Inteligencija Flashcards
šta je inteligencija?
kompleksna sposobnost da se:
- sopstveno znanje primijeni u praksi
- asimilira činjenično znanje
- logično rezonuje
- manipuliše konceptima
- bukvalno prevede u apstraktno
- izađe na kraj smisaono i jasno sa problemima i prioritetima koji se procjenjuju i vrjednuju kao značajni u određenoj situaciji
- sposobnost rješavanja novih problema
- mentalna adaptacija u novim ulogama
- sposobnost brzog učenja
- kreativnost
- logično rasuđivanje i shvatanje
- sposobnost razlikovanja bitnog od nebitnog
- samokritičnost
šta je praktična inteligencija?
sposobnost da se situacija razumije i da se iskoriste datosti u takvoj situaciji
šta je apstraktna/verbalna inteligencija?
kapacitet korišćenja ideja ili simbola
šta je socijalna inteligencija?
mogućnost da se uči iz iskustva, vještina ophođenja sa drugima
kako se definiše inteligencija?
kao kapacitet za učenje i korišćenje naučenog
- učenje podrazumijeva shvatanje i razumijevanje, pamćenje, integraciju i mobilizaciju usvojenih informacija u cilju rješavanja novih situacija
šta su poremećaji inteligencije?
značajno smanjeni potencijali za razumijevanje, učenje, pamćenje, rješavanje problema
- često su posljedica defekta u razvoju - zaostalost
podjela poremećaja inteligencije?
prolazni i trajni
trajni su:
- mentalne retardacije - urođene i stečene
- demencije - i pseudodemencije
razlika između oligofrenije i demencije?
oligofrenija je urođena ili stečena u ranom djetinjstvu, a demencija je gubitak ranije postojećih intelektualnih sposobnosti
šta podrazumijeva stečeni intelektualni poremećaj?
redukciju raznovrsnih intelektualnih sposobnosti koje su ranije postojale
- umanjenje ili progresivno propadanje intelektualnih sposobnosti kao posljedica više ili manje teških oštećenja i disfunkcija mozga (demencija)
šta je demencija?
sindrom stečenog intelektualnog deficita u kom su jezgrovni poremećaji kratkoročnog i dugoročnog pamćenja, sa pridruženim poremećajima apstraktnog mišljenja i rasuđivanja i izmjenama ličnosti
klasifikacija oligofrenije?
aka mentalne zaostalosti:
- laka - IQ 50-70, MU 9-12, 85%
- srednja - IQ 35-50, MU 6-9, 10%
- teška - IQ 20-35, MU 3-6, 3-4%
- duboka - IQ ispod 20, MU ispod 3, 1,2%
ostalo:
- tupost - IQ 70-80
- fiziološka tupost - IQ 80-90
- prosjek - IQ 90-110
šta je IQ?
indeks, broj koji pokazuje kako ljudi izvode zadate i standardizovane testove u odnosu na druge čije norme postoje, a koji su istog kalendarskog uzrasta
koje su 4 vrste teorija inteligencije?
- psihometrijske teorije - Bine, Gilford, Terman, Terston, Spirman, Katel, Horn, Kerol
- neurološke (biološke) teorije
- razvojne teorije - Pijaže, Vigotski
- teorije obrade informacija - Stenberg
Galtonovo sagledavanje inteligencije?
- prvi pokušaj stvaranja testova intelektualnih sposobnosti
- podstaknut teorijom evolucije smatrao je da je inteligencija pitanje izuzetnih čulnih i perceptivnih spoosbnosti koje se prenose sa generacije na generaciju
- što je čulni sistem osobe osjetljiviji to je ona inteligentnija
Bine-Simnovo sagledavanje inteligencije
inteligencija je:
- suđenje (zdrav razum)
- praktični razum
- inicijativa
- sposobnost prilagođavanja sebe datim okolnostima
suštinske odlike aktivnosti inteligencije su rasuđivati, shvatati i rezonovati dobro
Bine-Simonov Test
- sredstvo kojim su praćena školska postignuća
- korelira sa ocjenama i mišljenjem nastavnika
- mentalni uzrast je indeks dječijih sposobnosti kad se poredi sa prosječnim djettom istih godina
pretpostavke Bine-Simonovog testa:
- inteligencija se postepeno razvija
- razvoj sposobnosti je stupnjevit
- svakom uzrastu odgovara određeni stupanj razvoja sposobnosti
revizija Bine-Simonovog testa:
- Terman uvodi koncept koeficijenta inteligencije - uzrasno-zavisna postignuća u odnosu na kalendarski uzrast
- IQ = MU/KU *100
Vekslerovo sagledavanje inteligencije?
opšta inteligencija je globalni kapacitet koji u sebe uključuje tri stvari:
- sposobnost svrsishodnog djelovanja
- sposobnost racionalnog mišljenja
- sposobnost uspješnog odnosa sa sredinom
inteligencija se ne može sprikazati globalnim numeričkim indeksom, niti se može svesti na zbir komponenti, niti se može odvojiti od ličnosti
Spirmanovo sagledavanje inteligencije?
