Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Farma > hormonalna terapia zastępcza i doustne środki antykoncepcyjne > Flashcards

hormonalna terapia zastępcza i doustne środki antykoncepcyjne Flashcards

1
Q

jaki jest cel hormonalnej terapii zastępczej poczas menopauzy?

A

hamowanie nadmiernej resorpcji kości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

jaki zwiazek jest stosowany podczas hormonalnej terapii zastępczej estrogenami?

A

syntetyczny 17beta-estradiol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

jakie są efekty działania estrogenów?

A
  • powodująspadek resorpcyjnego działania PTH na kości
  • zwiększają stężenie kalcytriolu we krwi
  • zapobiegają przyspieszonej utracie masy kostnej i ją zwiększają w okresie pomenopauzalnym
  • wpływ na przebudowę tkanki kostnej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

jaka jest lokalizacja receptorów estorgenowych?

A

tkanka kostna

mają wpływ na przebudowę tkanki kostnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

co to są SERM?

A

selektywne modulatory receptorów estrogenowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

jakie mogą być powikłania terapii syntetycznym 17beta-estradiolem?

A
  • hiperplazja i rak endometrium - ryzyko zwiększa się przy długotrwałym stosowaniu samych estrogenów; dodatek progesteronu przez minimum 12 dni w cyklu (kobiety z zachowaną macicą) istotne zmniejszneie ryzyka
  • krwawienia i plamienie w trakcie cyklu na początku leczenia
  • ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, choroby wieńcowej (2-3 krotny wzrost ryzyka, największe w pierwszym roku terapii
  • zwiększenie masy ciała (często)
  • wzrost ryzyka raka sutka i choroby wieńcowej (także estrogen+progestagen) obecny trend to zmiana HTZ na bisfosforany
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

jaki związek może być przykładem SERM?

A

raloksyfen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

jaki jest mechanizm dziłania raloksyfenu?

A

wykzuje selektywne działanie agonistyczne lub antagonistyczne w stosunku do tkanek wrażliwych na estrogeny.
jako agonista - dziął na kości i częściowo na metabolizm cholesterolu (zmniejsznie stężenia cholesterolu całkowitego i frakcji LDL cholesterolu)
natomiast nie wykazuje dziąłnia agonistycznego na podwzgórze, macicę ani tkanki piersi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

co należy dodać do terapii estrogenami aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia raka endometrium?

A

progesteronu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

czy raloksyfen jest lepszy od estrogenów w zwiększaniu mineralizacji kości?

A

no niestety NIE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

jaki dodatkowy benefit daje raloksyfen?

A

zmniejsza ryzyko złamań kręgów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Kiedy (stan chorobowy) stosujemy raloksyfen?

A

zapobieganie osteoporozie po menopauzie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

jakie jest najważniejsze powikłanie stosowania raloksyfenu?

A

incydenty sercowo-naczyniowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

dawkowanie raloksyfenu

A

60-120mg/doba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

jakie jest działanie bisfosforanów (BF)?

A

hamują aktywność osteoklastów, indukują ich apoptozę, zmniejszając resorpcję kości.

wiążą się z kryształkami hydroksyapatytów (stanowiących mineralne rusztowanie tkanki łacznej - mechaniczna wytrzymałość kości )

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

kiedy stosujemy BF?

A

choroby z nadmierną lub niezbalansowaną przebudową kostne, gdy aktywność osteoblastów i osteoklastów nie jest ściśle sprzężona co doprowadza do nadmiernej resorpcji kości przez osteoklasty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

jakie są wady bisfosforanów?

A

upośledzają mineralizację kości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

jakie są najważniejsze BF?

A

alendronian
ryzedronian
kwas zolendranowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

ile trzeba stosować BF aby było maksymalne zahamowanie resorpcji kostnej? jak często podawane są dawki?

