IEZ Lecture 2

Question 1

Байгууллага

Answer 1

өмнөө тавьсан тодорхой зорилго, эсвэл зорилгууддаа хүрэхийн төлөө үйл ажиллагаагаа ухамсартайгаар зохион байгуулж, зохицуулж байгаа бүлэг хүмүүс юм.

Question 2

Байгууллага гэж тооцогдохын тулд зайлшгүй тавигдах үндсэн 3 нийтлэг шаардлага байна.

Answer 2

• Байгууллагын нийт гишүүдэд хамаарах өмнөө тавьсан тодорхой зорилготой;
• Хоёр ба түүнээс дээш гишүүнтэй;
• Зорилгодоо хүрэх хүсэл эрмэлзэлтэйгээр гишүүд нь нэгдсэн байна.

Question 3

Байгууллага
Албан ёсны

Answer 3

• Байгууллагын нийт гишүүдэд хамаарах өмнөө тавьсан тодорхой зорилготой;
• Хоёр ба түүнээс дээш гишүүнтэй;
• Зорилгодоо хүрэх хүсэл эрмэлзэлтэйгээр гишүүд нь нэгдсэн байна.
  бүрэн хангасан хуулийн этгээд.

Question 4

Байгууллага
Албан ёсны
бус

Answer 4

Хүмүүсийн өдөр тутмын үйл ажиллагааны явцад сэтгэл
зүйн хэрэгцээ, шаардлагаар нэгдсэн бүлэг хүмүүс.

Question 5

хуулийн этгээд

Answer 5

Өмчлөлдөө буюу эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулах
эрхдээ тусгайлсан хөрөнгөтэй, өөрийн нэрээр эрх олж,
үүрэг хүлээдэг, үйл ажиллагаанаасаа бий болох үр
дагаварыг эд хөрөнгөөрөө хариуцдаг, нэхэмжлэгч,
хариуцагч байж чадах, тодорхой зорилго бүхий,
тогтвортой үйл ажиллагаа эрхэлдэг зохион байгуулалтын
нэгдлийг хуулийн этгээд гэнэ.

Question 6

Хуулийн этгээдийг:

Answer 6

1. Ашгийн (Ашгийн төлөө хуулийн этгээдийг нөхөрлөл, компанийн хэлбэрээр байгуулна)
2. Ашгийн бус (Ашгийн төлөө бус хуулийн этгээдийг холбоо, сан, хоршооны хэлбэрээр байгуулна)

Question 7

Компани:

Answer 7

Хувьцаа эзэмшигчийн оруулсан хөрөнгө нь тодорхой тооны хувьцаанд хуваагддаг, өөрийн тусгайлсан хөрөнгөтэй, ашгийн төлөө үндсэн зорилготой хуулийн этгээд.

Question 8

Нөхөрлөл:

Answer 8

Гишүүдийн оруулсан хувь хөрөнгөөс бүрдэх эд хөрөнгөтэй, хүлээсэн үүргээ уг эд хөрөнгө болон гишүүдийн хувийн өмчийн эд хөрөнгөөр хуульд заасны дагуу хариуцдаг хуулийн этгээд.

Question 9

Холбоо:

Answer 9

Нэгдмэл, тодорхой зорилго тавьсан хэд хэдэн этгээд сайн дурын үндсэн дээр нэгдэж байгуулсан, гишүүнчлэл бүхий хуулийн этгээд

Question 10

Сан:

Answer 10

Нэг буюу хэд хэдэн үүсгэн байгуулагч нийгэмд ашиг тустай, нэгдмэл зорилгод хүрэхийн тулд эд хөрөнгө төвлөрүүлэх замаар байгуулсан гишүүнчлэлгүй хуулийн этгээд

Question 11

Хоршоо:

Answer 11

Эдийн засгийн болон нийгэм, соёлын нийтлэг хэрэгцээгээ хангах зорилгоор хэд хэдэн этгээд сайн дураараа нэгдсэн, хамтын удирдлага, хяналт бүхий дундын эд хөрөнгө дээр үндэслэн үйл ажиллагаа явуулахаар байгуулсан хуулийн этгээд

Question 12

ХЭАА:

Answer 12

Нэг хүний эзэмшлийн бизнес.

Question 13

Бичил үйлдвэр,
үйлчилгээ эрхлэгч

Answer 13

Ажиллагчдын
тоо: 10 хүртэл
Борлуулалтын
орлого (жилд): 300.0 сая төгрөг
хүртэл

Question 14

Жижиг үйлдвэр,
үйлчилгээ эрхлэгч

Answer 14

Ажиллагчдын
тоо: 10-50 хүртэл
Борлуулалтын
орлого (жилд): 300.0 сая-1.0
тэрбум төгрөг
хүртэл

Question 15

Дунд үйлдвэр,
үйлчилгээ эрхлэгч

Answer 15

Ажиллагчдын
тоо: 50-200 хүртэл
Борлуулалтын
орлого (жилд): 1.0-2.5 тэрбум
төгрөг хүртэл

Question 16

Менежмент

Answer 16

Удирдах ажлыг эрхлэн явуулах үндэс болдог хүний
мэдлэгийн цогцыг хэлнэ.

Question 17

• Менежер

Answer 17

байгууллагын бүх талын үйл ажиллагааг удирдан
чиглүүлэгч хүн юм.

