interventionele studies Flashcards
wat maakt dat interventionele studies goed zijn om causaliteit/werkzaamheid aan te tonen
het is een experimenteel design
fasen klinische studie
preklinisch
fase 1: veiligheid testen op gezonde vrijwilligers
fase 2: kleine RCT waarin je de optimale dosis bepaalt door te kijken naar het effect op surrogate en klinische uitkomsten
fase 3: grootschalige RCT om werkzaamheid aan te tonen, aantonen dat de klinische uitkomsten beter zijn tgv interventie
fase 4: na goedkeuring door FDA en EMA, pragmatische trials en observationele studies om werkzaamheid op lange termijn te testen, zeldzame bijwerkingen en de doeltreffendheid in een dagdagelijkse setting
algemeen verloop RCT
PICO
- interventie arm en controle arm over verloop van tijd opvolgen en dan de outcome meten -> zien of de interventie effect heeft gehad
belang van randomisatie
zowel gekende als ongekende prognostische factoren zullen over de twee armen uitgebalanceerd zijn
enkel blind, dubbel blind, open label design
enkel blind: alleen onderzoeker is wetend
dubbel blind: noch onderzoeker noch patient is wetend
open label: beide zijn wetend
twee designs van RCT
- parallel group design
- cross over study
voordeel + nadeel crossover studie
- weinig mensen nodig want je bent u eigen controle
- wash out periode nodig om carry over effect te vermijden
kracht van RCT
werkzaamheid en veiligheid aantonen
hoe gaat een RCT om met confounding
randomiseren
- confounders gelijk verdelen over de twee armen
blinderen
- vermindert co-interventies, reporting bias van ptn, bias is de meting van outcomes
verklaringen voor waargenomen associaties
- cause effect
- effect cause: bv cross sectionele studie
- bias
- confounding
- toeval
welke verklaring voor associatie is niet van toepassing op RCT
- effect-cause
- eerder voor cross sectionele studies waar een tijdsas mist
placebo bij objectieve metingen vs subjectieve metingen
voor een objectieve meting geeft placebo geen verschil, maar het effect op een subjectieve meting -> PRO is heel groot
placebo beïnvloedt de perceptie van symptomen in grote mate
waardoor kan een patient zich beter voelen in een double blind RCT
interventie arm
- hawthorn
- natuurlijk verloop vd ziekte
- placebo
- medicatie/behandeling zelf
controle arm
- alles behalve medicatie
belang van een controlegroep
- hierdoor weet je of de verkering in de actieve groep te wijten is aan het medicijn en niet aan bv placebo of Hawthorn
- we willen nl werkzaamheid aantonen
belangrijkste verschil tussen cRCT en pRCT
cRCT
- efficacy: werkzaamheid
- veiligheid op korte termijn
pRCT
- effectiveness: doeltreffendheid
- veiligheid op lange termijn
- doet de behandeling wat het moet doen ook binnen een dagdagelijkse setting onder usual care
cRCT vs pRCT
zie tabel in cursus
gouden standaard….
- label dat toegekend wordt aan RCT’s
- gouden standaard om efficacy (werkzaamheid) en veiligheid van een behandeling aan te tonen