A

3 mies - raz na tydz (alendronian, ryzendronian) lub raz na miesiąc (ibandronian, ryzendronian)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

jaki BF najsilniej działa (najsilniej wiąże się z macierzą kostną)?

A

kwas zolendronowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

co musi robić pacjent aby BF działały?

A

jeść odpowiednio dużo wapnia i wit D

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

kiedy stosujemy alendronian?

A
  • leczenie osteoporozy u kobiet po menopauzie, w celu zmniejszenia ryzyka złamań kręgów i szyjki kości udowej
  • leczenie mężczyzn chorych na osteoporozę, w celu zmniejszenia ryzyka złamań w obrębie kręgów i szyjki kości udowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

jak dawkujemy alendronian?

A

70 mg (tab) raz na tydz - bierzemy RANO

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

kiedy stosujemy kwas zolendranowy? jaka dawka?

A
  • zapobieganie powikłaniom kostnym (złamania patologiczne, złamania kompresyjne kręgów, napromieniowanie lub operacje kości, lub hiperkalcemia wywołana chorobą nowotworową) u dorosłych z zaawansowanym procesem nowotworowym z zajęciem kości –> DAWKA: 4mg i.v. co 3-4 tyg)
  • leczenie hiperkalcemii wywołanej chorobą nowotworową u dorosłych –> DAWKA: 4mg i.v. jednorazowo)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

jakie są skutki uboczne BF?

A
  • podrażnienie przewodu pokarmowego
  • hipokalcemia
  • martwica kości szczęki ze szpiczakiem mnogim po ekstrakcji zęba
  • migotanie przedsionków
  • ostra reakcja zapalna
  • silne bóle mięśniowo-kostne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

jaki hormon ma zastępować teriparatyd?

A

PTH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

jak działa teriparatyd?

A

stymuluje tworzenie się kości, nie hamuje ich resorpcji

zwiększa odkładanie się nowej tkanki kostnej na powierzchni w-wy beleczkowej i korowej przez większe pobudzanie aktywności osteoblastów niż osteoklastów

pośrednio zwiększa wchłanianie wapnia w jelitach, zwiększa zwrotne wchłanianie wapnia w kanalikach nerkowych, zwiększa wydalanie fosforanów przez nerki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

kiedy stosujemy teriparatyd?

A

osteoporoza (pomenopauzalna, u mężczyzn, po GKS)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

dawkowanie teriparatydu

A

20 mcg/dobę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

czym jest denosumab? (i mean z czego jest zrobiony ten lek)

A

ludzkie p-ciało monoklonalne (igG2), skierowane przeciwko oraz wiążące się z dużym powinowactwem i swoistością z RNAKL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

co to RANKL? po co nam one?

A

ropuszczalne przedbłonowe białko konieczne do tworzenia, funkcjonowania i przeżycia osteoklastów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

jakie jest działanie denosumabu?

A

hamuje powstawanie i czynność osteoklastów, zmniejszając w ten sposób resorpcje kości oraz niszczenie indukowane przez nowotwór

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

kiedy stosujemy denosumab?

A
  • leczenie osteoporozy po menopauzie
  • zapobieganie powikłaniom kostnym (złamania patologiczne, konieczność napromieniowania kości, ucisk rdzenia kręgowego lub konieczność wykonania zabiegów operacyjnych kości ) u dorosłych z przerzutami guzów litych do kości
  • leczenie dorosłych i młodzieży z dojrzałym układem kostnym, u których występuje nieoperacyjny guz olbrzymio komórkowy kości, lub u których zabieg chirurgiczny może spowodować ciężkie okaleczenie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

dawkowanie denosumabu

A

120mg w pojedynczym wstrzyknięciu s.c. raz na 4 tyg w udo, brzuch lub ramię

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

jaki jest mechanizm działania ranelinianu strontu?

