kronik ishal ve malabsorbsiyon

Question 1

ishal nedir?

Answer 1

ishaL:
*defekasyon sıklığında artış (günde 3 kereden fazla)
*gayta miktarının günde 200 gramdan fazla olması
*gayta kıvamının azalmasıdır.
*ishal koruyucu bir mekanizmadır, akut dönemde yararlıdır ama kronikleştiğinde zararlıdır.
*2 temel mekanizması vardır: sıvı sekresyonunda artış ve sıvı absorbsiyonunda azalma (ve motilite artışı)

Question 2

Akut ishalin majör nedenleri?

Answer 2

*toksinler
*ilaçlar
*sitokinler
*hormonlar

Question 3

Osmotik diyare ve sekretuvar diyare farkları?

Answer 3

*Osmotik diyare: emilmeyen, ozmotik olarak aktif maddelerin alımıyla olur. açlıkta düzelir. 24 saatlik dışkı volümü 1 litrenin altındadır. fekal ozmotik gap artmıştır. dışkı sulu ve yağlıdır. fekal ph genellikle düşüktür (<5)
*sekretuar diyare: elektrolit transportunu etkileyen durumlarda olur. açlıkta düzelmez. günde 1 litreden fazla volümlü sıvı gayta. osmotik gap <50 dir. fekal ph normaldir. hipokalemi ve hiponatremi vardır.

Question 4

Osmotik diyare nedenleri?

Answer 4

*laksatifler, antiasitler, sorbitol
*maldigestion: kısa barsak sendromu, postgastrektomi, disakkaridaz eksikliği
*malabsorbsiyon: çölyak

Question 5

Sekretuar ishal nedenleri?

Answer 5

*klasik örneği koleradır.
*ilaçlar, laksatif kullanımı, bakteriyel toksinler, viral enfeksiyonlar
*İBH: ülseratif kolit, crohn
*nöroendokrin tümörler: gastrinoma
*kolon kanseri

Question 6

İshale ne zaman kronik deriz?

Answer 6

4 haftadan uzun sürdüğünde kronik ishaldir.

Question 7

İshalin patofizyolojik sınıflaması nasıldır?

Answer 7

*ozmotik ishal
*sekretuar ishal
*yağlı (malabsorbtif) ishal
*inflamatuvar ishal

Question 8

Akut ishal en sık neden olur?

Answer 8

Enfeksiyonlara bağlı olur, çoğunlukla 1 haftadan kısa sürer. Persistan olanlarda giardi, cryptosporidiosis, yersinia düşünebiliriz.

Question 9

Kronik ishalin en sık nedenleri?

Answer 9

İBS, İBH, malabsorbsiyon (çölyak, laktoz intoleransı), kronik enfeksiyon.
*gelişmiş ülkelerde İBS ilk sıradayken, gelişmekte olan ülkelerde kronik enfeksiyonlar ön plandadır.

Question 10

10 tane kronik ishal nedeni say.

Answer 10

*laksatif abuse
*post kolesistektomi
*İBH (ülseratif kolit, crohn)
*vaskülitler
*ilaçlar
*motilite bozuklukları (hipertiroidi, İBS, diabetik otonomik nöropati)
*nöroendokrin tümörler (gastrinoma, medullar tiroid ca)
*addison hastalığı
*malabsorbsiyon nedenler, (çölyak, laktoz intoleransı)

Question 11

İshal yapan ilaçlar?

Answer 11

*alfa glukozidaz inhibitörleri
*biguanidler (metformin)
*altın tuzları
*kolşisin
*tirozin kinaz inhibitörleri
*kemoterapötikler
*laksatifler
*antibiyotikler
*nsaid
*levotiroksin
*statinler, gemfibrozil
*furosemid

Question 11

İnflamatuvar ishal nedenleri?

