imunologija Flashcards

1
Q

urodjena imunost

A

-sprecavanje ulaska mikroorg i brza eliminacija ako dospeju u tkiva
-aktivira se prva i neophodna je za otpocinjanje adaptivnog IO
-nema memoriju, uvek isti odg
-prepoznaje produkte ostecenih ili mrtvih celija i zapocinje reparaiju

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

komponente urodjene imunosti

A
  1. EPITELNE BARIJERE KOZE I SLUZOKOZE
    -mehanicka, lokalno produkovana At
  2. CELIJE
    -fagocitne (makrofage i Ne), dendritske, mastociti, urodjene limfoidne, NK
  3. PROTEINI PLAZME
    -komplement, lektini (vezuju se za UH i pomazu u prepoznavanju patogena), kolektini, pentraksini (CRP, serum amiloidni protein)
  4. CITOKINI
    -inflamatorni IL1, TNF, IL6
    -hemokini
    -antivirusni- tip I interferon
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

sta su polimorfonukleari odnosno granulociti

A

Ne
Ba
Eo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

sta prepoznaju celije urodjene imunosti

A

-zajednicke struktore odredjenih klasa mikroorg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

adaptivna imunost

A

-cine je T i B ly i njihovi proizvodi- At
-aktivira se posle urodjene tek nakon par dana kada Ag ili njegov proizvod dospeju do limfnih org
-vise je specijalizovana i ima efikasniju odbranu- bori ste protiv evoluiranih patogena koji se odupiru urodjenoj
-koristi efektorske mehanizme urodjene za eliminaciju Ag
-stvara memoriju
-celije imunosti ispoljavaju receptore koji specificno prepoznaju mnogo veci broj razlicitih molekula

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

zasto se kaz adaptivna imunost

A

-adaptira se kroz umnozaanje i diferencijaciju Ly specificnih za te mikroorg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

zasto se kaze specificna imunost

A

-jer ima ogroman kapacitet za razlikovanje vrlo srodnih mikroorg i molekula

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

zasto se kaze stecena imunost

A

jer se jak odg stice prethodnim izlaganjem istom Ag

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

sta je Ag

A

-bilo koji molekul koji specificno prepoznaju Ly ili At

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

tipovi adaptivne imunosti

A

-humoralna
-celularna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

humoralna adaptivna imunost

A

-B ly i At(cirkulacija, ekstracelularna tecnost, tkiva…)
-odbrana od ekstracelularnih mikrooorg koji zive i dele se van nasih celija=> fagocitoza
-At sprecavaju ulazak Ag u celiju i neutralisu toksine i pospesuju fagocitozu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

celularna adaptivna imunost

A

-T ly
-intracelularni mikroorg- oni koji su vec usli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

uloge T ly

A
  1. aktivacija makrofaga koji u sebi sadrzi fagocitovane mikroorg- POMOCNICKI T ly
  2. vezuju se za inficirane celije i ubijaju ih - CITOTOKSICNI T ly
    -obe vrste T ly prepoznaju Ag prikazane na povrsini celija domacija
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

pasivna imunost

A

-unos At iz aktivno imunizirane jedinke
- za brzu imunost, tj nema dugotrajne otpornosti, traje dok traju At odnosno poluzivot imunoglobulina
-novorodjence ima majcina At
-KLINICKI: -kod imunodeficijentnih se koristi humani Ig sakupljen od vise donora, razlicita specificnost
-hitan tretman, ugl kod virusa, ujeda zmije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

svojstva adaptivnog IO

A
  1. specificnost i raznolikost
  2. memorija
  3. klonska ekspanzija
  4. specijalizacija
  5. samoogranicavanje
    6.nereaktivnost na svoje Ag
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

specificnost i raznolikost adaptivnog IO

A

-specificnost=razlikuju milione Ag
-raznolikost=limfocitni receptor je jako raznolik
-osnova za oba svojstva: SVAKI LY IMA SAMO JEDAN REC ZA NEKI SPECIFICNI Ag I KAD NA NJEGA NAIDJE DOLAZI DO AKTIVACIJE I KLONIRANJA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

sta je klon

A

-grupa genetski identicnih celija koje su nastale deobom 1 celije
-klonovi nastaju u limfoidnim org

