Koncepcja psychospołecznego rozwoju Eriksona

Question 1

Wymień 8 okresów u Eriksona

Answer 1

1. Ufność/nieufność (1-2 r.ż.)
2. Autonomia/niepewność i wstyd (2-3 r.ż.)
3. Inicjatywa/poczucie winy (3-6 r.ż.)
4. Pracowitość/niższość (wiek szkolny)
5. Poczucie tożsamości/pomieszanie ról (wiek dorastania)
6. Intymność/izolacja (wczesna dorosłość)
7. Twórczość/stagnacja (średnia dorosłość)
8. Integralność/rozpacz (późna dorosłość)

Question 2

Scharakteryzuj etap ufność/nieufność (1-2 rok życia)

Answer 2

Co się zyskuje:

• mozliwość zaspokojenia potrzeb poprzez kontakt z opiekunem
• poczucie bezpieczeństwa
• zaufanie do innych, optymizm, nadzieję

Co grozi, gdy się nie spełni etap:

• brak poczucia bezpieczeństwa, poczucie wyobcowania, odrzucenia
• pójśćie w kult bohaterów, uwielbienie dla silnych autorytetów

Question 3

Scharakteryzuj etap autonomia/wstyd (2-3 rok życia)

Answer 3

Co się zyskuje:

• konieczność samokontroli i zaakceptowania kontroli
• sprawczość (cnota woli)
• odróżnienie dobra od zła
• początki rozumienia reguł społecznych

Co grozi, gdy się nie zrealizuje etapu:

• przez nadmierną lub niedostateczną pomoc dorosłych: poczucie wstydu
• w wieku dorosłym - legalizm, świętość litery prawa nad miłosierdziem (zasada zemsty, odpłaty i upokorzenia)

Question 4

Scharakteryzuj etap inicjatywa/poczucie winy (3-6 rok życia)

Answer 4

Co się zyskuje:

• umiejętności społeczne (poprzez zabawę)
• umiejętność odraczania gratyfikacji
• zdecydowanie w podejmowaniu działań i realizowaniu celów

Co grozi, gdy się nie zrealizuje etapu:

• zniszczenie wewnętrznej inicjatywy dziecka (albo poprzez dyrektywność, albo nadopiekuńczość)
• wewnętrzne wyobcowanie -> poczucie winy
• wcielanie się w nie swoje role, rytualizmy
• w dorosłym życiu: ciągła zależność od wymagań innych dorosłych

Question 5

Scharakteryzuj etap pracowitość/niższość (wiek szkolny)

Answer 5

Co się zyskuje:

• pracowitość, kompensację niepowodzeń, poczucie wartości
• radość z nowych umiejętności
• uznanie społeczne

Co grozi, gdy się nie zrealizuje etapu:

• nadmierne przeżywanie nieskompensowanych porażek
• tendencja do izolacji i marginalizacji społecznej

Question 6

Scharakteryzuj etap poczucie tożsamości/pomieszanie ról (wiek nastoletni)

Answer 6

Co się zyskuje:

• stabilną tożsamość
• poczucie celów życiowych
• zdolność do obrony siebie
• cnota wierności - dotrzymywanie zobowiązań

Co grozi, gdy się nie zrealizuje etapu:

• wyobcowanie
• sztywny system ideałów, przekonań i wierzeń
• myślenie autorytarne i totalitarne

Question 7

Scharakteryzuj etap intymność/izolacja (wiek wczesnej dorosłości)

Answer 7

Co się zyskuje:

• umiejętność kochania innych ludzi i tworzenia intymnej bliskości
• umiejętność konfrontowania się z antagonizmami, łączenie przeciwieństw, łagodzenie sporów
• umiejętność zaangażowania się i zobowiążania

Co grozi, gdy się nie zrealizuje etapu:

• brak rozróżnienia między ja-podmiotem a ja-publicznym (“nie wiem kim jestem, bo na zewnątrz noszę maskę”)
• przedmiotowe traktowanie innych
• unikanie bliskości, samotność psychologiczna

Question 8

Scharakteryzuj etap twórczość/stagnacja (wiek średniej dorosłości)

Answer 8

Co się zyskuje:

• cnotę opiekuńczości, przekazywanie doświadczenia
• zainteresowanie dobrostanem innych ludzi, opieka

Co grozi, gdy się nie zrealizuje etapu:

• autorytaryzm, potrzeba nadmiernej władzy nad innymi
• agresja -> skłonność do przemocy
• poczucie zubożenia życia
• regres osobowości

Question 9

Scharakteryzuj etap integralność/rozpacz (wiek późnej dorosłości)

Answer 9

Co się zyskuje:

• zadowolenie z przeszłości - bilans życia
• godność w postawach, własny styl życia
• dystans wobec nadmiaru pragnień
• mądrość życiowa (“mądrość ludzi starych”)

Co grozi, gdy się nie zrealizuje etapu:

• nadmierna koncentracja na sobie
• nadmierny krytycyzm
• pesymizm
• stereotypizacja rzeczywistości
• lęk i poczucie przegrywu

A potem się umiera.