A
  • zwiększa odbudowę kości, zwiększa replikację prekursorów osteoblastów (preosteoblastów) oraz syntezę kolagenu dojrzałych osteoblastów
  • zmniejsza resorpcję kości przez zmniejszenie różnicowania się osteoklastów i zmniejszenie ich aktywności resorpcyjnej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

kiedy stosujemy ranelinian strontu?

A

leczenie ciężkiej osteoporozy po menopauzie i u dorosłych mężczyzn, z dużym ryzykiem złamań, gdy leczenie innymi lekami zatwierdzonymi w leczeniu osteoporozy nie jest możliwe

37
Q

jaki jest algorytm włączania leków na osteoporozę w grupę kobiet pomenopauzalnych?

A
  1. alendronian oraz ryzendronian
  2. dożylne BF lub denosumab kiedy “1” nie są tolerowane
  3. raloksyfen i HTZ traktować należy jako enentulaną opcje
  4. terypatyd kiedy jest MEGA DUŻE ryzyko złamań (głównie w kręgosłupie)
38
Q

u jakich pacjentów stosujących GKS trzeba włączyć leczenie osteoporotyczne?

A
  • kobiety i mężczyźni w wieku 70 lat lub starszych ze złamaniem nieskoenergentycznym w historii lub przyjmującym duże dawki GKS (>=7,5mg/dzień prednizolonu)
  • u pozostałych osób będących w trakcie terapii GKS należy określić ryzyko złamania w oparciu o FRAX z uwzględnieniem sterydów jako czynnika ryzyka
  • u Sobów z dużym ryzykiem złamania rozpoczynających leczenie GKS
39
Q

jakie jest leczenie osteoporotyczne przy terapii GKSami?

A

aledronian oraz ryzendronian

jak coś tam pacjent marudzi/nietoleruje to kwas zolendranowy oraz terypatyd

40
Q

jak leczyć osteoporozę u chłopów?

A

tak samo jak przy terapii GKSami

41
Q

jakie są naturalne estrogeny?

A

estradiol E2
estron E1
estriol E3

(czynniki wzrostowe dla komórek narządów płciowych)

42
Q

jakie jest działanie estrogenów?

A
  • wzrost żeńskich narządów płciowych
  • determinują wtórne cechy płciowe i budowę ciała
  • razem z gestagenami biorą udział w cyklicznych zmianach błony śluzowej macicy i lepkości wydzieliny szyjkowej
  • wpływają na przemiany lipidów - synteza białek transportujących i lipoprotein, wzrost HDL, spadek LDL
  • hamują rozkład tkanki kostnej
  • prowadzą do skostnienia chrząstek nasadowych kości, zatrzymując wzrost
  • hamują wzrost gruczołów łojowych
  • powodują spadek oporu naczyń obwodowych
43
Q

jakie są syntetyczne pochodne estrogenów?

A

etynyloestradiol
mestranol (prolek etynyloestradiolu)

44
Q

kiedy stosujemy etynyloestradiol i mestranol?

A
  • doustna antykoncepcja w połączeniu z gestagenami
  • hipoplazja macicy
  • bolesne miesiączkowanie
  • niedobór estrogenów (też suplementacja po menopauzie)
  • pierwotny i wtórny brak miesiączki
45
Q

jakie są wady brania estrogenów u kobiet po menopauzie?

A

mniejsze korzyści dla układu sercowo-naczyniowego i większe ryzyko nowotworu

46
Q

jakie są skutki uboczne etynyloestradiolu i mestranolu?

A

duże dawki = zatrzymanie wody, wzrost wagi
choroba zakrzepowo-zatorowa
obrzęki
ból i obrzęk gruczołów sutkowych

47
Q

z czym się wiążą normalne estrogeny a z czym etynyloestradiol?

A

estrogeny z globuliną wiążącą hormony płciowe
etynyloestradiol z albuminami

48
Q

jaki wpływ mają estrogeny na receptory progesteronowe?

A

Estrogeny zwiększają liczbę receptorów progesteronowych, przez co wzmacniają wpływ progestagenów.