Answer 11

*İBH: ülseratif kolit, crohn, divertikülit
*infeksiyöz hastalıklar: psödomembranöz kolit, invaziv bakteriyel enfeksiyonlar (tbc gibi), ülserasyon yapan viral inf. (cmv, hsv)

Question 12

Kolesistektomi sonrası ishal neden olur tedavisi nedir?

Answer 12

Kolona aşırı safra asidi ulaşması ile olur, çoğu zaman kendi kendine düzelir. Genellikle safra asidi bağlayan kolestiramine iyi cevap verir.

Question 13

İshalle gelen hastada ne zaman endoskopik inceleme yapılır?

Answer 13

*akut sulu ishalli hastalarda endoskopik tetkik gerekmez.
*akut inflamatuar ishalli hastaya rektosigmoidoskopi yapılabilir.
*3 haftadan uzun süren kanlı mukuslu dışkılaması olan hastaya kolonoskopi yapılır.
*steatoresi olan hastaya üst gis endoskopi de yapılır.

Question 14

Zollinger ellison sendromu nedir?

Answer 14

Son derece ender görülen ve insanda mide asidinin aşırı pik yapması olarak tanımlanabilir. Pankreasin non-beta hücre kaynaklı tümörü nedeniyle artan gastrik asit sekresyonu sonucu gelişir. Bu insanların sürekli olarak bir proton pompa inhibitörü kullanması lazımdır. Proton pompa inhibitörlerinden pantoprazol kullanılabilir.

Question 15

Hastada malabsorbsiyon gelişme riskini arttıran faktörler nelerdir?

Answer 15

*intestinal sistemi etkileyen medikal tedaviler
*aşırı laksatif kullanımı
*aşırı antibiyotik kullanımı
*intestinal cerrahiler
*aşırı alkol kullanımı
*intestinal parazit insidansı yüksek bölgelere seyahat

Question 16

Malabsorbsiyon kliniği?

Answer 16

*çoğunlukla erken dönemlerde ibs nu andırır tarzda: aşırı gaz, karında şişlik
*kronik ishal
*açık renkli, bol mikarda, yağlı, kötü kokulu gayta (steatore)
*iştah iyi olmasına rağmen kilo kaybı
*ödem
*anemi (demir ve b12 eks)
*kanama bozuklukları
*nörolojik bozukluklar

Question 17

Sık görülen malabsorbsiyon hastalıkları?

Answer 17

*laktoz intoleransı
*çölyak hastalığı
*kronik pankreatit
*İBH (crohn)
*kısa barsak sendromu
*ince barsakta bakteri aşırı çoğalması
*whipple hastalığı

Question 18

Whipple hastalığı nedir?

Answer 18

Whipple hastalığı (WH) Tropheryma Whipplei (TW) isimli bir bakteriyel ajanın etken olduğu enfeksiyoz bir hastalıktır. Hastalar sıklıkla karın ağrısı, ishal ve kilo kaybı şikayeti ile başvurur. Sıklıkla tanı ince barsaklardan alınan biyopsinin histopatolojik incelemesi esnasında yapılan periodic acid-Schiff (PAS) boyaması ile konur. Nadir görülen bir hastalık olduğundan tanıda sık hatırlanmaz. Tedavisinde uzun dönem antibiyotik verilir.

Question 19

Malabsorbsiyonun olası komplikasyonları?

Answer 19

*anemi
*safra taşı
*böbrek taşı
*osteoporoz ve osteopeni
*malnutrisyon ve vitamin eksiklikleri

Question 20

Ülseratif kolitten bahset?

Answer 20

*sadece kolon, daima rektum tutulur.
*tutulum diffüzdür.
*mukoza ve submukozada inflamasyon, yüzeyel ülserler, kript atrofisi olur.
*sık ve az miktarda kanlı diyare, anemi, tenezm, nadiren sol alt kadranda karın ağrısı, sigara semptomları azaltır.
*genellikle pANCA pozitiftir.
*endoskopide diffüz vaskülarite kaybı, mukozal ödem, frajilite, hiperemi,yüzeyel erozyon ve ülserler, kronik dönemde mukozal atrofi ve psödopolipler

Question 21

Ülseratif kolitte ekstraintestinal belirtiler nelerdir?