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

memorija adaptivnog IO

A

-prvo izlaganje: primarni IO posredovan naivnim Ly
-ponovno izlaganje: sekundarni IO i aktivacija memorijskih Ly -> svakim novim susretom raste broj memorijskih celija
-memorijske celije: dugo zive, nisu funkcionalno aktivne, godinama u krvi/tkivima
-znacajno za perzistentne i rekurentne infekcije
-vakcine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

klonska ekspanzija

A

faze aktivacije ly:
naivni B Ly + Ag = klonska eksmanzija——->
1. efektorski Bly (plazma celija)-zivi danima, sa izuzetkom dugozivecih plazma celija kostane srzi
2. memorijski Bly

naivni Tly (CD4+/CD8+) + Ag = klonska e. ->
1. efektorski T ly: CD4+ Th, CD8+ CTL
2. memorijski T ly : CD4+, CD8+

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

specijalizacija adaptivnog IO

A

-optimalni IO prema razl vrstama Ag
-nekoliko klasa At, subpopulacije T celija

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

samoogranicavanje IO

A

-IO slabi sa eliminacijom infekcije
-povratak imunog sistema u stanje mirovanja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

faze adaptivnog io

A
  1. prepoznavanje Ag sa APC
  2. aktivacija Ly- klonska ekspanzija i diferencijacija -> 7dana
  3. eliminacija Ag (humoralni/celularni io) ->7-14 dana
  4. slabljenje, homeostaza (apoptoza)
  5. memorija
23
Q

limfoviti

A

-imaju veliko okruglo jedro heterohromatinsko
-malo citoplazme sa malo organela
-heterogeni su po :
-poreklu
-funkicji
-fenotipu

24
Q

B ly

A

-kod ptica sazrevaju u burzi
-kod ljudi u k srzi
-ispoljavaju membranski Ig (mIg)- B celijski receptor za Ag (BCR)

25
Q

t ly

A

-sazrevanje u timusu
-subpopulacije:
1. pomocnicki Th-Ly
2. citotoksicni CTL
3. regulatorni Treg

  • svi ispoljavaju receptore za Ag -> alfa/beta TCR
26
Q

CD nomenklatura

A

-Ly se razlikuju po povrsinskim proteinima
-CD opisuje povrsinske proteine koji definisu tip celije ili fazu celijske diferencijacije
B Ly: CD19+,CD20+, CD21+,BCR+
T Ly: Th: CD3+, CD4+
CTL: CD3+,CD8+
Treg: CD3+, CD4+,CD25+,FoxP3+

27
Q

B ly vezuju

A

-nativne, solubilne Ag
-Ag na povrsini mikroorg i celija
-proteinske i neproteinske Ag

28
Q

T ly vezuju

A

-samo peptidne fragmente proteinskih Ag vezane za MHC molekul koji se nalazi na povrsini APC

29
Q

MHC molekuli

A

-molekuli glavnog kompleksa histokompatabilnosti
-proteini koji nastaju aktivnoscu MCH gena

30
Q

MHC geni

A

-geni glavnog kompleksa histokompatabilnosti
-skup gena koji kodiraju specificne proteine za imuni sistem
-pomazu organizmu da prepozna svoje celije i razlikuje ih od stranih tela
-MHC se kod ljudi naziva i HLA (humani leukocitni Ag)-> na hromozomu 6
-MHC molekuli koje ovi geni kodiraju nalaze se na povrsini celija i funkionisu kao pokazivaci odnosno prikazuju Ag imunim celijama
-veoma varijabilni- svako ima svoju jedinstvenu kombinaciju

