HS 11: Cerebrale asymmetrie Flashcards
lateralisatie: 4 opmerkingen
- lateralisatie is relatief > iedere hemi kan meedoen aan iedere functie
- cerebral site even belangrijk als side > waar in hemisfeer is even belangrijk als welke hemisfeer
- omgevings en genetische factoren beinvloeden lateralisatie (minder lateralisatie bij vrouwen en linkshandigen)
- ook sommige dieren hebben gelateraliseerd brein
invloed van handvoorkeur op cerebrale organisatie?
70% van de gevallen: cerebrale organisatie precies hetzelfde in linkshandigen
geef een voorbeeld van cerebrale asymmetrie
gebied van wernicke
> posterieur aan primaire auditieve cortex
> 1 cm langer in de LH dan in de RH
welk hemisfeer groter en zwaarder?
Rechts
> maar links meer grijze stof dan witte stof
welke hemisfeer heeft een steiler laterale fissure?
rechts
welke hemisfeer voor taal?
welke voor muziek?
taal - links
muziek - rechts
asymmetrie in broca’s gebied: effect?
RH meer oppervlakte > prosodie
LH meer onder cortex > grammaticale productie
welke hemisfeer gaat verder anterior?
welke posterior?
RH gaat verder anterior
LH gaat verder posterior
asymmetrie in neurologische patienten: 4 methoden van onderzoek
- unilaterale letsels: double dissociation
- split brain/disconnectie
- sodium amobarbital injecties
- brain stimulation
hoe werkt dubbele disscociatie?
schade in RH > disfunctie
homotopic: schade in LH > geen disfunctie
bv.
schade in RH: visuoruimtelijk probleem / geen taalprobleem
schade in LH: geen visuoruimtelijk probleem / wel taalprobleem
wat is lobectomie?
chirurgische uitsnijding van een lob
> bv. bij patienten met temporaalkwabbenepilepsie
LH naast taal ook dominant voor?
motoriek
wat is commissurotomie?
doorsnijden van het corpus callosum
> om verspreiding van epileptische aanvallen te voorkomen
gevolg: split brain patient
aanbieden van stimulus in linker visuele veld van split brain patient
> wat kan hij (niet)?
informatie komt aan in rechter hersenhelft:
> hij kan het niet benoemen (anomische afasie)
> kan het wel herkennen met linkerhand
> agnosie met de rechterhand
> acopia: niet kunnen natekenen met rechterhand
split brain patient: wat is niet aangedaan?
corticale connecties met de sensorische en motorische systemen
wat is anomische afasie?
“het niet kunnen benoemen”
wat is acopia?
iets niet kunnen natekenen (met de rechterhand)
2 verschillende effecten van hersenstimulatie
- stimulatie tijdens gebied actief > functie verstoren
bv. iemand spreekt - stimulatie broca LH - stilte - stimulatie tijdens gebied inactief > functie oproepen
bv. iemand zwijgt - stimulatie broca LH - hij praat
waarom wordt hersenstimulatie gebruikt voor een operatie?
hoe?
om te voorkomen dat bij een operatie gebieden van de cortex verwijdert worden die belangrijk zijn bv voor taal
patient laten spreken en stimuleren naast gebied van broca LH (steeds dichter bij broca) > als hij stop met spreken, dat is de grens van wat weg mag
uitleg: carotid sodium amorbarbital injection
injecteren van vloeistof in LH/RH
> hemisfeer verdooft voor een paar minuten - verstoort functies
LH vs RH verdooft: effecten?
LH verdooft:
> niet meer praten
> rechterarm niet bewegen
> rechts niets zien
RH verooft:
> sensorische en motorische verstoring links
> taal intact
definitie: apraxia
het niet kunnen uitvoren van een beweging bij intacte sensomotoriek
LH verdooft: waarom ipsilaterale apraxia?
LH is dominant voor bewegingen
> hoewel de sensomotoriek aan de linkerkant intact is, kan de RH geen bewegingsvoorstellingen ontvangen van de LH (want die is verdooft)
-> apraxia
wat meet een dichaptische test?
tast
welke asymmetrie bestaat in het visuele systeem?
visueel: tachistoscopisch onderzoek
> RH: dominant voor visuospatiele informatie
> LH: dominant voor woorden
dichotisch luisteren:
voorkeur linker oor?
voorkeur rechter oor?
linker oor: melodie > gaat naar RH
rechter oor: taal, morse codes > gaat naar LH
cijfers die rechts worden gehoord worden beter onthouden dan links. waarom?
linker oor: moet eerst naar RH, en kan daarna pas naar LH om nagezegd te worden
> langer pad dan rechter oor - nadeel
welk asymmetrie in het somatosensorische systeem?
dichaptische tests:
> bijne volledig gekruist:
rechterhand: complexe bewegingen
> LH voor volgorde analyse
linkerhand: ruimtelijke beweging
> RH voor visuospatieel
asymmetrie in het motorisch systeem?
motorisch systeem:
> gekruist EN ongekruist
> verbindingen zijn contralateral EN ipsilateral
2 manieren om motorische asymmetrie te bewijzen
- directe observatie:
> rechtshandigen gebaren meer met hun rechterhand
> rechtermondhoek gaat als eerste open bij het beginnen met uitspreken van woorden
interferentie taken:
> muzikanten nieuwe taak leren met rechterhand en linkerhand
tegelijkertijd spreken > rechterhand slecht
tegelijkertijd hummen > linkerhand slecht
wat is een tachistiscoop?
apparaat die een afbeelding weergeeft voor een bepaalde tijd
> zo snel dat het niet bewust wordt waargenomen
elke hemisfeer verwerkt informatie anders
LH / RH?
LH: logisch, analytisch, computerachtig
RH: holistisch, organisatie en verwerking van gehelen
uitleg: model van unilaterale specialisatie
> iedere hemisfeer heeft zijn eigen specialisatie
bv.
LH dominant voor fijne motoriek
RH ruimtelijke vermogens meer diffuus
> kleine laesie in LH heeft duidelijke gevolgen
> RH kan niet overnemen want niet gespecialiseerd
>kleine laesies in RH geen duidelijke gevolgen
uitleg: model van interactie
algemene idee + 3 versies
algemene idee:
> beide hemisferen kunnen alle taken vervullen maar ze doen het niet
3 versies:
- beide hemisferen werken simultaan op verschillende aspecten van informatie
- ze remmen elkaar; bij letsel kan mogelijk functie worden overgenomen
- iedere hemisfeer heeft voorkeur voor bepaalde informatie
uitleg: preferred cognitive mode
liever gebruik maken van een type gedachteproces dan van het andere
bv. mensen die logisch en analytisch denken maken meer gebruik van hun LH
welke hemisfeer sterker bij vrouwen/mannen?
vrouwen: LH > analytisch
mannen: RH > ruimtelijk
mannen beter in “perceptual closure” > gestalt law of closure