Question 18

Удирдлагын чиг үүргүүдэд дараах
үүргүүд хамаарна:

Answer 18

Төлөвлөлт, * Зохион байгуулалт, * Идэвхжүүлэлт (мотивация, motivation), * Хяналт.

Question 18

Менежерийн ур чадвар

Answer 18

1. Техникийн ур чадвар
   Ногдсон үүрэг даалгаврыг тодорхой арга барилаар эрхлэн гүйцэтгэх ур
   дүй, дадлага, мэргэжлийн чадварын нийлбэр цогц.
2. Хувь хүний ур чадвар
   Хүнтэй ажиллах, тэдгээрийг зөв ойлгох, нөлөөлөх, тэдгээртэй нийцэж
   ажиллах ур дүй.
3. Шийдвэр гаргах чадвар
   Тухайн байгууллагыг бүхэлд нь болон түүний хэсгүүдийн хоорондын
   уялдаа холбоог харах чадвар;
   Ерөнхий онол, хийсвэр санааг тодорхой нөхцөл байдалд тохируулан
   хэрэглэх ур дүй.

Question 19

• Төлөвлөлт

Answer 19

байгууллага өмнөө тавьсан зорилгодоо хүрэх арга
замыг олон хувилбараар боловсруулж, түүнээс хамгийн оновчтойг нь
сонгох ажиллагаа юм.

Question 20

• Зохион байгуулалт –

Answer 20

байгууллага өмнөө тавьсан зорилгодоо
хүрэхийн тулд хүн, материал, түүхий эд, мэдээлэл, санхүүгийн болон
бусад бүх төрлийн нөөцийг оновчтойгоор нэгтгэн зангидах үйл явц

Question 21

• Зохион байгуулалтын үндсэн
  хэлбэрүүд:

Answer 21

• Энгийн
• Шугаман
• Дивизиональ
• Матрицан (хосолсон) * Глобаль.

Question 22

Дивизиональ

Answer 22

Бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний
чиглэл, газар зүйн байрлал, хэрэглэгчдээр
бүлэглэн удирдах бүтэц.

Question 23

• Идэвхжүүлэлт (мотивация, motivation) –

Answer 23

байгууллага өмнөө тавьсан
зорилгодоо хүрэхийн тулд нийт ажиллагсадыг татан оролцуулахад
байгууллагын зүгээс нөлөөлөх үйл явц юм.

Question 24

• Хяналт –

Answer 24

байгууллага өмнөө тавьсан зорилгодоо нийцсэн үйл
ажиллагаа явуулж байгаа эсэхийг тодорхойлох, сөрөг үйлдлийг
зогсоох, урьдчилан сэргийлэх ажиллагаа юм.

Question 25

• Хяналтын үндсэн 3 ойлголт бий.

Answer 25

1. Стандарт тогтоох. Тодорхой хугацаанд хийж гүйцэтгэсэн байх ёстой
   ажлын зорилго, зорилть бүрийг тодорхой тогтоох, төлөвлөлтийн үед
   тавих хяналт болно.
2. Тодорхой хугацаанд хүрсэн үр дүнг хүлээгдэж байгаа үр дүнтэй
   харьцуулж хэмжих хэлбэр.
3. Ямар нэг арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх шаардлагатай үед хийгддэг
   хяналт. Анх баталсан төлөвлөгөөний биелэлтэд анхаарал татахуйц
   хэлбэлзэл гарсан тохиолдолд анхны зорилго буюу төлөвлөгөөг дахин
   хянаж тогтоох, эсвэл шалтгааныг илрүүлэх арга хэмжээ авахад чиглэнэ.

Question 26

• Орчин

Answer 26

байгууллагын үр ашгийг тодорхойлох хүчин зүйл юм

Question 27

макро орчны хүчин зүйлс,

Answer 27

Шууд бусаар нөлөөлж байгаа гадаад орчны хүчин зүйл

Question 28

(микро орчны хүчин зүйлс).

Answer 28

Шуудаар нөлөөлж байгаа гадаад орчны хүчин зүйл

Question 29

Алсын хараа

Answer 29

– Алс хэтдээ тухайн бизнесийн байгууллага ямар төлөвт байхыг тодорхойлох;

Question 30

Эрхэм зорилго

Answer 30

Бизнесийнхээ
бүхий л үйл ажиллагааг чиглүүлж, хүрэхээр тэмүүлж буй эцсийн үр дүн;

Question 31

Үнэт зүйлс

Answer 31

Байгууллага хамт
олноороо даган мөрдөх итгэл үнэмшлийн цогц;

Question 32

Зорилго

Answer 32

Эрхэм зорилгодоо хүрэхийн тулд гүйцэтгэх ёстой ажил буюу ажлын хэсэг;

Question 33

Зорилтууд -

Answer 33

Зорилгод хүрэхийн тулд тодорхой хугацаанд тогтоосон аргаар хийж, гүйцэтгэвэл зохих ажил

Question 34

• Макро орчны хүчин зүйлс

Answer 34

• Улс төрийн хүчин зүйлс
• Эдийн засгийн хүчин зүйлс
• Нийгэм, соёлын хүчин зүйлс
• Техник, технологийн хүчин
  зүйлс
• Хүрээлэн буй орчны хүчин
  зүйлс
• Хууль эрх зүйн хүчин зүйлс

Question 35

• Микро (бодлогын) орчны
  хүчин зүйлс

Answer 35

Хэрэглэгч
* Өрсөлдөгч
* Бэлтгэн нийлүүлэгч
* Зуучлагч
* Харилцагчид