49
Q

jaki jest naturalny przedstawiciel gestagenów?

A

progesteron

50
Q

gdzie produkowany jest progesteron?

A

ciałko żółte jajników
łożysko
kora nadnerczy
jądra

51
Q

jaki jest mechanizm działania progesteronu?

A

łączy się z receptorem cytoplazmatycznym występującym w dó∑ch podtypach (alfa i beta); kompleksy te wiążą się z DNA, wzmagając ekspresję docelowych genów

52
Q

do jakich receptorów powinowactwo mają progestageny?

A
  • progestoronowego
  • androgenowego
  • estrogenowego
  • dla GKSów i MKSów
53
Q

jaki jest efekt glikokortykoidowy progesteronu?

A

niekorzystny wpływ na gospodarkę węglowodanową oraz pobudzenie ekspresji receptora rtombinowego - zakrzepica

54
Q

jakie są efekty progesteronu?

A
  • konieczny do utrzymania ciąży
    spadek receptorów estrogenowych
  • hamowanie proliferacji endometrium i stymulacja jego funkcji wydzielniczej
  • wzrost lepkości śluzu
  • hamowanie LH oraz owulacji
  • rozrost gruczołów sutkowych
  • wzrost temp ciała
55
Q

jaki jest czysty gestagen? jaki ma wpływ na rec androgenowe?

A

dydrogestron - nie ma wpływu na re androgenowe

56
Q

jakie są gestageny wykazujące działanie androgenne?

A

związki etynylowane testosteronu lub
nortestosteronu: noretysteron, norgestrel, lewonorgestrel

57
Q

jakie gestageny maja działanie przeciwandrogenowe?

A

megagestrol, chlormadinon, cyproteron

58
Q

jaki gestagen ma działanie przeciwandrogenowe i przeciwmineralokortykoidowe?

A

drospirenon

59
Q

jaka pochodne nortestosteronu ma działanie przeciwandrogenne?

A

dienogest

60
Q

kiedy stosujemy gestageny?

A
  • antykoncepcja hormonalna w preparatach jedno i dwuskładnikowych
  • hormonalna terapia zastępcza - okres po menopauzie
  • bolesne miesiączkowanie
  • endometrioza
  • wspomagająco w raku macicy, sutka i nerek
61
Q

jakie są skutki uboczne gestagenów?

A
  • androgenne: możliwa wirylizacja (niski głos, owłosienie)
  • wzrost wagi
  • zaburzenia nastroju i zaburzenia psychiczne
  • bóle głowy
  • nudności i wymioty
  • utarta libido
  • tkliwość i uczucie napięcia w gruczole sutkowym
62
Q

jaki lek to antygestagen?

A

mifepriston

63
Q

kiedy stosuje się antygestageny?

A

w połączeniu z pochodnymi prostaglandyn wywołuje aborcję (wczesny okres ciąży)
małe dawki - antykoncepcja doraźna (przed owulacją)

64
Q

jaki związek odpowiada głównie za działanie antykoncepcyjne ?

A

gestagen - np progesteron

65
Q

jaki jest antykoncepcyjne działanie gestagenu?

A
  • blokada LH (synteza prze przysadkę mózgową)
  • zmiana błony śluzowej macicy
  • zwiększenie gęstości śluzu szyjkowego i zmniejszenie jego przepuszczalności dla plemników
  • zmiana czynności jajowodów
66
Q

co jest dodawane do terapii progesteronem i po co?

A

estrogeny
zapobiegają krwawieniom i zwiększają działanie gestagenów

67
Q

jaki jest podział leków antykoncepcyjnych ze względu na ilość składników?

A

dwu i jednoskładnikowe

68
Q

co zawierają dwuskładnikowe leki antykoncepcyjne?

A

estrogeny + gestageny

69
Q

jaki jest efekt egstorgenów + gestagenów?