31
Q

klase MHC molekula

A
  1. MHC I
    -na povrsini skoro svih celija
    -prikazuju Ag CTL
    -pomazu u identifikaciji celija koje su zarazene virusom ili koje su postale kancerogene
  2. MHC II
    -na povrsini specijalizovanih imunoloskih celija ( makrofage, dendritska, Bly)

-prikazuju Ag Th-Ly

32
Q

APC

A

-celija koja na svojoj povrsini prikazuje peptidne fragmente proteinskih Ag u kompleksu sa molekulima MHC
-celije koje imaju sposobnost preuzimanja, prerade i prikazivanja Ag limfocitima
-po konvenciji to su celije koje prikazuju Ag T ly, a ako imaju dodatne aktivacione signale za aktivaciju T ly onda su to profesionalne APC i to su dendritske, makrofage i B Ly

33
Q

podela Ly na osnovu istorije i izlaganja Ag

A

-naivni ly
-efektorski ly
-memorijski ly

34
Q

naivni ly

A

-zreli T/B ly koji nikada nisu sreli Ag
-borave u perifernim limfnim org i cirkulisu izmedju njih
-ako ne prepoznaju Ag posle nekoliko meseci umiru

35
Q

efektorski ly

A

-nastaju aktivacijom naivnih
-mogu da stvaraju molekule koji eliminisu Ag
-nastaju u perifernim limfnim organima u odg na Ag stimulaciju
-PLAZMA CELIJE- efektorski B ly koji luve At
-Th, CD4+ -> polazu B ly da produkuju At i pomazu makrofagama da uniste integrisan Ag
-CTL, CD8+ -> ubijaju inficirane celije domacina

36
Q

memorijski ly

A

-nastaju aktivacijom naivnih
-prezivljavaju dugo nakon uklanjanja Ag

37
Q

dendritske celije

A

-imaju nastavke slicne dendritima
-poreklom su iz kostane srzi
-lokalizacija: (uobicajni put unosa mikroorg)
-limfni org
-epitel koze
-GIT
-respiratorni trakt
-najvaznije za zapocinjanje primarnog IO
-sakupljaju proteinske Ag mikroorg koji prolaze kroz epitelne barijere i transportuju ih do regionalnih limfnih cvorova gde fragmente prezentuju Tly
-aktiviraju Th
-prvi koraci u razvoju adaptivnog IO
-mikroorg iz limfnih organa prezentuju dendritske celije ili makrofage tih organa

38
Q

folikulske dendritske celije

A

-u germinativnim centrima limfnih folikula perifernih limfnih organa
-limfni folikuli su mala okrugla nakupina imunoloskih celija unutar limfnih orgama poput cvorova, krajnika, slezine i ovo su kljucna mesta gde se imune celije okupljaju i prepoznaju Ag i pocinju IO
-germinativni centri su specificna mesta u limfnim folikulima gde dolazi do aktivacije i sazrevanje B ly
-B ly uce da prepoznaju Ag uz pomoc ovih celija
-ove celije prikazuju Ag koji stimulise diferencijaciju B ly u folikulima
-NE PREZENTUJU AG T CELIJAMA
-ZNACAJNE ZA SELEKCIJU B LY SA VISOKO AFINITETNIM REC ZA Ag

39
Q

makrofagi

A

-prisutni u svim org i vezivnim tkivima
-intestinalne, alveolarne, histociti(u vez tk), kupferove celije, mikroglije, osteoklasti
-mikroorg prodre kroz epitel gde ga makrofage fagocituju i prezentuju T ly
-mogu da prezentuju naivnim T ly ali su bitnije dendritske
-ugl prezentuju efektorskim Tly koji aktiviraju makrofage da ubiju mikroorg

40
Q

efektorske celije

A

-efektorski B ly- plazma celije
-efektorski Th ly i CTL
-drugi leukociti: NK, makrofage, Ne