Answer 21

*göz, cilt ve eklem bulguları olabilir. sklerozan kolanjit tipiktir.

Question 22

Ülseratif kolit komplikasyonları nelerdir?

Answer 22

*perforasyon
*toksik megakolon
*masif gis kanaması
*ilaç tedavisine direnç gelişim
*kolon ca gelişme riski ülseratif kolitte daha fazladır.

Question 23

Crohn hastalığından bahset.

Answer 23

*tüm gis tutulabilir (ağızdan anüse kadar). en sık tutulum terminal ileum tutulumudur.
*tutulum segmenterdir.
*transmural (tüm katmanları tutar) ve lenfosit ağırlıklı inflamasyon, fokal lenfoid hiperplazi, nonkazeifiye granülom, en erken lezyon aftöz ülserasyon daha sonra derin ülserasyon, fibrozis.
*kansız diyare, karın ağrısı, malabsorbsiyon bulguları vardır. karın ağrısı sağ alt kadranda sıktır.
*sigara semptomları arttırır.
*ASCA genellikle pozitiftir.

Question 24

Crohn da ekstraintestinal belirtiler nelerdir?

Answer 24

*göz cilt ve eklem bulguları olabilirç
*kolelitiazis tipiktir.

Question 25

Crohn hastalığının komplikasyonları nelerdir?

Answer 25

*obstrükisyon ve fistülizasyon ön plandadır.
*striktür, abse, perianal hastalık, nutrisyonel bozukluklar olur.

Question 26

İnflamatuar barsak hastalıklarının tedavisi?

Answer 26

1. antiinflamatuar ilaçlar: hafif orta olgularda aminosalisilatlar kullanılır. ağır olgularda kortikosteroidler kullanılır.
2. immünomodülatörler: anti tnf alfa ilaçlar
3. yaşam tarzı değişiklikleri: sigara bırakılacak, beslenmeye dikkat, stresi azalt.

Question 27

İrritable barsak sendromu nedir?

Answer 27

*toplumda yaygın olan ve kadınlarda daha sık görülen genç yaşların fonksiyonel hastalığıdır.
*başlangıç yaşı genellikle <35 tir.
*barsak alışkanlıklarında değişiklik, karın ağrısı ve şişkinlikle gider.
*reflüden sonra 2. en sık gis hastalığıdır.
*kronik ve stabildir, ilerleyici değildir.

Question 28

İBS nun patofizyolojisinde neler olduğu düşünülüyor?

Answer 28

*stres
*mikrobiyata
*motilite artışı
*genetik faktörler
*visseral sensitizasyon ve hipersensitivite
*postenfeksiyöz
*psikolojik

Question 29

İBS tanı kriterleri?

Answer 29

1. rekürren karın ağrısı veya rahatsızlık hissi
2. semptomların başlangıcı en az 6 ay önce olmalı
3. son 3 ay içinde ayda en az 3 gün:
   *defekasyonla karın ağrısının hafiflemesi
   *gayta sıklığının değişmesi
   *gayta şeklinin değişmesi (bu 3 kriterin en az 2 si olmalı)

Question 30

İBS destekleyici kriterleri nelerdir?

Answer 30

*anormal defekasyon sıklığı
*anormal gayta şekli
*fazla ıkınma
*tenezm
*mukus çıkarma
*şişkinlik

Question 31

İBS tedavisi?

Answer 31

*iyi hasta hekim ilişkisi
*semptomatik tedavi verilir, zaten yaş ilerledikçe semptomların sıklığı ve şiddeti genellikle azalır.
*şikayetleri arttıran yiyecekler kısıtlanabilir.