Kafli 4. Flashcards
Skilgr. á relative risk?
Hlutfallslegur munur á nýgengi sjúkdóms hjá útsettum og óútsettum
Skilgr. á risk difference?
Heildarmismunur á nýgengi hjá útsettum og óútsettum
Skilgr. á odds ratio?
Gagnlíkindahlutfall; munur á algengi áreitis hjá útsettum vs óútsettum
Út á hvað snýst greinandi faraldsfræði?
Með sömu mælingu getum við borið saman áhættu eða ?byrði? í mismunandi hópum
Hver er munurinn á lýsandi faraldsfræði og greinandi faraldsfræði?
Í greinandi faraldsfræði erum við að prófa einhverja ákveðna tilgátu
Hvernig er 2x2 taflan uppbyggð?
Lóðrétt
- Útsett
- Óútsett
Lárétt
- Útkoma
- Engin útkoma
Hvenær notum við persónutíma til að reikna?
Opið tíðni eða nýgengistíðni
Hvenær notum við relative risk? (aka. rate risk)
Gefur til kynna líkurnar á að veikjast hjá hóp með útsetninguna miðað við hóp sem er ekki útsettur.
T.d. berð saman tvo hópa. Einn reykir og hinn ekki.
Veikindi: Lungnakrabbamein
Útsetning: Reykingar
Hver er formúlan fyrir relative risk? (rate ratio)
Útsettir (reykja t.d.) fyrir ofan´
Hvenær er risk ratio jafngilt rate ratio?
Þegar um stuttan eftirfylgnatíma er að ræða
Hvernig er hægt að túlka niðurstöðurnar úr relative risk?
Minna en 0: Verndandi
1: Engin tengsl
Hærra en 1: Eykur líkur
Hvað er RR-1?
Hversu langt frá 1, svarið okkar úr relative risk, er..
T.d. með 1.2. þá er 20% auknar líkur á að þróa með sér….
0.8.. 20% minni líkur á að þróa með sér
Ef að Relative risk er 14.5. Hversu mörg % eru þá að vera útsettur?
1350%
Hvernig reiknum við áhættumun (e. risk difference)?
Nýgengiútsettra - nýgengióútsettra
Ef orsakasamhengi er á milli útsetningar og útkomu þá tölum við um….
Ef orsakasamhengi er á milli útsetningar og útkomu þá tölum við um rekjanlega áhættu (e. attributable risk)
Áhættuhlutfall vs áhættumismunur?
Áhættuhlutfall (relative risk) segir til okkur hversu margfalt líklegri hópur A er að verða veikur en hópur B. (Hlutfall, engar einingar)
Áhættumismunur (Rate difference) þá er % talan dregin frá nýgengi útsetta og nýgengi óútsetta. (Einingar,
Relative risk getur verið lág en á sama tíma getur rate difference verið hátt. Tengist undirliggjandi sjd?
Áhættumismunur er oft notað með til að setja niðurstöðurnar í betra samhengi… t.d. ef að talað er um 2x meiri líkur en þa er það kannski bara 2/10000 en ekki 1/10000
Hvernig reiknum við gagnlíkindi? (e. odds)
Jákvæð/neikvætt.
Líkur að draga spaða úr spilastokk
⅓
Hjálmur notaður: Fyrir hvern 1 sem hlaut heilaskaða var 1.51 sem hlaut hann ekki
Hjálmur ekki notaður: Fyrir hvern 1 sem hlaut heilaskaða var 0.79 sem hlaut hann ekki
skilgr.á Gagnlíkinahlutfalli og hvernig er það reiknað?
A B
C D
Hlutfall þeirra sem reyktu og reyktu ekki og fengu lungnakrabbamein
vs hlutfall þeirra sem reyktu og reyktu ekki og fengu ekki lungnakrabbamein
Þá er (A/C) / (B/D)
Hægt að snúa við og fá (A/B) / (B/C)
Líka hægt að margfalda í kross!
Túlkum niðurstöðuna á sama hátt og áhættuhlutfall
Ef að Odds ratio er 0.52 á milli tveggja hópa, hvað segir það okkur?
Að útsetti hópurinn er 48% ólíkegri (eða 0.52 the odds) til að vera veikur en hinn
Hvenær má nota OR í staðinn fyrir RR?
Þegar að nýgengi er lágt
Skilgr. á attributable fraction AF% og jafna?
Number of cases of disease among exposed individuals that can be attributed to the exposure.
Hlutfall nýgengisins sem má rekja til útsetningarinnar
(Nýgengiútsettra-nýgengióútsettar)/Nýgengiútsettra
Rekjanleg áhætta (PAR%) í þýði skilgr. og jafna…
