energetski metabolizam i DM

Question 1

kojim mehanizmom dolazi do lucenja glukoze

Answer 1

-glukoza ulazi u beta celije pankreasa preko GLUT2 receptora
-glukokinaza zapocinje glikolizu i kao proizvod nastane atp
-zatvaraju se atp zavisni kanali i povecava konc K u ICT i dolazi do depolarizacije
-usled depolarizacije otvaraju se Ca kanali i on ulazi iz ECT ali se i prazni iz intracelijskih depoa
-povecana konc Ca u celiji je neophodna da bi doslo do fuzije insulinskih vezikula sa membranom i njegovog otpustanja iz celije

Question 2

amilin

Answer 2

-luce ga beta celije pankreasa
-suprimira lucenje glukagona posle obroka
-usporava praznjenje zeluca

Question 3

GLP-1

Answer 3

-to je glukagonu slican peptid 1
-luce ga celije tankog creva
-povecava sekreciju insulina
-inhibira lucenje glukagona posle jela
-usporava praznjenje zeluca
-promovise proliferaciju beta celija

Question 4

somatostatin

Answer 4

-luce ga d celije pankreasa
-parakrino smanjuje sekreciju insulina i glukagona
-endokrino smanjuje motilitet gita

Question 5

kako se metabolkise glukoza u prisustvu kiseonika

Answer 5

-do vode i co2
-u procesu se stvara 36 atp

Question 6

koje celije potpuno zavise od nivoa glukoze u krvi

Answer 6

-mozak
-eritrociti
-celije mreznjace oka
-celije germinativnog epitela

Question 7

euglikemija

Answer 7

3,5-6,1

Question 8

gradja pankreasa i uloge

Answer 8

-izgradjeno od dve vrste tkiva
-acinusi: u njima se stvaraju digestivni enzimi (amilaze,lipaze, proteaze)-EGZOKRINA ULOGA
-langerhansova ostrvca: hormoni-ENDOKRINA ULOGA

Question 9

kako insulin reaguje na hiperglikemiju, kako utice na organe da odrzi euglikemiju

Answer 9

JETRA: glikoliza/glikogeneza (indirektno stimulise glukokinazu)
MISICI: glikoliza, glikogeneza
ADIPOCITI: aktivacija LPS i preuzimanje VLDL i triglicerida u adipocite

Question 10

kako organizam fiziloski reaguje na hipoglikemiju

Answer 10

JETRA: glikogenoliza/glukoneogeneza
MISICI:glikogenoliza/katabolizam proteina
ADIPOCITI: katabolizam masti/razgradnja triglicerida i otpustanje masnih kiselina, aktivacija hormon senzitivne lipaze

Question 11

sta pored glukagona jos utice na podizanje konc glukoze u krvi

Answer 11

-adrenalin(brza i intenzivna r-ja,stimulise glikogenolizu, lipolizu i inhibira insulin)
-glukokortikoidi(hipoglikemija je jak stimulus, stimulise glukoneogenezu i kao nezeljeno dejstvo usled terapije njime moze doci do hiperglikemije)
-hormon rasta(stimulise lipolizu, umanjuje efekte insulina. dugotrajna izaziva insulinsku i razvoj DM)

Question 12

sta je dijabetes melitus

Answer 12

grupa metabolickih poremecaja razlicitih etiologija usled kojih ne dolazi do sinteze insulina ili dolazi do manjka osetljivosti celija na insulin usled cega nastaje hronicna hiperglikemija

Question 13

sta je predijabetes

Answer 13

-stanje srednje hiperglikemije, vece od normalne ali nedovoljno visoke za dijagnozu dijabetes melitusa.
-povecava rizik od nastanka dm2
-smanjenjem telesne tezine, umerenim vezbanjem i promenom ishrane moze se dovesti do stanja euglikemije i smanjenog rizika za nastanak dm2
-naste 5,6-6,9
-ogtt 7,8-11

Question 14

etiologija dm1

Answer 14

-autoimunska destrukcija beta celija
-genetska osnova (izrazena HLA udruzenost sa DR3 i DR4)
-faktori sredine (infekcije, stres)
-prisutna specificna At
-moze biti udruzena sa drugim autoimunskim oboljenjima

Question 15

dm1 je multifaktorska bolest cijoj patogenezi doprinose faktori:

Answer 15

1.GENETSKI FAKTORI
-heterozigoti HLA-DRB104 i HLA-DRB103 su u najvecem riziku.
2. FAKTORI SREDINE
-virusi, dijeta, mikrobiota creva
3. EPIGENETSKI FAKTORI
-metilacije dnk, posttranslacione modifikacije histona, aktivacija mikro rnk
4. IMUNOLOSKI FAKTORI
imunska tolerancija, celijski i humoralni imunitet

Question 16

faktori rizika za dm1

Answer 16

-koksaki
-prerano uvodjenje kravljeg mleka
-prerano uvodjenje zitarica
-ubrzan linearni rast i telesna tezina
-majka starija od 35

