Inleiding en proces Flashcards
Wat is psychodiagnostiek etymologisch gezien?
Psycho: ziel
Diagnose: nauwkeurig leren kennen -> oorzaak van de handeling vinden
Definitie: leer van het stellen van diagnose op het terrein van psychologie
Wat is psychodiagnostiek zeker niet?
Hokjesdenken
Iets alleenstaand?
Nee, je gaat kennis uit andere disciplines gebruiken vb uit ontwikkelingspsychologie
Elk domein heeft eigen nuances en kenmerken
Diagnostiek= veelzijdig
Samenwerken met andere disciplines zoals verpleegkundige/arts
Alleen maar testen?
Is misvatting-> gaat veel breder
Vragenlijsten= kwantitatief
Gesprekken/observaties= uitgedrukt in woorden en dus kwalitatief
Subjectief
Nee want je vormt beeld van client aan hand van vragenlijsten, gesprekken
Altijd objectieve gegevens
Altijd objectief beeld vormen van client
Wat is de definitie van psychodiagnostiek
Definitie slides= Een gesystematiseerde en theoretisch onderbouwde manier om te komen tot beschrijven/classificeren/verklaren en voorspellen van gedrag
Definitie boek= wetenschap die erop gericht is om op gefundeerde manier info over persoon en omgeving te verzamelen met het oog op het nemen van verantwoorde beslissingen
Wat bedoelen we met ‘beschrijven’ in de definitie van psychodiagnostiek?
Beschrijven van -> wat zien we voor onze ogen gebeuren op neutrale/objectieve manier?
= Bepaalde kenmerken van iemand in kaart brengen
Gedrag ->Is iemand vlot in omgang?
Sociale omgeving
Ontwikkeling over tijd
Wij groeien naarmate we meer ervaringen opdoen en nieuwe dingen leren (zeker bij kinderen)
Wat bedoelen we met ordenen/classificeren van gedrag in de definitie?
Psychologische eigenschappen vb intelligentie, visueel geheugen, visuele motoriek
Psychische stoornissen vb ADHD, depressie (= verzameling van gedragingen)
Doel= tot een klinisch beeld/diagnose komen -> op basis hiervan een passende aanpak/behandeling voorstellen
Je kan ordenen op categoriale of dimensionale manier
Categoriaal= hokjesdenken
Van zodra je bepaalde kenmerken hebt, krijg je een etiket
Voordeel van categoriaal: Heldere/eenduidige registratie en communicatie
Nadeel van categoriaal: Complexiteit van menselijk brein reduceren tot strakke categorieën
Weinig plek voor nuance/variatie
Dimensionaal
Gaat klachten, omstandigheden en persoonskenmerken op schaal zetten: ene kant sterke symptomen en andere kant minder erge symptomen
Doel= ordenen zodat ze basis vormen voor opstart korte behandeling -> focus op zelfredzaamheid
Wat bedoelen we met ‘verklaren’ in definitie?
Oorzaken Vb client heeft problemen met aandacht erbij houden. Wat is de oorzaak? -> concentratieprobleem kan ook voorkomen door slechte nachtrust,..
Verschillen met anderen: Als client test heeft afgelegd, ga je dit vergelijken met soortgelijke mensen (leeftijdsgenoten) Heeft hij een betere of slechtere score en wat kan dit verschil veroorzaken
= hypothese toetsend = zoeken naar verklaringen
-> We gaan een stelling formuleren en nadenken of deze waar/niet waar is
-> Info verzamelen om stelling te bewijzen
-> Stelling/hypothese is niet gelijk aan een vraag want je moet de stelling zo formuleren zodat ze net klopt
Wat bedoelen we met ‘voorspellen van toekomstig gedrag’ in definitie?
Doel: client krijgt nodige hulpmiddelen om met leesproblemen om te gaan -> Als hij slecht op test scoort, kan je al voorspellen dat hij problemen heeft in dagelijks leven
Belangrijk bij beroepskeuze of studiekeuze
Aan hand van test kan je voorspellen of iemand geschikt is voor de job of niet
Wat zijn de doelen van psychodiagnostiek?
