Integrativni pristup mentalnom funkcionisanju Flashcards
šta je konceptualni model?
način razumijevanja i shvatanja onoga što je još nepoznato
konceptualni modeli su potrebni naučnim disciplinama koje još nemaju dobru teorijsku osnovu zasnovanu na naučno utvrđenim činjenicama
- oni bi trebalo da pomognu izgradnji te teorijske osnove
opšti konceptualni model u psihopatologiji?
aka medicinski model, mora da:
- sadrži opis simptoma bolesti
- utvrđuje patoanatomske i patofiziološke osnove bolesti
- opisuje prirodni tok i ishod bolesti
- utvrđuje uzročne, predisponirajuće i deklanširajuće činioce bolesti
- ispituje i utvrđuje patogenezu bolesti
koje konceptualne modele obuhvata medicinski model?
- biomedicinski
- psihodinamski
- bihejvioralni
- sociodinamski
zašto su konceptualni modeli neophodni u psihopatologiji?
zato što teorijska osnova psihopatologije još uvijek nije dovoljno izgrađena
- manje počiva na naučno utvrđenim činjenicama, a više na hipotezama
koji je rizik od prihvatanja objašnjenja jednog modela?
zanemarivanje i odbacivanje objašnjenja ostalih modela
šta podrazumijeva eklektički pristup?
da se prihvata mješavina objašnjenja različitih konceptualnih modela
šta je etiologija?
oblast koja proučava činioce koji dovode do nastanka mentalnih poremećaja
grupe činilaca koji dovode do nastanka mentalnih poremećaja?
činioci mogu biti:
- biološki (organski)
- psihološki
- socijalni
znači etiologija nastanka mentalnih poremećaja je multifaktorska
- izraženiji integrativni pristup nego kod somatskih bolesti
- brojni činioci biološke, psihološke i socijalne prirode interakcijom dovode do mentalnih poremećaja
- ovo otežava utvrđivanje relativnog značaja svakog pojedinačnog činioca
čime se bavi patogeneza?
izučavanjem mehanizama i načina kojima se djelovanje etioloških činilaca pretvara u psihički poremećaj
kakvo dejstvo mogu imati činioci koji prethode psihičkom poremećaju?
- uzročno
- predisponirajuće
- percipitirajuće (deklanširajuće)
mogućna je i slučajna udruženost ovih činilaca i psihičkog poremećaja koji im slijedi
šta spada u organske etiološke činioce?
- nasljeđe
- traume mozga
- tumori i apscesi mozga
- infektivne bolesti
- intoksikacije
- malnutricija
- endokrini poremećaji
- akutne i hronične somatske bolesti
- generativne faze
- konstitucija
- životna dob
- pol
šta spada u psihosocijalne etiološke činioce?
- psihološki faktori iz ranog djetinjstva
- psihosocijalni faktori tokom života
- stresne i krizne situacije
- život u uslovima emigracije
- elementarne katastrofe
- rat
- sociokulturni uticaji
koji psihološki faktori iz ranog djetinjstva djeluju na psihičko funkcionisanje?
- rani odnos majka-dijete, teorije “attachment”-a
- majka/roditelj/staraoc koji razumije i prepoznaje potrebe djeteta (ili ne)
- hladna i odbacujuća figura
- kvalitet roditeljstva
- potreba za podrškom, razumijevanjem, povjerenjem
- duple poruke
- zlostavljanje i zanemarivanje djece
šta je stresna situacija?
iznenadna i jaka djelovanja nepovoljnih psihosocijalnih činioca, koji narušavaju ravnotežu jedinke
šta je krizna situacija?
posebna situacija u životu jedinke, kada se narušava njena ravnoteža
to mogu biti:
- polazak u školu
- adolescencija
- zasnivanje braka i razvod
- zapošljavanje
- konflikti na poslu, gubitak posla, nezaposlenost
- bolest i smrt člana porodice
- menopauza
- penzionisanje
- ekonomska kriza
…
život u uslovima emigracije?
situacije u kojima se dešavaju elementarne katastrofe:
- zemljostres
- poplave
- požari
- cunami
- zatrpavanje u rudnicima
- klizanje zemlje
- ratovi
…
u ovim situacijama se često kod ljudi javljaju nepsihotični poremećaji i ispoljavanja, paranoidne reakcije
koji sociokulturološki činioci utiču na mentalno zdravlje jedinke?
- pripadnost jednoj društvenoj grupi i njenoj kulturi utiče na razvoj ličnosti
- svaka kultura svojim članovima propisuje šta treba da uče, kako da se ponašaju, koji su oblici ponašanja prihvatljivi a koji ne
- svaka kultura ima svoje koncepte o vaspitavanju djece i načine kojima to sprovodi - programi socijalizacije
hipoteza o anomiji?
anomija je poseban oblik socijalne dezorganizacije
- kriza određene društvene zajednice
- poljuljane i izgubljene vrijednosti i norme
- smanjenje saglasnosti među članovima
- disharmonija u funkcionisanju društvenih institucija
- narušeno porodično funkcionisanje
posljedice dezorganizovane socijalne sredine?
povećan rizik od:
- maladaptivnog, devijantnog, antisocijalnog ponašanja
- regresivnih oblika ponašanja
- konfuznih i bizarnih ponašanja
- raznih mentalnih poremećaja
kako nasljeđe utiče na mentalno zdravlje?
nasljedni činioci su odgovorni za predispoziciju (sklonos ka razvoju poremećaja) koja, u interakciji sa nepovoljnim činiocima spoljašnje sredine dovodi do nastanka bolesti
šta ispitivanja blizanaca govori u uticaju nasljeđa?
ispitivani su jednojajčani blizanci koji su se razvijali u istoj ili u različitim sredinama
- ispituje se stepen podudarnosti (konkordantnost) u obolijevanju kod jednojajčanih i dvojajčanih blizanaca
- visoke stop podudarnosti govore o velikom uticaju nasljeđa
- konkordantnost nikad nije 100%, ni kod jednojajčanih
do čega mogu da dovedu ozbiljne tjelesne povrede?
ozbiljne tjelesne povrede poput gubitka dijela tijela, pretrpljenog straha, promjene šeme tijela, oštećenja čula mogu da dovedu do reaktivnih psihičkih poremećaja
gubitak vida i sluha nose rizik od razvoja sumanutosti, i često dovode do poremećaja
