gis kanamalarına yaklaşım

Question 1

Üst gis kanamalarından bahset.

Answer 1

*treitz ligamenti üstü kanamalardır. (özofagus, mide, duodenum)
*en sık nedeni: peptik ülserdir.
*en şiddetli ve en mortal nedeni özefagus ve mide varisleridir.
*lezyonun kanama hızına ve lokalizasyonuna bağlı olarak hematemez, hematokezya(nadir) ve melena olarak prezente olur.
*üst gis kanamalarda barsak sesleri artmıştır, bun/kreatinin oranı artmıştır.

Question 2

Treitz ligamenti nerede yer alır?

Answer 2

*dudoenojejunal bileşkede yer alır.
*diğer adı ligamentum suspensorum duodenidir.

Question 3

Alt gis kanamalarından bahset.

Answer 3

*treizt ligamenti altı kanamalardır. (jejunum, ileum, kolon, rektum)
*en sık nedeni anal hemoroid ve anal fissürdür.
*en ciddi durum en masif kanama yapan divertiküllerdir.
*70 yaşın üzerinde en sık ciddi kanama anjiodisplazidir.
*melena (nadiren) ve hematokezya olur.
*alt gis kanamalarda barsak sesleri normaldir, bun/kreatinin oranı normaldir.

Question 4

Hem üst hem alt gis kanamasına yol açan nedenler?

Answer 4

*vasküler anomlaliler: CREST sendromu, anjiodisplazi, arteriovenöz malformasyonlar
*amiloidoz
*neoplazmlar
*hematolojik hastalıklar: TTP, DIC, lösemi, HSP, hemofili
*elastik doku hastalıkları: ehler danlos sendromu gibi
*arteriel enterik fistüller

Question 5

Nazogastrik aspiratta kan görürsen ne düşünürsün?

Answer 5

*kesinlikle üst gis kanama bulgusudur ama olmaması da üst gis kanamasını ekarte ettirmez.

Question 6

Gis kanamasıyla gelen hastaya ilk yaklaşımda neler düşünürsün?

Answer 6

*gerçekten gis kanaması mı?
*aciliyeti nedir, hemodinamik tablo nasıl?
*hasta riskli grupta mı?
*etyoloji ne?

Question 7

Hastada volüm eksikliği bulguları nelerdir?

Answer 7

*hipotansiyon (KB<100 mmhg)
*taşikardi (nabız > 100/dk)
*filiform nabız
*soğuk terleme
*periferin soluk ve soğuk olması
*baş dönmesi
*göz kararması
*ortostatik hipotansiyon
*şok

Question 8

Hematemez nedir?

Answer 8

*ağızdan kırmızı renkli veya kahve telvesi renginde kanama olmasıdır. Kusulur ve ya dışkı ile de çıkarılabilir hematemez.

Question 9

Melena nedir?

Answer 9

*koyu renkli kötü kokulu dışkı. 50 ml ve üstü üst gis kanamada dışkıda melena olur. duodenal ülser kanamalarında 8 saat içinde kan tamamen siyahlaşır.

Question 10

Hematokezya nedir?

Answer 10

*parlak kırmızı renkte dışkılamadır. alt gis kanamalarında görülür. üst gis kanamalarında eğer kanama 1000 ml üstündeyse hematokezya görülebilir.

Question 11

Akut gelişen kanama miktarına göre gelişen bulgular?

Answer 11

*500 cc den azsa hiçbir klinik bulgu oluşmaz. (yüzde 10 dan az)
*500-1000cc (yüzde 10-20) taşikardi, minimum ortostatik bulgular olabilir.
*1000-1500 cc (yüzde 20-30) belirgin ortostatik bulgular gelişir.
*1500-2000cc (yüzde 30-40) şok tablosu gelişir.
*2000 ccden fazla (yüzde 40 tan fazla) ağır hipovolemik şok gelişir, masif kanama vardır.

Question 12

GİS kanamayla gelen hastalarda yüksek riskli hastalar kimlerdir?

Answer 12

*65 yaş üstündeki hastalar
*önemli eşlik eden hastalığı olanlar (konjestif kalp yetmezliği, KOAH, kronik renal yetmezlik, maligniteler)
*koagülopati
*immünsüpresifler
*kanamanın tekrarlanması
*kanamanın şiddetli olması (volüm eksikliği bulguları ve şok bulguları)
*endoskopik özellikler (arteriel fışkırır tarzda kanama, sızıntı tarzında kanama)
*varis kanamasının olması

Question 13

Üst GİS kanama nedenleri?

