kabızlık Flashcards
Kabızlık nedir?
Düzensiz aralıklarla dışkı yapmada güçlük ve dışkılamaya bağlı memnuniyetsizlik olarak tanımlanabilir. Dışkı Çoğunlukla sert, Kuru veye olağandan küçük kalibrasyonda olabilir.
*yeni başlangıçlar haftada 3 kereden az sayıda dışkılama
*ıkınarak dışkılama
*sert veya büyük parçalar halinde dışkılama
*rektumda diskilamayi engelleyen tıkanıklık varmış gibi hissetmek
*diskilamak için tam bosalamamis hissetmek veya parmakla makamdan dışkı boşaltmak
Kabızlık nedenleri?
*bağırsak tıkanıklığı
*IBS
*kanser
*divertiküler hastalıklar (ishal veya kabızlık yapabilirler)
*dehidratasyon
*hastaneye yatış durumları
*hipotiroidizm (barsak hareketleri yavaşlar)
*nöromuskuler hastalıklar (dermatomiyozit)
*anoreksi
*hiperkalsemi (barsakta peristaltizm azalır)
*hamilelik (fetüs basısı)
Kabızlığı yol açabilenilaçlar?
*opioid analjezikler
*antimuskariniklerm(trisiklik ssri antidepresanlar, antiparkinson ilaçlar, antihistaminikler)
*kalsiyum tuzları (bazı antiasitler)
*demir preparatları (reflü gastrit ve kabızlık yaparlar, nadiren ishal yapabilirler.)
*kalsiyum kanal blokerleri
*nsaii (Çoğunlukla ishal yaparlar)
*5ht3 antagonistleri (ondansetron)
Kabizlikla gelen hastada hangi başlangıç testlerini istersin?
*cbc
*kan şekeri, serum elektrolitlrri, kalsiyum, kreatinin, kcft, tsh, hba1c
*gaitada gizli kan istenebilir.
Kabızlıkta hangi durumlarda kolonoskopi istersin? (Alarm semptomlar)
*yeni başlangıçlı açıklanamayan persistan kabızlık
*pelviste ya da alt abdomende ele gelen kitle
*anal semptomlar olmadan persistan rekatlık kanama
*dışkı kalibrasyonunda incelme
*ailede kolon kanseri ya da inflamatuar barsak hastalığı olması
*açıklanamayan kilo kaybı, demir eksikliği, ateş ve gece terlemesi
*ciddi tedaviye yanıtsız kabızlık
Kabızlık tedavisi?
- Altta yatan sebep varsa düzeltilmesi
- Hayat tarzı değişikliği: diyette lif içeriğinin arttırılması, yeterli sıvı alımının sağlanması, egzersiz, tuvalet isteği olmasa da rutin olarak aynı saatte sıçma
Hayat tarzı değişikliği ile 1 2 haftada duzelmezse medikal tedaviye geçilir
Kabızlık tedavisinde hangi ilaçlar kullanılabilir?
*bulking laksatifler (psyllium husk, buğday kepeği)
*ozmotik laksatifler (laktüloz, polietilen glikoz, magnezyum sülfat)
*stimulan laksatifler (senna, bisakodil)
*prokinetikler (lubiproston, linaklotif, prukaloprid)
Bulking laksatifler nasıl kullanılır?
Psyllium husk günde 2 şase
Intestinal obstrüksiyon durumlarında ve yeterli sıvı alamayacağı düşünülen felçli ya da yaşlı kişilerde tıkanıklık oluşturabileceği için verilmemelidir.
Ozmotik laksatifler nasıl kullanılır?
Bunlar luminal suyu bağlayarak ozmotik bir basınç farkı oluşturarak dışkı kitlesini arttırır ve buna bağlı barsak hareketlerini uyarırlar.
*magnezyum sülfatın gaz yapıcı etkisi azdır ama böbrek yetmezliğinde dikkatli kullanılmalıdır. (Magnezikalsin)
*polietilen glikozun de gaz yapıcı etkisi azdır ve kalp yetmezliği ve böbrek yetmezliği bulunanlardan kullanılabilir ama pahalı.
*laktuloz prebiyotik etkilidir ve barsakta yararlı bakterileri rttirir. Ucuzdur, uzun süreli kullanımda kabızlığı neden olan mikrobiyata yi değiştirir. Gebelerde, emzirenlerde, yaşlılarda, kc ve böbrek hastalarında güvenlidir. Ama gaz yapıcı etkisi fazladır. (Duffaloc)
Kabızlığı eşlik eden karın ağrısı atakları olan hastada ne düşünürsün, nasıl tedavi edersin?
İbs kabızlık birlikteliği düşünürüm.
Antispazmodik ajanlar ilk tercihim olur. Yeterli yanıt alamazsam osmotik laksatif eklerim. Bunlar ise yaramazsa trisiklik antidepresanlari eklerim. Ayrıca tıbbi nane yağı da faydalıdır.