Kolokwium - Psychologia Stresu Flashcards
Kim byli pierwsi badacze stresu?
fizjolog, Walter Cannon
endokrynolog, Hans Selye
Jak Cannon rozumiał stres?
Stres to reakcja uruchamiana w celu przywrócenia równowagi organizmu (homeostazy) po zadziałaniu zaburzajacych bodźców
Opisz teorię stresu wg Cannona
stres = stan pogotowia, reakcja na zagrożenie
reakcja “walki lub ucieczki” = przygotowanie organizmu do poradzenia sobie ze stresorem
Co to jest homeostaza?
Równowaga organizmu
Opisz biologiczne ujęcie stresu
Stan, który przejawia się swoistym zespołem, składającym się z wszystkich nieswoistych zmian wywołanych w układzie biologicznym. Fizjologiczna reakcja organizmu
Opisz psychologiczne ujęcie stresu
Stres jako bodziec, reakcja, transakcja; ujęte w emocjach, działaniach itd.
Stres jako przykra reakcja emocjonalna, dyskomfort.
Definicja zbliżona do potocznego rozumienia stresu (napięcia, zagrożenia lęku).
Kto wprowadził do literatury pojęcie stresu psychologicznego?
Irving Janis
Jak Janis definiuje stres psychologiczny?
Taka zmiana w otoczeniu, która typowo, tj. u przeciętnego człowieka, wywołuje wysoki stopień napięcia emocjonalnego i przeszkadza w normalnym toku reagowania.
Uważam, że stres jest silny -> Moja reakcja jest silna
Jak można opisać stresor według Heszen?
- Nasilenie stresora
- Charakterystyka czasowa
- Lokalizacja
- Kontrolowalność
- Dziedziny stresu
Jakie może być nasilenie stresora wg Heszen?
- Uciążliwości dnia codziennego
- Zmiany życiowe
- Wydarzenia ekstremalne/traumatyczne
Jaka może być charakterystyka czasowa stresora wg Heszen?
- Stresory ograniczone w czasie
- Stresory przewlekłe
Jaka może być lokalizacja stresora wg Heszen?
- Zewnętrzne
- Wewnętrzne
Podaj przykład wewnętrznych stresorów
osobowość, konflikt wewnętrzny, irracjonalne przekonania, interpretacja świata
Jaka może być kontrolowalność stresora wg Heszen?
- Przewidywalność (kontrola poznawczaa)
- Kontrola instrumentalna
- Niekontrolowane
- Ograniczona kontrola
Co jest ważnym czynnikiem w radzeniu sobie ze stresem?
Subiektywne poczucie kontroli jest najważniejszym czynnikiem pomagającym lub utrudniającym radzenie sobie ze stresem.
Jakie są dziedziny stresu wg Heszen?
- Stresory rodzinne
- Stresory zawodowe
- Stresory edukacyjne
- Stresory bojowe (związane głównie z służbą wojskową)
- Zdrowotny… i wiele innych
Jakie mogą być stresory?
- Fizyczne
- Chronobiologiczne
- Psychologiczne
- Organizacyjne
Podaj przykład stresorów źródła fizycznego
czynniki klimatyczne, hałas, promieniowanie, niedotlenienie, czynniki chemiczne
Podaj przykład stresorów źródła chronobiologicznego
zaburzenia naturalnych rytmów biologicznych i okołodobowych, deprywacja senna, zmiana strefy czasowej i klimatycznej
Podaj przykład stresorów źródła psychologicznego
zakłócenia, zagrożenie, sytuacje konfliktowe, deprywacaja emocjonalna, przebodźcowanie
Podaj przykład stresorów źródła organizacyjnego
związane z udziałem w grupie zadaniowej i rezygnacji z własnej indywidualności
Opisz Skalę Ponownego Przystosowania Społecznego Homlesa i Rahe’a (SRSS)
- na podstawie definicji Janisa (stres jako bodziec)
- 43 wydarzenia życiowe, wartości od 0 do 100
- wynik = szansa zapadnięcia na chorobę somatyczną w ciągu 2 lat
Stres jako reakcja to…
Pojawiające się u człowieka fizjologiczne i psychologiczne następstwa doświadczanych stresorów.
Jak Selye rozumie stres?
Stres = każda niespesyficzna reakcja organizmu pojawiająca się w odpowiedzi na działanie bodźców szkodliwych.
Jakie zespoły adaptacyjne wyróżnił Selye?
- GAS - General Adaptation Syndrome, Ogólny zespół adaptacyjny
- LAS - Local Adaptation Syndrome, Lokalny zespół apadtacyjny
Jakie są fazy GAS?
- Reakcja alarmowa
- Stadium odporności
- Stadium wyczerpania
Opisz reakcję alarmową w GAS
1. Faza szoku:
* odporność obniża się
* zaburzenia normalnych funkcji organizmu
* spadek ciśnienia i temperatury
2. Faza przeciwdziałania szokowi:
* podwyższenie odporności
* wzrost ciśnienia i temperatury
* mobilizowanie sił do poradzenia sobie ze stresem
Opisz stadium odporności w GAS
- przystosowanie do działania stresora
- odporność na względnie stałym, podwyższonym poziomie
- zasoby energetyczne -> funkcje obronne
- wzrost wrażliwości na bodźce wcześniej nieszkodliwe
Opisz stadium wyczerpania w GAS
- wyczerpanie zasobów
- wynika z długiego działania stresora i niemożności opanowania go
- załamanie odporności
- rozregulowanie funkcji organizmu
- choroby
Potrzeba do niego energii:
1. powierzchniowej (zasoby dostępne na rządanie)
2. głębokiej (zasoby energii, które nie mogą się odnawiać) - jej wyczerpanie prowadzi do śmierci
Czym jest LAS?
Local Adaptation Syndrome, Lokalny zespół adaptacyjny
Zmiany specyficzne zachodzące w miejscu działania bodźca (np. w miejscu zranienia)
Co to jest eustres?
mobilizuje człowieka do działania, poprawia zdrowie, jakość życia