inspirisan Galtonom proučava korelacije školskog uspjeha djece iz različitih predmeta
- skorovi na različitim kognitivnim zadacima su u međusobnoj vezi
- opšti faktor inteligencije - G faktor i specifične sposobnosti - S faktori
Katelovo sagledavanje inteligencije?
faktori opšte inteligencije su Gf i Gc
Gf - fluidna inteligencija:
- urođena, nezavisna od kulture
- uglavnom neverbalna, dispozicija
- osjetljiva na moždana oštećenja
Gc - kristalizovana inteligencija:
- stečena, znanja, vještine i sposobnosti koje pojedinac razvija tokom života
- relativno postojana i manje podložna moždanim oštećenjima
Gardnerovo shvatanje inteligencije?
teorija multiplih inteligencija:
- interpersonalna
- intrapersonalna
- verbalno-lingvistička
- logičko-matematička
- vizuelno-prostorna
- tjelesno-kinestetička
- muzička
genetika i inteligencija?
- 40-80% varijacija u IQ je u vezi sa genetikom
- stepen genetskog uticaja se povećava kako djeca rastu
- razlike mogu biti direktno u vezi sa životnom sredinom: društvena sredina (porodica, vršnjaci, škola) i ne-socijalna sredina (ishrana, zagađivači, bolesti)
Pijažeovo sagledavanje inteligencije?
funkcija inteligencije je adaptacija
- asimilacija + akomodacija = uravnotežavanje
Vigotskijevo sagledavanje inteligencije?
- značaj socijalnih činilaca u razvoju inteligencije
- inteligencija je kapacitet za učenje kroz instrukciju
- niže i više mentalne funkcije
niže mentalne funkcije:
- prirodne
- počivaju na biološkim i neurofiziološkim osnovama
- po njima je čovjek sličan životinjama
- univerzalne, istorijski nepromjenljive
- percepcija i neposredno pamćenje
više mentalne funkcije:
- vezane isključivo za ljudsku vrstu
- nisu univerzalne, zavise od kulture - socijalne sredine i istorije
- istorijski promjenljive, jer počivaju na znaku i značenju, a oni se mijenjaju
- logičko (ne neposredno) pamćenje, mišljenje, usmjerena pažnja
procjena inteligencije?
- intervju
- fizionomija
- način izražavanja
- bogatsvo rječnika
- male testove treba prilagoditi očekivanom intelektualnom nivou
- biti oprezan - bolje precijeniti nego potcijeniti
- u kliničkog procjeni se najčešće koriste Vekslerovi testovi (individualno zadavani, kompozitni testovi u vidu baterije)
duhovna inteligencija?
inteligencija koja vodi do značenja, vizija, vrijednosti
- kreativna inteligencija
- vrsta inteligencije pomoću koje intuitivno rješavamo probleme smisla, značenja i vrijednosti
- pomaže nam da sebe smjestimo u bogatiji smisaono-značenjski kontekst
životna inteligencija:
- hrabrost
- samospoznaja
- razumijevanje života, drugih, ljudskih stanja
- rješavanje problema
etiopatogeneza mentalne retardacije?
- genetika
- prenatalna izloženost raznim infekcijama i intoksikacijama
- perinatalna trauma
- postnatalno stečena stanja
- različiti socio-ekonomski nepovoljni uticaji
moždani organski psihosindromi?
raznorodna grupa mentalnih poremećaja kao posljedica afekcije mozga
- uzrokovani ili udruženi sa oštećenjem funkcije moždanog tkiva
- manifestuju se psihijatrijskom simptomatologijom
diferencijacija:
- akutni i hronični - način nastanka, tok i prognoza
- psihotični i nepsihotični - kliničko ispoljavanje
psihopatološka ispoljavanja:
- poremećaji kognitivnih funkcija (pamćenja, inteligencije, učenja) i senzorijuma (svijesti i pažnje)
- poremećaji emocija - emocionalna labilnost, euforija, depresija, anksioznost
- poremećaj ponašanja povezan sa promjenama ličnosti - oštećeno procjenjivanje situacija i rasuđivanje, socijalno neprimjereno ponašanje
4A demencije?
- afazija - gubitak ili poremećaj već stečenih jezičkih sposobnosti
- amnezija - poremećaj pamćenja
- apraksija - nesposobnost da se urade kompleksne motorne aktivnosti
- agnozija - poremećaj percepcije
demencija alcharmerovog tipa?
prve promjene u ponašanju
- ranije uredna osoba postaje neuredna, zapuštena
- izostaje kritičnost u ponašanju
- koristi nepristojne riječi i pravi neumjesne šale
poremećaj pamćenja
- glavni simptom, rano se ispoljava
- oštećeno pamćenje skorašnjih događaja, učenje i upamćivanje novog materijala
- konfabulacije
oštećenje inteligencije
- stečeno oštećenje razlikovanja bitnog od nebitnog
- usporeni misaoni procesi
- nesposobnost da se prave planovi i slijede instrukcije
- teškoće u razumijevanju apstraktinih pojmova
- nesposobnost da se pojedinosti povežu u cjelinu
poremećaj emocija
- emocionalna labilnost
- emocionalna inkontinencija
- depresivna ispoljavanja
- blaga euforija i anksioznost
poremećaji svijesti
- dezorijentacija
- osoba noću tumara, luta
