Inleiding Recht H2

Question 1

Wetenschappelijke theorievorming begint met inductie. Wat is dat?

Answer 1

Het afleiden van een algemene theorie uit een hele reeks afzonderlijke waarnemingen; uit het bijzondere het algemene afleiden

Question 2

Wat is deductie?

Answer 2

Van het algemene naar het bijzondere

Question 3

Wat is abductie?

Answer 3

Uit een eenmalig relatief uniek feit een oorzaak afleiden; de interpretatie van bepaalde feiten als een gevolg naar mogelijke oorzaken van die feiten. (Moord oplossen)

Question 4

Hoe maken rechtswetenschappers een samenhangend systeem van regels?

Answer 4

Rechtswetenschappers zoeken naar de fundamentele begrippen, definities, onderscheidingen en beginselen waarmee ze het geheel van in de rechtsbronnen gegeven regels als een samenhangend systeem kunnen zien.

Question 5

Wat zijn verschillen tussen exacte wetenschappen en rechtswetenschap?

Answer 5

Exact:
- Heel precies
- Als een theorie de toets niet doorstaat, moet er een nieuwe theorie ontstaan of worden aangepast.
- Gaat om feiten, hoe de wereld is
Rechtswetenschap:
- Door de vaagheid van taal is er geen sprake van onomstotelijk bewijs, maar gaat het meer om een afweging van voor- en tegenargumenten
- Als een theorie de toets niet doorstaat, kan de theorie verworpen of aangepast worden OF het is een reden om de wet te veranderen.
- Gaat om normen, laat zien hoe de wereld er idealiter uitziet

Question 6

Wat is hermeneutiek en wat is de centrale vraag die we in de hermeneutiek in het recht stellen?

Answer 6

Hermeneutiek is de bedoeling van iets (rechtsregels) begrijpen en de centrale vraag is waartoe? Het waartoe is een kwestie van interpretatie van de feiten en gebeurtenissen op grond van kennis van menselijke bedoelingen, instituties en conventies.

Question 7

Waar houdt rechtsfilosofie zich mee bezig?

Answer 7

Rechtsfilosofie houdt zich bezig met de analyse en duiding van de begrippen en onderscheidingen die in het recht worden gehanteerd en die in een moderne rechtsstaat vaak het product zijn van rechtswetenschappelijk onderzoek.

Question 8

Wat is een functie van rechtswetenschap?

Answer 8

Het is zaak om kritisch te onderzoeken welke keuzes precies zijn gemaakt en welke motieven en overtuigingen een onzichtbare rol spelen in het in stand houden van westerse rechtssystemen.

Question 9

Waarom kan economie een belangrijke bijdragen leveren aan het recht?

Answer 9

In het recht hebben we ook te maken met schaarste. Mensen en middelen zijn schaars, terwijl de wensen in beginsel oneindig zijn. Economen hebben de instrumenten om te helpen bij het maken van de keuzes door de kosten en baten van verschillende opties te berekenen en ze te vergelijken.

Question 10

Wat kan een rechtssocioloog bijdragen aan het recht?

Answer 10

1. De rechtssocioloog onderzoekt de wetten van het menselijk samenleven de regelmatigheden in hoe mensen feitelijk handelen. Het recht in boeken verschilt vaak van de maatschappelijke werkelijkheid. Ze kunnen aanbevelingen doen om de rechtsnormen aan te passen of te veranderen en daarmee de effectiviteit van wetgeving te verbeteren.
2. Als de wetten in werking zijn getreden, kan de rechtssocioloog empirisch onderzoek doen naar de vraag hoe de wet in praktijk uitpakt.

Question 11

Wat kan de rechtspsychologie bijdragen aan het recht?

Answer 11

Psychologen onderzoeken de menselijke geest. Psychologen kunnen juristen helpen voorzien hoe individuen zullen reageren op de manier waarop het hele proces is ingericht. De rechtspsychologie kan dus helpen het proces van waarheidsvinding in het recht te verbeteren.

Question 12

Waarom is culturele antropologie voor het recht interessant?

Answer 12

Recht is een cultuurproduct dat ook vele verschijningsvormen kent. Rechtsantropologen bieden inzicht in onze rechtscultuur door ons ter contrast alternatieve rechtssystemen voor te houden.

Question 13

Wat kan criminologie toevoegen aan het recht?

Answer 13

Criminologen maken gebruik van alle bovengenoemde disciplines in het onderzoek naar crimineel gedrag. Criminologie heeft voornamelijk betrekking op het strafrecht. Criminologen benadrukken vaak het belang van de waarborgen die voorkomen dat de overheid zijn macht en bevoegdheden kan misbruiken.

