonista alpha 2

zmniejsza DYSKINEZY w terapi L-DOPA

56
Q

antagonista alpha 2 stosowany w terapii LEWODOPY?

A

FIPAMEZOL

57
Q

Po co stosuje się fipamezol w terapii LEWODOPY?

A

by zmniejszyć dyskinezy

58
Q

Preladenant co to jest

A

antagonista A2a
zwiększa stymulacje szlakiem dopaminergicznym
wspomaganie leczenia LEWODOPĄ -> thx mniejsza dawka Lewodopy

59
Q

Antagonista A2a stosowany w terapi Lewodopą?

A

Preladenant

60
Q

Neurturyna co to jest?

A

substancja prod pby geny w terapii genowej

ochrona neuronów prod dopaminę

61
Q

Terapia genowa w ch.Parkinsona

A

geny prod:

  • > neurturyna
  • > dekarboksylaza kwasu glutaminowego
  • > hydroksylaza tyrozyny(zwiększa prod L-DOPY)
62
Q

Ch.Huntingtona co powodem

A

nadmiar stymulacji dopaminergicznej w prążkowiu
(odwrotnie niż w Parkinsonie)
degeneracja neuronów GABA w prążkowiu

63
Q

Ch.Huntingtona leczenie

A
Haloperydol(-D)
Diazepam(+GABA)
Później:
Tetrabenazyna
Rezerpina
64
Q

Haloperydol

A

opanowanie pobudzenia w sstanie maniakalnym
nie dziąła cholinolitycznie ani przeciwhistaminowo
Silny neuroleptyk typowy (-D)
Słabo adrenolitycznie
W LECZENIU CH.HUNTINGTONA

65
Q

Diazepam

A

lek p/padaczkowy (+GABA)
napady częściowe/uogólnione, toniczno-kloniczne
nasennie działa, stany ostre
W LECZENIU CH.HUNTINGTONA

66
Q

Tetrabenazyna

A

odwracalny!

inhibitor VMAT 2 (pęch transporter typu 2 monoamin)

67
Q

Rezerpina

A

Nieodwracalny!

inhibitor VMAT 2 (pęch transporter typu 2 monoamin)

68
Q

Skutek uboczny tetrabenazyny i rezerpiny?

A

Depresja

niedociśnienie

69
Q

Skutek uboczny inhibitorów VMAT 2?

A

Depresja

niedociśnienie

70
Q

SLA=ALS=Choroba Lou Gehriga =Ch.Charcota=Stwardnienie zanikowe boczne to najszybciej czy najwolniej postępująca choroba neurodegeneracyjna?

A

najszybciej=> śmierć po 2-3 latach

71
Q

w SLA co się dzieje?

A

degeneracja neurnów RUCHOWYCH w

  • > korze mózgu
  • > rdzeniu kręgowym
=>osłabienie siły skurczu mięśni
=>atrofia mieśni
=>drżenia mięśniowe
=>zaburzenia mowy/połukania
=>niewydolność mięśni oddechowych
72
Q

Czy SLA ma podłoże genetyczne?

A

Możliwe w genie dla dysmutazy ponadtlenkowej, białek wiążących z DNA
dodatkowo wyzwalają: zaburzenia immunologiczne, infekcje, wolne rodniki, toksyny

73
Q

Czy da się leczyć SLA?

A

Tylko RYLUZOL
on tylko wydłuża życie o kilka mieisęcy
objawowo w celu zniesienia bolesnej spastyczności mięśni:
+GABAb => BAKLOFEN

74
Q

Ryluzol zastosowanie

A

SLA

75
Q

Ryluzol działanie

A
  • > blok PREsynaptyczny uwalniania kwasu glutaminowego
  • > antagonista POSTsynaptyczny rec NMDA (rec glutaminowych)
  • > antagonista POSTsynaptyczny rec typu kwasu kainowego
  • > hamuje przewodnictwo w napięciowo zaleznych kanałach Na+
76
Q

Pacjent z SLA i bolesną spastycznością mieśni jakie leczneie

A

Ryluzol + Baklofen

77
Q

Baklofen co robi?

A

agonista rec GABAb

znosi bolesną spastyczność mięśni w terapii SLA

78
Q

ALS jakie objawy?

A

->wygórowanie odruchów głębokich
->objaw Babińskiego
->ALS nie zaburza intelektu
1)Zmęczenie ASYMETRYCZNE OSŁABIENIE
2)Osłabienie mięśni kończyn dolnych/górnych (od palców do ramienia)
zanik małych mięśńi dłoni
3)Drżenia, bóle, upadki bez przyczyny, zrywanie mięśńi
fascykulacje
4)Opadanie głowy, zaburzenia mowy

79
Q

ALS kiedy się zaczynają objawy?

A

4-6 dekada życia