Question 17

koji metabolicki poremecaju se desavaju u dm1 usled izostanka inhibicije insulinom

Answer 17

povecan katabolizam
-glikogenoliza
-glukoneogeneza
-lipoliza- nastanak ketonskih tela
-ketoacidoza
KETOACIDOZNA KOMA KAO AKUTNA KOMPLIKACIJA
-smrt

Question 18

koji metabolicki poremecaju se desavaju u dm1 usled izostanka stimulacije insulinom

Answer 18

smanjen anabolizam
-hiperglikemije
-glikozurije
-osmotske diureze
-hipovolemije
-HIPOVOLEMIJSKI SOK
-smrt

Question 19

simptomi i znaci dm1

Answer 19

-hiperglikemija >7
-glikozurija (glikemija 8-12)
-poliurija
-polidipsija
-polifagija
-gubitak kilograma

Question 20

etiolodija dm2

Answer 20

-insulinska rezistencija
-neadekvatna sekrecija insulina
-povecano stvaranje glukoze u jetri

Question 21

etiologija insulinske rezistencije

Answer 21

-smanjenje broja insulinskih receptora
-poremecaj signalne aktivnosti insulinskih receptora (fosfatidilinozitol3 kinaze)
-postreceptorski defekt egzocitoze glut4
-smanjeno preuzimanje glukoze

Question 22

patogeneza insulinske rezistencije

Answer 22

1.GENSKI DEFEKTI
-IRS1 i IRS2 geni
-mutacije u genu za Akt2, insulinski receptor, za PI3K, za promoter glukokinaze, za glut 4, glikogen sintazu,
2. GOJAZNOST-makrofagi masnog tkiva, smanjena sinteza adiponektina, aktivacija mTOR i S6K1 signalnog puta
3. SIGNALI IZ MASNOG TKIVA- FFA, aktivacija PKC, aktivacija TLR4
4. FIZICKA NEAKTIVNOST
5. INFLAMACIJA - MCP1, TNFa

Question 23

simptomi hiperglikemije

Answer 23

-polidipsija
-poliurija
-nokturija
-umor, premor
-gubitak tezine
-zamagljivanje vida
-genitalna kandidijaza
-mucnina i glavobolja
-polifagija, sklonost slatkoj hrani
-promene raspolozenja, razdrazljivost, poteskoce u koncentraciji, apatija

Question 24

akutne komplikacije dm (metabolicke)

Answer 24

1.HIPOGLIKEMIJA <3.5, simptomi ako je <2.5
-predoziranje oralnim hipoglikemijskim sredstvima, insulinom, neadekvatan unos hrane, povecana fizcka aktivnost
-simptomi i znaci su uzrokovani otpustanjem adrenalina : znojenje, drhtavica, glavobolja
i nedostatkom glukoze u mozgu: ankcioznost, tupost, koma
2. DIJABETESNA KETOACIDOZA
-najozbiljnija metabolicka komplikacija DM1
-razvija se kada postoji izrazeni nedostatak insulina koji potice od slozene metaboliske reakcije:
-smanjeno iskoriscavanje glukoze (hiperglikemija i glikozurija)
- ubrzanje glukoneogeneze (hiperglikemija)
- stimulacija lipolize- oksidacija masnih kiselina i sinteza ketonskih tela- hiperketonemija- metabolicka acidoza-smrt
3. HIPEROSMOLARNI HIPERGLIKEMIJSKI NEKETONSKI SINDROM-karakteristican za dm2
-nedostatak insulina-neiskoriscena glukoza; povecanje lipolize i proteolize pa i glukoneogeneze, povecana glikogenoliza usled kontraregulatornih hormona =HIPERGLIKEMIJA-GLIKOZURIJA-POLIURIJA-DEHIDRATACIJA- HIPEROSMOLARNOST-KOMA

Question 25

hronicne komplikacije dmgestacioni dijabetes

Answer 25

-bilokoji stepen hiperglikemije tokom trudnoce nrocito tokom 2/3 trimestra
-znacajno povecava rizik za deformitet ploda, pobacaj
-kasnije imaju veci rizik od razvoja dm2
-neophodna je terapija i kasnije pracenje

Question 26

dm drugih uzroka

Answer 26

-bolesti pankreasa ili njegovo uklanjanje
-endokrine bolesti (akromegalija, kusing, feohromocitom, glukagonom)- hormoni stimulisu sintezu glukoze u jetri ili smanjuju preuzimanje
-efekti lekova

Question 27

kriterijumi za dijagnozu dm

Answer 27

1. uobicajni simptomi i hiperglikemija >11,1
2. naste>7
3. ogtt: 2h nakon opterecenja rastvorom 75g glukoze u 250ml vode >11,1

Question 28

test dugotrajne hiperglihemije (glikolizirani hemoglobin test)

Answer 28

-odrazava prosecnu vrednost glikemije u prethodna tri meseca i ima prediktivnu vrednost za nastanak komplikacija i efikasnost terapije
-HbA1c nastaje neenzimskom glikacijom Hb
-euglikemija <5,6%
-poremecena glukoza naste ili podnosljivost glikoze 5,7-6,4%
-dm >6,5%