Question 14

Wat is waarheidsvinding?

Answer 14

Het proces dat uiteindelijk leidt tot het vaststellen van de rechtsfeiten.

Question 15

Wat is regressief redeneren?

Answer 15

Een bepaalde beslissing rechtvaardig achten en zoeken naar een rechtsregel die daarbij hoort, zodat ze op grond van de feiten van het geval inderdaad tot de gewenste beslissing kunnen komen. Dit wordt niet geaccepteerd.
Van assumptie (en feiten) naar beslissing van de regel (propositie)

Question 16

Wat is een progressieve redenering?

Answer 16

Van de premissen (voorwaarden en feiten) naar de conclusie

Question 17

Wat is de heuristische fase en de legitimatiefase?

Answer 17

Heuristische fase: de fase waarin de rechter zich informeert en zijn oordeel vormt.
Legitimatiefase: de fase waarin de rechter de beslissing van gegronde redenen voorziet.

Question 18

Bij waarheidsvinding in het strafrecht is objectief bewijs niet genoeg om iemand te veroordelen. Wat is er nog meer nodig?

Answer 18

De rechter moet overtuigd zijn van het feit dat het ten laste gelegde ook daadwerkelijk is gebeurd. Er is dus een subjectief element toegevoegd. Bij twijfel moet de rechter de verdachte vrijspreken.

Question 19

Wat is een groot verschil in de rol van de rechter bij strafrecht t.o.v. privaatrecht?

Answer 19

Bij strafrecht heeft de rechter een actieve rol en probeert er zelf achter te komen wat er heeft plaatsgevonden. Bij het privaatrecht zijn de partijen zelf vooral leidend.

Question 20

Wat is de rol van de rechter in bestuursrecht?

Answer 20

De bestuursrechter beoordeelt of de betreffende overheidsinstantie zich aan de rechtsregels heeft gehouden en of er een bevoegdheid was. De rechter mag de inhoud van het besluit niet inhoudelijk beoordelen.

Question 21

Wat is een kernwaarde van de soevereine staat?

Answer 21

Het bewaken van de openbare orde en veiligheid. Als ze faalt in het handhaven van de orde zal de staat legitimiteit verliezen en zullen burgers hun toevlucht zoeken tot andere instituties en praktijken om zich te beveiligen.

Question 22

Wat wordt er verstaan onder een rechtsstaat?

Answer 22

Een staat die zich bij het handhaven van de maatschappelijke orde houdt aan de wettelijke en grondwettelijke regels die de burger tegen willekeur en machtsmisbruik beschermen.

Question 23

Wat zijn in de rechtsstaat twee eisen aan de rechterlijke macht?

Answer 23

1. Ze moeten onafhankelijk en onpartijdig beslissen.
2. Ze moeten hun beslissing baseren op de rechtsbronnen.

Question 24

Volgens de empirisch wiskundige methode is kennis pas betrouwbaar als de empirische cyclus zorgvuldig is toegepast. Hoe gaat de cyclus?

Answer 24

1. Observatie: het waarnemen en verzamelen van empirische feiten
2. Inductie: het afleiden van een algemene theorie uit een hele reeks afzonderlijke waarnemingen; van specifiek naar algemeen
3. Deductie: het formuleren van specifieke toetsbare hypotheses; van algemene regel naar specifiek voorgeval
4. Toetsen: Het toetsen van de hypothese door middel van een experiment
5. Evaluatie: de resultaten van het experiment waarnemen en evalueren door middel van falsificatie of verificatie.

Question 25

Wat zijn normatieve regels?

Answer 25

Regels die voorschrijven hoe we ons moeten gedragen.

Question 26

Modus ponens is een redenering van algemeen naar concreet. Als de eerste premisse waar is, dan is de conclusie noodzakelijkerwijs ook waar. Hoe ziet het basisschema van modus ponens eruit?

Answer 26

Propositie: p -> q
Assumptie: p
Conclusie: q

Question 27

Wat is modus tollens en hoe ziet het basisschema eruit?

Answer 27

Modus tollens is een negatief geldende gevolgtrekking.
Propositie: p -> q
Assumptie: -q
Conclusie: -p

Question 28

Wat is de omgekeerde modus ponens? Ookwel een drogreden van de affirmatie van de consequent.

Answer 28

Propositie: p -> q
Assumptie: q
Conclusie: p
DIT IS DUS EEN VERKEERDE REDENATIE

Question 29

Wat is de omgekeerde modus tollens? Ookwel een drogreden van de negatie van het antecedent.