A

hamują jajeczkowanie i zagęszczają śluz

70
Q

jak długo trwa jeden cykl podawania dwuskładnikowych leków antykoncepcyjnych?

A

21 dni - cykl bezowulacyjny ale z krwawieniem miesiączkowym

71
Q

jak dzielą się dwuskładnikowe leki antykoncepcyjne?

A
  • jednofazowe
  • dwufazowe
  • trzyskładnikowe
72
Q

jaki są skutki uboczne dwuskładnikowych leków antykoncepcyjnych?

A

objawy wczesnej ciąży, nudności, wymioty, łojotok, nerwowość, wzrost ryzyka: nadciśnienia, cukrzycy, zakrzepicy

73
Q

jak potocznie nazywana jest jednoskładnikowa antykoncepcja z gestagenów?

A

minipigułka

74
Q

jak długo podaje się antykoncepcję gestagenami?

A

ciagle - cykl bez owulacji, z naturalnym krwawieniem lub wstrzymanym przez 1-2 cykle

75
Q

jakie są efekty jednoskładnikowej antykoncepcji?

A

zagęszczenie śluzu z szyjki macicy, zmiana grubości endometrium, zhamowania owulacji

76
Q

jakie są wskazania do stosowania jednoskładnikowej antykoncepcji?

A

kobiety:
karmiące
takich które nie mogą przyjmować estrogenów
jako antykoncepcja awaryjna/doraźna
gestageny podawane parenteralnie (150 mg medroksyprogesteron)

77
Q

jakie są skutki uboczne jednoskładnikowej antykoncepcji?

A

mniej niż dwuskładnikowych, ale zaburzają stabilność cyklów

78
Q

jak dzielą się preparaty antykoncepcyjne ze względu na dawkę?

A

niskodawkowe (wymagają ścisłego przestrzegania reżimu przyjmowania; większe ryzyko pojawienia się plamień i krwawień w czasie cyklu) i średniodawkowe

79
Q

jakie jest kryterium podziału leków antykoncepcyjnych na generacje?

A

dawka –> coraz mniejsza od 150 mcg do 20mcg

80
Q

ile jest generacji leków antykoncepcyjnych?

A

4

81
Q

jaką substancję zazwyczaj zawierają wewnątrzmaciczne środki antykoncepcyjne?

A

miedź lub lewonogestrel

82
Q

jaka jest najskuteczniejsza metoda antykoncepcji?

A

wewnątrzmaciczne środki antykoncepcyjne

83
Q

jakie są dwa modele antykoncepcji awaryjnej?

A
  1. zapobiegające owulacji i zapłodnieniu (o ile przyjęty w okresie przedowulacyjnym) –> zmiany w endometrium utrudniające implantację
    lewonogestrel 1500mcg
  2. hamowanie lub opóźnianie owulacji - przez wstrzymanie wyrzutu hormonu lutenizejącego (LH); przyjęty nawet bezpośrednio przez owulacją opóźnia pękanie pęcherzyków przez min 5 dni
    octan uripristalu 30mg
84
Q

jaki jest cel HZT (hormonalnej terapii zastępczej)?

A

łagodzenie objawów osteoporozy, uderzenia gorąca, kołatania serca, zmian nastroju, bólu głowy

85
Q

u jakich pacjentek można podawać HTZ?

A

takich co nie mają w wywiadzie choroby zakrzepowo-zatorowej ani nowotworów

86
Q

jakie składniki mogą być w takiej HZT?

A

kobiety z usuniętą macicą:
17beta-estradiol
estriol
estron
kobiety z zachowana macicą:
estrogen+ progesteron

87
Q

jakie są drogi podania HZT?

A

doustnie
TTS
przez skórę
dopochwowo
domacicznie
przez nos
implanty
iniekcje

88
Q

jakie są dwie metody podawania HZT?

A

metoda ciągła - bez przerwy
metoda sekwencyjna - najczęściej z 7-dniową przerwą pomiędzy opakowaniami

Farma (7 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions