Hoorcollge 11 Flashcards
Vraag: Wat is de kernvraag van dit hoorcollege?
Hoe beïnvloeden recht, democratie en legitimiteit elkaar binnen de context van de Europese rechtsorde?
Vraag: Wat is de definitie van een “autonome rechtsorde”?
Een rechtsorde die onafhankelijk functioneert van nationale systemen en zichzelf legitimeert via interne normen en jurisprudentie.
Vraag: Wat is het belang van het arrest Van Gend & Loos voor de EU als autonome rechtsorde?
Het stelde dat EU-recht directe werking heeft en burgers rechten biedt die zij kunnen afdwingen bij nationale rechters.
Vraag: Wat betekent de voorrang van EU-recht?
Dat EU-recht prevaleert boven nationaal recht, inclusief grondwettelijke bepalingen, om de consistentie van de rechtsorde te waarborgen.
Vraag: Wat is de rol van het Europees Hof van Justitie (EHvJ) in de EU-rechtsorde?
Het EHvJ zorgt voor een uniforme interpretatie van EU-recht en beslecht geschillen tussen lidstaten, instellingen en individuen.
Vraag: Wat is de kritiek op het EHvJ vanuit nationale rechters?
Nationale rechters stellen soms dat het EHvJ buiten zijn bevoegdheden treedt (ultra vires) en nationale soevereiniteit ondermijnt.
Vraag: Hoe draagt het Handvest van de Grondrechten bij aan de rechtsorde van de EU?
Het Handvest versterkt de rechtsstatelijkheid door fundamentele rechten te verankeren binnen de EU-rechtsorde.
Vraag: Wat is het verband tussen democratie en rechtsstatelijkheid in de EU?
Democratie garandeert dat burgers via verkiezingen invloed hebben, terwijl de rechtsstaat hun rechten en vrijheden beschermt.
Vraag: Wat is de kritiek op de democratische legitimiteit van de EU?
Het gebrek aan een Europees volk en de technocratische aard van besluitvorming leiden tot een democratisch tekort.
Vraag: Wat betekent de doctrine van “constitutioneel pluralisme”?
Het idee dat nationale en EU-rechtsordes naast elkaar bestaan zonder absolute hiërarchie, met wederzijdse erkenning.
Vraag: Wat is het belang van het subsidiariteitsbeginsel in de EU-rechtsorde?
Het beperkt de macht van de EU door ervoor te zorgen dat beslissingen worden genomen op het laagste effectieve niveau.
Vraag: Hoe beïnvloedt het Verdrag van Lissabon de EU-rechtsorde?
Het versterkte de bevoegdheden van het Europees Parlement, verduidelijkte de rol van nationale parlementen en codificeerde het Handvest van de Grondrechten.
Vraag: Wat is de relatie tussen input-legitimiteit en de rechtsorde van de EU?
Input-legitimiteit wordt bereikt door democratische participatie van burgers, zoals via verkiezingen voor het Europees Parlement.
Vraag: Hoe draagt throughput-legitimiteit bij aan de EU-rechtsorde?
Door transparantie en inclusiviteit in besluitvorming, wat het vertrouwen van burgers in de werking van EU-instellingen vergroot.
Vraag: Wat is de rol van output-legitimiteit in de EU-rechtsorde?
Output-legitimiteit rechtvaardigt de EU door effectieve beleidsresultaten die ten goede komen aan de burgers.
Vraag: Wat is de kern van het arrest Costa v. ENEL?
Het stelde dat EU-recht autonoom is en voorrang heeft op nationale wetgeving om de consistentie van de interne markt te garanderen.
Vraag: Wat betekent het begrip “democratisch tekort” in de EU-rechtsorde?
Het verwijst naar de beperkte directe invloed van burgers op besluitvorming en de technocratische aard van EU-beleid.
Vraag: Wat is de impact van artikel 50 VEU op de EU-rechtsorde?
Het biedt lidstaten de mogelijkheid om de EU vrijwillig te verlaten, wat de soevereiniteit van lidstaten waarborgt.
Vraag: Hoe wordt de rechtsstatelijkheid in de EU gewaarborgd?
Door het EHvJ, dat toeziet op naleving van verdragen, en door mechanismen zoals inbreukprocedures tegen lidstaten.
Vraag: Wat is de paradox van autonomie en soevereiniteit in de EU-rechtsorde?
Terwijl de EU streeft naar autonomie als rechtsorde, blijft deze afhankelijk van de soevereiniteit van haar lidstaten.
Vraag: Hoe benadert Lindahl de Brexit?
Brexit is een grensconflict waarin een lidstaat de legitimiteit van de EU-grens in vraag stelt en heronderhandelt.
Vraag: Wat betekent “constituerende macht” volgens Lindahl?
Constituerende macht is het vermogen om grenzen te trekken en een juridische orde op te richten, maar blijft altijd afhankelijk van contestatie.