Answer 29

Propositie: p -> q
Assumptie: -p
Conclusie: -q
DIT IS DUS EEN VERKEERDE REDENATIE

Question 30

Wat wordt er verstaan onder de grammaticale interpretatie van het recht?

Answer 30

De gebruikte termen worden uitgelegd overeenkomstig met het heersende taalgebruik. Dit is bedoeld om de betekenis van een tekst te begrijpen of uit te leggen. Dit is in het belang van de rechtszekerheid.

Question 31

Wat wordt er verstaan onder de sociologische interpretatie?

Answer 31

Hier gaat het om de woorden van een wettelijke bepaling in relatie tot de maatschappelijke context waarin de wettelijke bepaling moet worden toegepast. Het gaat om de betekenis die men er in bepaalde kringen aan toekent. Een bepaalde regel wordt in een specifieke context geplaatst.

Question 32

Wat wordt er bedoeld met de systematisch interpretatie van het recht?

Answer 32

Een bepaalde regel wordt in een groter geheel van regels geplaatst, waarbij het grotere geheel de interpretatie van de afzonderlijke onderdelen bepaalt.

Question 33

Wat wordt er onder de rechtsvergelijkende interpretatie van het recht verstaan?

Answer 33

Er wordt aansluiting gezocht bij hoe een bepaalde juridische kwestie of rechtsregel in een ander rechtsstelsel wordt opgelost of toegepast. Het gaat hierbij niet om het toepassen van vreemd recht, maar alleen om vergelijkingsmateriaal

Question 34

Wat wordt er verstaan onder de anticiperende interpretatie van het recht?

Answer 34

Een rechtsregel wordt geïnterpreteerd doordat er rekening wordt gehouden met een wetswijziging die op stapel staat. Als er op korte termijn nieuwe wetgeving in werking treedt, is het immers erg onpraktisch om hier niet op vooruit te lopen als rechter

Question 35

Wat wordt er onder rechtshistorische interpretatie van het recht verstaan?

Answer 35

Er wordt een toepasselijke rechtsregel begrepen in de context van de regels waarmee de onderhavige problematiek in eerdere wetgeving werd geregeld.

Question 36

Wat wordt er verstaan onder de teleologische interpretatie van het recht?

Answer 36

Er wordt gekeken naar het doel achter de regel. Het gevaar is dat de rechtszekerheid minder wordt, want men weet niet hoe de rechter het kan interpreteren en de rechter gaat op de stoel van de wetgever zitten. Dit is in strijd met de machtenscheiding.

Question 37

Wat wordt er verstaan onder leemte/hiaat in de wet?

Answer 37

Dat er een geval is waar geen rechtsregel voor blijkt te zijn of dat er meerdere rechtsregels zijn die toegepast kunnen worden.

Question 38

Wat zijn redenen voor leemtes in de wet?

Answer 38

Door elkaar tegensprekende regels te hebben. De rechter moet dan beargumenteren welke regel hij toepast en gaat dan uit van de hiërarchie van wetten.

Question 39

Soms heeft de wetgever bewust onduidelijkheid laten ontstaan over wat een regel precies inhoudt, om de rechter meer ruimte te geven om een billijke, toegespitste oplossing te bedenken. H.L.A Hart is van mening dat rechters bij ontbrekende en onduidelijke rechtsregels, een discretionaire bevoegdheid hebben om hun beslissingen op niet-juridische redenen te baseren. Waarop kan de rechter zich oriënteren bij het nemen van een beslissing?

Answer 39

Rechters moeten dan kijken naar wat het recht zou moeten zijn.

Question 40

Welke 3 redeneerwijzen zijn er die juristen vaak gebruiken?

Answer 40

1. Analogieredenering: Een bijzondere regel wordt veralgemeend en van toepassing verklaard op een niet uitdrukkelijk geregeld geval, dat in relevante opzichten lijkt op het wel geregelde geval. Dit mag niet in het strafrecht worden toegepast omdat het in strijd is met het legaliteitsbeginsel.
2. A-contrario-redenering: Een redenering die staat tussen de analogieredenering en de rechtsverfijning. De wettelijke regeling geldt alleen maar voor het uitdrukkelijke geval.
3. Rechtsverfijning: Het tegenovergestelde van analoog redeneren. Bij analogie wordt het toepassingsgebied van een regel verruimt, bij rechtsverfijning wordt deze juist ingeperkt door het stellen van extra voorwaarden.

Question 41

Wat zijn de drie typen rechtsvinding bij Montesquieu?

Answer 41

1. Republiek: de strikte gehoorzaamheid aan de wet. Heteronome rechtsvinding
2. L’état despotique: niet de wetten maar het oordeel van de rechter. Autonome rechtsvinding
3. L’état monarchique: een tussenvorm