Kafli 8 - Skynjun

Question 1

Skynjun

Answer 1

Lífverur skynja áreiti og svara því. Er meðvituð eða ómeðvituð

Question 2

Ferli skynjunnar

Answer 2

Skynnemi tekur á móti áreiti og því er breytt í taugaboð. Þau eru send í heilann og heilinn túlkar upplýsingarnar.

Question 3

Aðhæfing

Answer 3

Maður hættir að skynja langvarandi stöðugt áreiti

Question 4

Skynþröskuldur

Answer 4

lágmarksáreiti sem þarf til að framkalla svörun hjá nema. Þegar sama áreitið varir í langan tíma hækkar skynþröskuldurinn og skynjun minnkar.

Question 5

Almenn skynjun

Answer 5

Líkamsskyn og líffæraskyn

Question 6

Sérhæfð skynjun

Answer 6

Lyktarskyn, bragðskyn, sjón, heyrn og jafnvægi

Question 7

Helstu gerðir skynnema

Answer 7

Kraftnemar, varmanemar, sársaukanemar, ljósnemar og efnanemar

Question 8

Sjónskynfrumur

Answer 8

Keilur og stafir. Eru í sjónu.

Question 9

Keilur

Answer 9

Skynja liti. Eru í miðgróf.

Question 10

Stafir

Answer 10

Skynja ljós. Eru til hlininna í auganu

Question 11

Brárvöðvi

Answer 11

Sléttur vöðvi sem breytir lögun augasteinsins eftir fjarlægtð þess sem á er horft

Question 12

Sjónskynjun

Answer 12

Skynjun ljóss hefst í keilum og stöfum. Taugungra í sjóntaug taka við boðum frá keilum og stöfum. Úrvinnsla boðanna lýkur svo með sjónskynjun í heila.

Question 13

Sjáaldur og ljósop

Answer 13

Vítt í lítilli birtu og þröngt í mikilli birtu.
Nálægð: þröngt. Fjarlægð : Vítt

Question 14

Nærsýni

Answer 14

Of kúptur augasteinn og auga of langt

Question 15

Fjarsýni

Answer 15

Of flatur augasteinn og augað of stutt

Question 16

Sjónpurpuri

Answer 16

Efni sem breytist við að verða fyrir ljósi. Breytingin leiðir til taugaboða. Ef það er skortur á A - vítamíni leiðir það til óvirks sjónpurpura og afleiðingin er náttblinda

Question 17

Gláka

Answer 17

Augnvökvi myndast stöðugt. Ef rásir stíflast eykst þrýstingur sem truflað getur sjón og valdið blindu ef ekki er meðhöndlað

Question 18

Litblinda

Answer 18

Ef einhverjar keilur eru óvirkar

Question 19

Eyrað skiptist í

Answer 19

Ytra, mið og innra eyra

Question 20

Hlutverk eyra

Answer 20

Heyrn og jafnvægi

Question 21

Ytra eyra

Answer 21

Eyrnarblaðka og hlust

Question 22

Hljóðhimnan

Answer 22

Skilur á milli ytra og innra eyra.

Question 23

Miðeyra

Answer 23

Þar er loft. Endar á gagnaugabeini. Hamar, steðji, ístað. Kokhlustin

Question 24

Innra eyra

Answer 24

Þar er vökvi. Fordyri - egglaga gluggi og hringlagagluggi. Bogapípur og kuðungur

Question 25

Heyrn

Answer 25

Hljóð skellur á hljóðhimnuna og hún titrar og hamar, steðji og ístað titra og við titring ístaðs, titrast egglaga glugginn og þá kemst hreyfing á vökvann í kuðungnum. Boð frá heyrnartaug berast til mænukylfu og svo í heilabörk

Question 26

Hátíni/látíðni hljóð

Answer 26

Hæð tóna ræðst af sveiflutíðni. Háir tónar - há tíðni titrings. Láir tónar - lág tíðni titrings

Question 27

Jafnvægisskyn

Answer 27

Jafnvægiskerfið gefur okkur upplýsingar um stöðu líkamans. Hvort við séum kyrrstæð eða á hreyfingu, í hvaða átt við förum og hve hratt.

Question 28

Mismunandi gerðir af jafnvægisskyni

Answer 28

Stöðujafnvægi - Hröðun og þyngdarsvið - skynjað í stöðuholi
Hringhreyfingar - staðsett í bogagöngum

Question 29

Þyngdarsvið

Answer 29

Steinn hvílir á skynhárum skynfrumna. Breyttur halli á steini örvar skynhárin.

Question 30

Hröðun

Answer 30

Hárfrumur ertast við hreyfingu vökva í holinu. Vökvinn hreyfist þegar við förum fram aftur eða upp niður

Question 31

Hringhreyfingar

Answer 31

Staðsett í bogapípum. Þrjár pípur sem liggjast á hvor aðra. Skynfrumur með hárum skaga inn í pípurnar og skynja þegar vökvinn svignar til. Þegar hárin togna fara boð af stað

Question 32

Bragðskyn

Answer 32

Bragðlaukar sem tengjast griplum skyntaugunga. Grunnbrögðin eru sætt, salt, súrt, beikst og umami. Boðin berast eftir þremur heilataugum

Question 33

Ilmskyn

Answer 33

Er í slímhimnu efst í nefholi. Uppleyst lyktarefni framkalla boðspennu í lyktarskynfrumum. Ilmlaukar senda boð til randkerfis