41
Q

kako se dele limfni org prema funkciji

A
  1. CENTRALNE
    -primarni organi
    -sazrevanje T i B ly
    -kostana srz i timus
  2. PERIFERNE
    -zapocinjanje adaptivnog IO
    -organizovani su da koncentrisu Ag, APC, Ly
    -slezina, limfni cvorovi, imunski sistem koze, mukozni imunski sistem
42
Q

kostana srz

A

-strukturno cine:
hematopoetske celije
celije mikrosredine
vancelijski matriks

43
Q

timus

A

-centralni limfni organ za razvoj T Ly
-sastavljen iz 2 lobulusa koji su vezivnim pregradama(septama) podeljeni na lobuluse
-svaki lobulus se sastoji iz:
1. KORTEKSA- tamniji spoljasni deo
2. MEDULE- svetliji unutrasnji deo
-celije timusa su:
1. LIMFOIDNE(TIMOCITI)- T ly razlicitih stepena zrelosti
-diferencijacija timocita: od korteksa ka meduli
2. NELIMFOIDNE (C MIKROSREDINE)-obezbedjuju optimalne uslove za sazrevanje T ly
-epitelne: sazrecanje Tly ; procesi pozitivne i negativne selekcije putem direktnog kontata ili solubilnih faktora ( citokina)
-makrofage: uklanjaju neselektovane timocite

-Hassallova tela:
kocentricni slojevi epitelnih celija
nekroticne, kalcifikovane, kreatinizovane,
uloga nepoznata
-dendritske celije: u meduli, negativna selekcija

44
Q

limfni cvorovi

A

-organi u kojima zapocinje IO na Ag koji ulaze kroz epitele ili su se nasli u tkivima
-male okrugle strukture u limfnom sistemu koje funkcionisu kao FILTERI ZA LIMFU, zadrze visoku konc imunoloskih celija
-rasporedjeni su strateski duz limfnih sudova u oblastima koje dreniraju povrsinu i dublje regione tela
-limfa je tecnost koja cirkulise kroz limfni sistem, a nastaje iz ekstracelularne tecnosti koja okruzuje telesna tkiva
-limfa tece kroz limfne sudove prolazi cvorove (APC preuzimaju Ag) gde se filtrira i na kraju se vraca u krvotok sto doprinosi odrzavanju cistoce telesne tecnosti
-dendritske celije skupljaju Ag iz epitela/tkiva i prenose do cvorova
-limfni cvor ima fibroznu kapsulu koju probija veliki broj aferentnih limfnih sudova koji donose limfu koja se izliva u subkapsularni sinus
-od kapsule se u unutrasnjost pruzaju TRABEKULE

45
Q

gradja limfnih cvorova

A

1.KORTEKS-ispod subkapsularnog siusa, bogat Ly
a) spoljasnji-B celijska zona
-folikuli(to su agregati B ly)
-primarni i sekundarni; sekundarni imaju germinativni centar
-folikulske dendritske celije
b) duboki/parakorteks/parafolikularni- T celijaks zona
-T ly
-dendritske celije
-krvni sudovi sa specificnom gradjom- venule sa visokim endotelom HEV

2.MEDULA-ispod parakorteksa
a) medularni sinusi
-sadrze retikularne celije, makrofage, ly

b) medularne trake- izmedju sinusa
-B ly, plazma celije, makrofage

46
Q

kako ly dospevaju u limfni cvor

A

-naivni T i B ly putem krvi dodju do l cvora i preko limfatikusa (eferentnog limfnog suda) nazad u krvotok, mnogo puta, sve dok u limfnim cvorovima ne budu aktivirani antigenom
-naivni T i B ly ulaze u l cvor kroz postkapilarne venule tj HEV i bivaju privuceni u razlicite delove limfnog cvora hemokinima koji se tamo produkuju i prikazuju na povrsini HEV-a i selektivno vezuju za svaki Ly
-Dendritske celije koje su prihvatile Ag u epitelu migriraju preko aferentnog limfnog suda u T-Ly zone; ostali Ag ulaze u limfne cvorove putem limfe u slobodnoj formi gde ih preuzimaju APC
-Slezina nema HEV ali je model migracije slican