Answer 13

*peptik ülser hastalığı (yüzde 40-50) (mide, duodenum ülserleri)
*hemorajik gastrit (NSAİİ, alkol, stres, kemoterapi)
*özefago gastrik varisler
*portal gastropati
*GÖRH na bağlı gelişen özefajit ve özefageal ülserler (barret ülserleri)
*diğer özofajitler
*mallory weiss yırtığı
*özefagus mide ca
*aort anevrizması

Question 14

GİS kanaması ile gelen hastayı yatırdın acilde, takibinde nelere bakarsın?

Answer 14

*nabız, tansiyon
*tilt testi
*klinik bulgular: solukluk, terleme, susuzluk, mental durum, kilo kaybı
*nazogastrik irritasyon
*saatlik diürez takibi
*hemogram takibi

Question 15

Varis dışı üst gis kanamalarında kullandığımız sınıflama yöntemi nedir?

Answer 15

Forest Sınıflamasıdır.
1. aktif kanayan ülser:
a. fışkırma
b. sızma
2. aktif kanamayan ülser:
a. görünen damar
b. yapışık pıhtı
c. düz pigmente spot
3. temiz ülser tabanı

Question 16

Mallory weiss yırtığı nedir?

Answer 16

*özellikle alkoliklerde bulantı kusmanın çok olduğu zamanlarda görülür, kardiyoözefagial bileşkenin olduğu yerdeki mukozal yırtıktır.
*çoğu zaman girişimsel işleme gerek kalmadan kendiğinden durur.
*bu hastalarda hiatal herniye sık rastlanır.

Question 17

Non varisiyal üst gis kanamalarında tedavide ne yaparız?

Answer 17

*volüm replasmanı
*ilaç tedavisi (PPİ ver)
*endoskopik tedavi: bipolar elektrokoterizasyon, hemoklip uygulaması gibi.

Question 18

Non varisyel kanaması olan hastaya neden PPİ veririz?

Answer 18

*burada mesele asidi baskılamak değil. PPi leri kanamayı engeller, pıhtı oluşumunu sağlar ve stabilize eder. yani ppi yok elimde h2 reseptör blokörü vereyim DİYEMEZSİN.

Question 19

Varisiyel üst gis kanamalarında tedavi?

Answer 19

*mekanik kompresyon: balon tamponadı (mallory weiss düşünüyorsan yapmayacaksın..)
*terapötik anjiyografi (kanayan damarı tıka)
*cerrahi tedavi

Question 20

Portal hipertansiyona bağlı gis kanamaları nelerdir?

Answer 20

Varisiyel kanamalar:
*özofagus varis kanaması (en sık)
*gastrik varisler
*portal hipertansif gastropati

Question 21

Gis varis kanamalarında tedavi?

Answer 21

hastayı yoğun bakımda takip et.
*farmakolojik ajanlar: vazopressin ve terlipressin, somatostatin ver. ayrıca antibiyotik başlarım. (ayrıca endoskopi öncesi temizlik için metaklorpramid verilebilir.) PPI verilebilir.
(somatostatin gastroduodenal kan akımını azaltır)
*mekanik tedavi (tüp uygulaması, linton nachlas gibi)
*endoskopik tedavi: endoskopik skleroterapi, endoskopik bant ligasyonu
*cerrahi
*TİPS

Question 22

TİPS nedir, ne zaman uygulanmalı?

Answer 22

*transjuguler intrahepatik portsistemil şant
*portal ven ile hepatik ven arasına şant oluşturulur.
*24 saat içinde iki kez endoskopik tedavi uygulanmasına rağmen hastanın akut varis kanaması kontrol altına alınamıyorsa TİPS yapılabilir.

Question 23

Akut alt gis kanamaları nerelerden kaynaklanır?

Answer 23

*kolon (en sık)
*üst gis
*ince barsak
*diğer

Question 24

Akut alt gis kanama nedenlerini say.

Answer 24

*en sık: divertikül, vasküler ektazi.
*neoplazi
*ibh, akut enfeksiyonlar, kolit, hemoroid, anal fissür.
*ince barsak kaynaklı: ince barsak ülserleri, invajinasyon, meckel divertikülü
*kolonik üserasyon, rektal varisler
*üst gis kanama

Question 25

65 yaşın altında en sık akut alt gis kanama nedenleri?

Answer 25

*divertikül
*İBH
*neoplazi

Question 26

65 yaşın üstünde en sık akut alt gis kanama nedenleri?

Answer 26

*vasküler ektazi
*divertikül
*neoplazi

Question 27

Alt gis kanamalarda tedavi?

Answer 27

*medikal ve endoskopik hemostatik tedaviler
*anjiografik tedavi
*cerrahi tedavi: diğer tedavilere yanıtsız kanamalarda.