Question 29

poliolski put

Answer 29

-signalni put koji je mehanizam nastanka hronicnih komplikacija dm

-povecana glukoza
-stvaranje sorbitola
-u ovoj reakciji se trosi nadph koji da bi se regenerisao dolazi do pretvaranja gss u gsh i glutation se trosi a on je antioksidativni protein i dolazi do oksidativnog stresa
-sorbitol je osmotski aktivan izaziva osmotski stres i smnjenje aktivnosti ATPaza
-sorbitol se pretvara u fruktozu i u toj reakciji a i od fruktoze nastaju AGE koji izazivaju oksidativni stres
-ovo dovodi do NEUROPARIJA,NEFROPATIJA, RETINOPATIJA, ANGIOPATIJA

Question 30

posledice neenzimske glikacije proteina

Answer 30

-aktivacija makrofaga i endotelnih celija
-proliferacija glatkih misica u zidovima krvnih sudova i sinteza ekstracel matriksa
-povecan rizik od ateroskleroze
-povecanje debljine bm
-povecanje propustljivosti ks

Question 31

DIJABETESNA NEUROPATIJA

Answer 31

1. MORFOLOSKE PROMENE
   -degeneracija aksona i demijelinizacija
2. FUNKCIONALNE POSLEDICE
   -abnormalnost funkcije motornog nerva
   -ostecenje provodljivosti senzornih nerava
   -autonomna neuropatija (dijabetesna dijareja)
3. MEHANIZMI
   -zbog mikroangiopatije se smanjuje dotok krvi do neurona i to vasa nervorum
   -nedovoljno eng za pmm
   -povecana akumulacija sorbitola i fruktoze a smanjena konc mioinozitola
   -neenzimska glikacija proteina

Question 32

MIKROANGINOPATIJA

Answer 32

-specificne lezije bazalne membrane koje pogadjaju kapilare i arteriole:
mreznjace
glomerula
perifernih nerava
misica
koze
-karakteristike lezija:
zadebljanje bm
nagomilavanje glikoproteina u zidu kapilara
povecana propustljivost BM

Question 33

RETINOPATIJA

Answer 33

-rezultat ishemije retine usled mikroanginopatije
PATOGENI MEHANIZAM
-povecana propustljivost kapilara mreznjace i prosirenje vena
-formiranje mikroaneurizama i moguca hemoragija
-suzenje lumena malih arterija
-neovaskularizacija i formiranje vlaknastih tkiva u mreznjaci
-stvaranje oziljka i slepilo

DETALJAN MEHANIZAM
-povecana glukoza
-AGE put, poliolski pu, RAAS, PKC put, inflamacija
-putevi dovode do oksidativnig stresa
-stres zajedno sa inflamacijom podstice stvaranje proinflamatornih citokina
-oni dovode do disfunkcije mikrocirkulacije retine
-smanjuje se protok i periciti
-dolazi do okluzije kapilara i hemoragije
-to izaziva hipoksiju i ishemiju
-dijabetesna neovaskularizacija
-proinflamatorni citokini dovode i do povecane propustljivosti kapilara
-eksudati i edemi
-dijabetesni edem makule

Question 34

DIJABETESNA NEFROPATIJA

Answer 34

-rezultat promene na glomerulima usled DM
PATOLOSKI PROCESI
-glomerularno prosirenje
-difuzna interkapilarna glomeruloskleroza
-proteinurija
-zadebljanje bm
POSLEDICA-hipertenzija

PATOGENEZA
-hemodinamski faktori(povecani endotelin, raas,NA)
-metabolicki faktori(hiperglikemija, AGE,PKC,poliolski put
-ova dva faktora zajedno dovode do:
1.aktivacije signalnih puteva
2.proinflamatornih citokina
3.oksidativnog stresa
4.akumulacije lipida
-to sve dovodi do proliferacije mezangijskih celija, zadebljanja bm i povecanja ekstracel matriksa
-dolazi do dijabetesne nefropatije

Question 35

MAKROANGIOPATIJA

Answer 35

-ateroskleroza vecih arterija
BIOHEMIJSKI POREMECAJI
-AGE, oksidativni stres
-akumulacija sorbitola u vaskularnoj intimi
-hiperlipidemija
-dovode do endotelne disfunkcije
POSLEDICE
-koronarna srterijska bolest
-mozdani udar
-periferna vaskularna bolest koja izaziva gangrenu i dijabetesno stopalo

Question 36

dijabetesno stopalo

Answer 36

-cesta komplikacija kod osoba obolelih od dm
-nastaje kao posledica neuropatije (odsustvo osecaja bola ili pritiska usled ostecenja perifernih zivaca) i vaskularne insuficijencije (smanjeni protok krvi u stopalima koji doprinosi teskom ozdravljenju rana)
-cak i mikroostecenje na kozi stopala moze prerasti u ulceraciju koja tesko zarasta a lako se inficira(zato sto im je smanjen imunoloski odg)