Bijdrage leveren aan stellen van diagnose ->
Hypothese formuleren aan hand van diagnose doen we NIET, wel aan hand van kenmerken
Diagnose stellen doen we vanuit multidisciplinair team en dus nooit alleen -> verschillende beroepen zoals psychiater,… worden hierbij betrokken
Profielanalyse maken -> Zicht krijgen op wat client kan en niet kan (sterktes en zwaktes)
Bepalen van oriëntatie/ behandelingskeuze ->
Uiteindelijk doel: leren omgaan met de problemen. Als consulent weten we wat client nodig heeft dus gaan we hem ondersteunen zodat hij z’n problemen zelfstandig kan aanpakken
Wat is de empirische cirkel? Teken
Wat is het onderscheid tussen psychodiagnostisch denken en handelen?
Psychodiagnostisch handelen
->Alles wat expliciet gebeurt
->Concrete stappen die je onderneemt
->Zowel jij als client zien dit gebeuren
Psychodiagnostisch denken
->Gebeurt in je hoofd
->Meestal impliciet
->Niet zichtbaar voor client maar wel voor consulent en collega’s
->Heel veel stappen aanwezig want moet grondig gebeuren
Wat zijn de belangrijkste stappen van het psychodiagnostisch proces? Deze stappen vormen de kapstok van alle theorie
Vertrek vanuit hulpvraag -> fase van aanwerving + intake/vooronderzoek ->
Eerst krijg je meestal telefoon/mail -> gevolgd door intakegesprek
Doel van gesprek: client aan hand van gerichte vragen leren kennen
Tijdens intakegesprek NOOIT starten met vragenlijst of andere kwantitatief instrument -> te klinisch
Client is koning ->Hij kiest waarmee hij hulp wil. Indien client de hulpvraag nog niet kent, ga je samen met hem via gerichte vragen tot de hulpvraag komen.
Verkennen via psychodiagnostische methoden
Vertaling nodig ->Consulent moet te weten komen waaraan client nood heeft
Probleemstelling afbakenen-> fase van aanwerving + intake/vooronderzoek
->Moeten client beter leren kennen
->Diepgaander onderzoek
->Hulpvraag verfijnen naar concrete/meetbare hulpvraag
->Hypothese vastleggen en onderzoeken door gesprek/test
Psychodiagnostische methode kiezen
->Hypotheses geven richting
->Elke methode heeft z’n eigen kenmerk
Psychodiagnostische methode afnemen
->Doel= breed en duidelijk beeld vormen van client-> meer dan enkel info verzamelen
->Erop letten dat we stilstaan bij wat de client ervan vindt bij het testen
Test afnemen-> altijd observeren, werkrelatie onderhouden,…
Resultaten verwerken
->Verwerken van testresultaten, observaties
Beeld vormen
->Kennen client nu beter
->Eventueel beantwoorden van hypothese en hulpvraag
->Alle resultaten brengen we in het kader -> info structureren en causale verbanden zoeken
->Kader=holistisch (biopsychosociaal -> hoe staat alles met elkaar in verband?
Advies vormen
->In gesprek gaan met client: welke doelen moet client bereiken om zelf met problemen om te gaan?
->Met al deze info ga je voorstellen formuleren en naar de client
->Client kiest waarrond hij wil werken
->Is de client niet geholpen-> opnieuw cyclus doorlopen
Wat is het verschil tussen een categoriaal en dimensionaal classificatiesysteem?
Categoriaal
vertrek van hokjesdenken
-> op zoek gaan naar welk hokje bij client past
-> aan elk hokje/diagnoses zijn criteria gekoppeld: afwegen of iemand dit heeft
-> DSM V is categoriaal: je hebt de stoornis of niet (Zwart-wit denken)
Dimensionaal
vertrek van plaats van diagnoseop continuüm
-> aan linkerkant weinig symptomen
-> aan rechterkant veel
-> afhankelijk van testresultaat plaats je client op continuüm
-> onderscheid tussen minder ernstig en ernstig
