Inleiding Recht H6

Question 1

Wat is een rechtsvergelijking?

Answer 1

Rechtsstelsels, rechtsfamilies, rechtsbeginselen, rechtsgebieden, rechtsregels of rechtsinstituten van twee of meer landen worden met elkaar vergeleken vanuit een gezichtspunt van vergelijkbaarheid (tertium comparationis). Dit zijn doeleinden van regels, beginselen en/of instituties

Question 2

Wat zijn de basisproblemen van de rechtsvergelijking?

Answer 2

• De taal
• De vreemde culturen

Question 3

Welke rechtsfamilies kunnen er onderscheiden worden door René David?

Answer 3

• De Romaans-Germaanse rechtsfamilie -> historische binding aan het Romeinse recht -> codificatie. Wettenrecht
• De common law-groep -> Engeland en de landen die zijn gebaseerd op het Engelse recht. Recht gevormd door rechters. Regels concreter. Rechtersrecht
• De socialistische rechtsfamilie -> niet meer van belang door instorten planeconomische stelsels

Question 4

Wat is het nut van de rechtsvergelijking?

Answer 4

• Rechtsfilosofische reflectie van het rechtsbegrip -> aard van het rechtsbegrip
• Onze eigen nationale recht beter te begrijpen en te verbeteren -> rechtsvergelijking -> relativeren van het rechtsdenken
• Leren over rechtsstelsels van andere volken -> internationale betrekkingen
• Betekenis van rechtsvergelijking in het internationale -> algemene rechtsbeginselen

Question 5

Internationaal recht kan worden onderverdeeld in twee groepen, welke en wat houdt het in?

Answer 5

• Klassiek internationaal recht: Volkenrecht -> regels tussen staten
• Moderne internationaal recht: verhoudingen tussen staten en internationale organisaties en individuen

Question 6

In klassiek internationaal recht staan de rechten en plichten van staten in hun onderlinge verhoudingen centraal. Het gaat om afbakeningsrecht, ookwel recht van co-existentie. Wat zijn de rechtsgebieden die traditioneel tot het klassieke internationaal recht behoren?

Answer 6

• Recht van zee
• Recht van de diplomatieke betrekkingen
• Recht inzake staatsaansprakelijkheid
• Regels met betrekking tot geweldsmisbruik

Question 7

De samenwerking tussen staten werd steeds belangrijker -> modern internationaal recht -> recht van coöperatie -> rechter der internationale organisaties. Wat is dan het verschil tussen recht van co-existentie en recht van coöperatie?

Answer 7

Co-existentie: geven hun soevereiniteit niet op, bestaan naast elkaar, doelen worden afgebakend
Coöperatie: geven soevereiniteit wel op, werken samen

Question 8

Wat zijn de bronnen van het internationaal recht? Art. 38 Statuut Internationaal Gerechtshof

Answer 8

• Verdragen
• Internationaal gewoonterecht
• Algemene rechtsbeginselen
• Rechterlijke beslissingen
• Opvattingen van de meest gezaghebbende auteur

Question 9

Wat is een verdrag?

Answer 9

Een internationale overeenkomst tussen twee (bilateraal) of meer (multilateraal) staten of organisaties waarin de wil en de bereidheid van staten zich te binden tot uitdrukking komt

Question 10

Hoe ontstaat een verdrag?

Answer 10

• Gedrag wordt gesloten door regering
• Raad van State dient advies te hebben uitgebracht
• Goedkeuring door SG
• Ratificatie
• Bekendmaking in Tractatenblad
  Wanneer het in werking treedt, regelt het verdrag
  Verbindende kracht wanneer het is bekendgemaakt

Question 11

Wat zijn twee vereiseten van internationaal gewoonterecht?

Answer 11

• Herhaling
• Staten moeten van mening zijn dat deze praktijk overeenkomt met het recht

Question 12

Wat zijn de algemene rechtsbeginselen als bron van internationaal recht? Wat zijn voorbeelden van algemene rechtsbeginselen?

Answer 12

Rechtsbeginselen die grondslag vormen van rechtsstelsel van de beschaafde naties.
- Schadevergoeding bij toebrengen schade
- Beginsel van misbruik van bevoegdheid
- Beginsel van goede trouw

Question 13

Wie zijn de belangrijkste rechtssubjecten van het internationaal recht? Staten. Volkenrechtelijk is er sprake van een staat als er wordt voldaan aan 3 kenmerken:

Answer 13

• Territoir
• Bevolking
• Regering die gezag uitoefent

Question 14

Wat zijn de kenmerken van nationaal recht?

Answer 14

• Hoog ontwikkelde rechtsorde
• Verticale structuur wat tot uiting komt in centraal gezag
• Centrale wetgever
• Uitvoerende macht
• Rechtgevende macht
• Overheid beschikt over geweldsmonopolie

Question 15

Wat zijn de kenmerken van internationaal recht?

Answer 15

• Heeft geen internationale wetgever
• Geen wereldrechter -> staten zelf die regelen dienen uit te voeren
• Geen centraal gezag om internationaal recht af te dwingen
• Horizontale structuur

Question 16

Wat is het non-interventiebeginsel?

Answer 16

Het is voor staten verboden zich met elkaars interne aangelegenheden in te laten

Question 17

Wat zijn intergouvernementele organisaties?

Answer 17

De organisatie kan slechts bindende besluiten nemen indien alle lidstaten hiermee instemmen. Intergouvernementele organisaties komen het meest voor, bv. NAVO, Raad van Europa

Question 18

Wat zijn supranationale organisatie?

Answer 18

De staten dragen een deel van hun soevereiniteit over en tegen hun wil kunnen worden gebonden aan de door de organisatie genomen besluiten. EU en VN zijn supranationaal

Question 19

Wat is het belangrijkste doel van de VN?

Answer 19

Het handhaven van de internationale vrede en veiligheid

Question 20

De Raad van Europa is ook intergouvernementeel. Wat is er tot stand gekomen uit de Raad van Europa?

Answer 20

• EVRM (Europees Verdrag van de Rechten van de Mens). Dit heeft zijn eigen hof EHRM. Deze uitspraken zijn bindend voor de staten die partij zijn bij het EVRM

Question 21

Wat zijn de organen van de Europese Unie?

Answer 21

• Europese Commissie -> onafhankelijk orgaan. Hoogst uitvoerende orgaan. Puur gericht op belang van de EU
  -De Raad van Minsisters -> belangrijkste politieke en wetgevende orgaan
• Europees Parlement -> om de vijf jaar verkozen. Taak: controleren van de commissie, kan commissie dwingen af te treden

Question 22

Wat zijn de organen van de Europese Unie?

Answer 22

• Europese Commissie -> onafhankelijk orgaan. Hoogst uitvoerende orgaan. Puur gericht op belang van de EU
  -De Raad van Minsisters -> belangrijkste politieke en wetgevende orgaan
• Europees Parlement -> om de vijf jaar verkozen. Taak: controleren van de commissie, kan commissie dwingen af te treden
• Hof van Justitie -> 28 rechters. elke 6 jaar. Een lagere nationale rechter mag aan het hof een prejudiciële vraag stellen.
• Europese Raad -> geeft nodige impulsen voor de ontwikkeling van de Unie. Gevormd door regeringsleiders lidstaten en voorzitten EU Commissie
• Europese Centrale Bank -> waarborgen prijsstabiliteit
• Algemene Rekenkamer -> Toezicht houden op de financiële middelen van de EU

Question 23

Bepaalde mensenrechten hebben een gewoonterechtelijke status. Wat houdt dit in?

Answer 23

Of staten partij zijn bij een mensenrechtenverdrag niet van toepassing is voor het zich houden aan mensenrechten.

Question 24

Wat zijn een aantal mensenrechten?

Answer 24

• Verbod op marteling
• Verbod op slavernij
• Verbod van rassendiscriminatie
• Recht op leven
• Recht op zelfbeschikking

Question 25

Wat is dualisme?

Answer 25

Nationaal en internationaal recht vormen gescheiden rechtsorden. Verdragsregel moet via procedure van wet in formele zin omgezet worden naar nationale wet

Question 26

Wat is monisme?

Answer 26

Internationaal recht en nationaal recht zijn praktisch een. Internationaal recht heeft zelfs voorrang boven het nationaal recht

Question 27

Er zijn twee benaderingen van de definitie van mensenrechten. Wat zijn dit?

Answer 27

• Filosofisch-ethische: Mensenrechten zijn fundamentele waarden die door het recht moeten worden beschermd of die de basis zijn van het recht. Sterk natuurrechtelijke treken
• Structureel-vergelijkende/moderne benadering: Men probeert structuur van mensenrechten te vergelijken met verschijnselen die er op lijken. Mensenrechten plaatsen we nu als tussencategorie tussen natuurrecht en positief recht

Question 28

Er zijn 5 kenmerken van het moderne concept van mensenrecht. Welke zijn dit?

Answer 28

• Hoger recht
• Gecodificeerd hoger recht
• Rigide recht
• Afdwingbaarheid voor de rechter
• Universaliteitspretentie

Question 29

Wat zijn de eisen van het hogere recht?

Answer 29

• Het moet zichtbaar gemaakt worden -> codificeren
• Het moet stabiel zijn -> zwaardere wijzigingsprocedure dan het recht van alledag
• Het moet effectief zijn -> institutionaliseren en reguleren van het verzet tegen de staat. Hoger recht opgetekend in de constitutie. Toetsbaar door de rechter

Question 30

Wat is constitutionalisme?

Answer 30

Natuurlijke rechten steeds meer opgetekend. Het codificeren van hoger recht in grondwetten. Constitutionalisme markeert het begin van het mensenrechtenidee

Question 31

Wat is het verschil tussen normaal recht en hoger recht na codificatie?

Answer 31

Staat na codificatie niet op hetzelfde niveau, maar het gaat boven het alledaags recht. Verschilt op materieel en formeel niveau. Hoger recht in speciale documenten op plechtstatige manier ondertekend

Question 32

Er zijn drie houdingen van hoger recht

Answer 32

• Flexibel hoger recht -> mee veranderen met de opvattingen van de maatschappij.
• Volkomen rigide hoger recht -> Het is onwijzigbaar. Natuurrecht en godenrecht
• Gematigd rigide hoger recht -> alleen veranderbaar via speciale procedure:
  1. via gekwalificeerde meerderheid
  2. Via referendum
  3. Goedkeuring door een speciaal orgaan

Question 33

Wat houdt afdwingbaarheid van de rechter in?

Answer 33

Het hogere recht kan via het rechterlijk optreden beschermd worden.

Question 34

Wat zijn 4 manieren waarop we een beroep kunnen onderkennen op rechten?

Answer 34

• Gewone juridische rechten -> positiefrechtelijk systeem waaraan we recht ontlenen
• Mensenrechten als constitutionele rechten -> speciale en beschermende rechten -> verdragen en grondwetten
• Gewone morele rechten
• Mensenrechten als universele of natuurlijke rechten -> rechten voor iedereen, overal en onder alle omstandigheden
  Eerste 2 positief recht, laatste twee moraal

Question 35

Het internationaal recht kent verschillende rechten. Welke zijn dit?

Answer 35

• Het vredesrecht
• Neutralisatierecht
• Oorlogsrecht: Ius ad bellum en ius in bello (humanitair oorlogsrecht)