47
Q

slezina

A

-glavno mesto IO na Ag iz krvi
-najveci limfoidni organ
-veoma dobro vaskularizovana
-nema korteks i medulu
-sundjerasto tkivo ispunjeno ly ( pulpa)
-gradja:
1. kapsula ( od nje, ka parenhimu se pruzaju trabekule-nepotpune pregrade)
2. parenhim

48
Q

gradja parenhima slezine

A
  1. BELA PULPA
    -bogata ly
    -organizovana oko centralne arterije;
    -centralna arterija:
    -ima nekoliko manjih grana koje prolaze kroz belu pulpu i ulivaju se u marginalni sinus
    -oko nje se nalazi sloj gusto zbijenih T ly ( Th zona i periarteriolarni limfocitni omotac PALS

-B celijska zona( izmedju PALSa i marginalnog sinusa) : limfni folikuli, 1/2 germinativni centri
-dendritske celije i makrofagi prihvataju i koncentrisu Ag iz krvi
-FUNKCIJA: pokretanje specificnog IO na Ag iz krvi

  1. MARGINALNA ZONA
    -oko marginalnog sinusa
    -razdvaja belu i crvenu pulpu
    -Bly i makrofage
  2. CRVENA PULPA
    -neke grane slezinske arterije, zavrsavaju se u vaskularnim sinusoidima
    -oko sinusoida se nalaze Er, makrofage, dendritske celije, ly, plazma celije (oni cine crvenu pulpu)
    -sinusoidi se zavrsavaju u venulama koje se ulivaju u slezinsku venu
    -slezina je filter za krv jer makrofage u crvenoj pulpi uklanjanju: mikroorg, At-mikrob, ostarele i ostecene celije (Er)
49
Q

imunski sistem koze i sluzokoze uopsteno, sta ga cini i kako je organizovan

A

-limfna tkiva koze/sluzokoze su esta IO na Ag koji prodru kroz epitel
-sezeni IO na Ag koji su usli preko epitela pocinje u limfnim cvorocima
-unutar i ispod epitela koze, gita,respiratornog trakta, genitourinatnog trakta nalaze se: specijalizovane skupine limfnog tkiva, APC, efektorski molekuli
-vecina imunskih celija je difuzno rasoiredjena
-postoje i mali agregati ly i APC u lamnii proprii (slicni l cvorovima)
-ovi agregati u gitu su:
krajnici
pejerove ploce (t.crevo B:Tly= 5x vece nego u l. cvorovima)
apendiks

50
Q

imunski sistem koze

A

-keratinociti, melanociti, langerhansove celije, intraepidermalni ly (CD8+, gamadelta TCR+) -> EPIDERMIS(EPITEL)
-T ly (CD4+, CD8+), makrofage, DC, mastociti -> DERMIS (VEZIVNO TKIVO)

51
Q

imunski sistem sluzokoza

A

-BALT-bronchial
-GALT-gut (tonzile, pejerove ploce, apendiks)
-MALT-mucosa

52
Q

recirkulacija ly

A

-konstantno kretanje ly putem krvi, limfe od jednog perifernog org do drugog -> osnova za efikasan IO
-kod Tly:
1. naivni T Ly: cirkulacija kroz periferne organe trazeci Ag, ako prepoznaju Ag aktiviraju se i diferenciraju u efektorske i memorijske T ly
2. efektorski T ly: migriraju u inficirana tkiva gde eliminisu mikroorg
3. memorijski T ly: neki recirkulisu kroz limfne org u kojima mogu da pokrenu sekundarni IO ; neki migriraju na mesto infekcije da brzo odgovore

53
Q

funkcije urodjenog imuniteta

A

-spreci, kontrolise, eliminise infekciju
-prepozna produkte ostecenih ili nekroticnih celija, da ih ukloni i zapocne reparaciju
-stimulise steceni IO i utice da on bude efikasan

54
Q
A