Hoorcollege 5 Flashcards
Sociale groep/identiteit
Je kiest niet zomaar bij welke sociale groep je hoort, zoals je bij een sportclub zou doen. Als je opgroeit ben je al onderdeel van een sociale groep, bijvoorbeeld op basis van geslacht, etniciteit of klasse. Dit beïnvloedt je kansen in de samenleving, zelfs als iedereen formeel gelijk is. Als jij bent opgegroeid met ouders die veel geld hebben, zal jij meer kansen hebben in de toekomst dan mensen die zijn opgegroeid met weinig geld. Mensen binnen een groep hebben gedeelde ervaringen, maar zijn niet allemaal het zelfde. Sociale identiteit vormt je, maar het mag je niet bepalen.
Intersectionaliteit
Sommige mensen ervaren meerdere vormen van onderdrukking tegenlijk. Dit betekent dat hun ervaringen niet los van elkaar te begrijpen zijn. Iemand kan bijvoorbeeld niet alleen benadeeld worden vanwege geslacht, maar ook vanwege huidskleur, klasse, seksualiteit, handicap, enzv. Het kan zijn dat een zwarte vrouw zowel racisme als seksisme ervaart, en die twee versterken elkaar op unieke manieren. Angela Davis en andere feministen van kleur benadrukken dat ongelijkheid niet zwart-wit is, maar dat het complex is. Door intersectionaliteit te begrijpen, kunnen we beter zien hoe ongelijkheid écht werkt.
Impliciete bias
Impliciet bias betekent dat mensen onbewuste vooroordelen maken zonder dat ze het doorhebben. Dit komt omdat onze hersenen snel informatie categoriseren op basis van: ervaringen, omgeving, scholing en media. Bijvoorbeeld iemand kan onbewust denken dat een man een betere leider is dan een vrouw, zelfs als diegene gelooft in gelijkheid. Dit is geen opzettelijke discriminatie, maar een automatische psychologisch mechanisme. Iedereen heeft deze impliciete bias en ze zijn niet te voorkomen, ze zijn wel te herkennen en te verminderen door bewustwording en kritische reflectie.
Structurele onderdrukking
Structurele, of systematische, onderdrukking houdt in dat bepaalde groepen worden benadeeld door wetten, tradities en sociale normen, vaak zonder dat mensen dit door hebben. Dit gebeurd dus niet door één persoon, maar het zit ingebouwd in de samenleving. Bijvoorbeeld mensen die bij de LGBTQIA+ groep behoren, ervaren vaak culturele onderdrukkingen, zoals stereotypering of gemarginaliseerd worden, en ook soms geweld. Of denk aan mensen die een fysieke beperking hebben, die vaak worden uitgesloten van openbare ruimtes, omdat bijvoorbeeld de lift kapot is. Het probleem zit diepgeworteld in de samenleving en er moet dus niet alleen verandering plaats vinden bij individuen maar ook in wetten en systemen.
Het essentialiseren van verschil
Het essentialiseren van verschil betekent dat een minderheidsgroep wordt gezien als een vaste, uniforme groep, terwijl er binnen die groep juist veel diversiteit is. Je moet niet alleen de verschillen tussen de minderheidsgroepen te erkennen, maar het is ook cruciaal om elke minderheidsgroep niet als homogeen te beschouwen. Mensen denken vaak dat alle feministen dezelfde ideeën hebben, terwijl er heel veel verschillende stromingen bestaan. Of er wordt aangenomen dat alle mensen van kleur dezelfde ervaringen delen, terwijl afkomst, klasse en cultuur grote verschillen maken. Dit is problematisch omdat het individuele ervaringen negeert en groepen tot een stereotype reduceert.
Cultureel imperialisme
Cultureel imperialisme houdt in dat de dominante groep in een samenleving bepaalt welke culturele beelden en normen als “normaal” worden gezien, terwijl minderheden worden genegeerd of gestereotypeerd. Bijvoorbeeld in de media worden dokters, professoren en leiders vaak afgebeeld als oude, witte mannen, waardoor het lijkt alsof dit de “standaard” is. Minderheden krijgen minder representatie in zo’n soort rollen, waardoor het voor hen moeilijk wordt om zichzelf in zulke posities te zien. Hun verhalen en ervaringen worden ook vaker minder serieus genomen, wat de drempels verhoogt om bepaalde beroepen of kansen te krijgen. Dit allemaal houdt sociale ongelijkheid in stand, omdat culturele representatie invloed heeft op kansen en zelfbeeld.
Feminist killjoy
Feminist killjoy is een term (van Sara Ahmed) die aangeeft dat mensen, vaak vrouwen en minderheden, die kritiek geven op seksistische, racistische of ander onderdrukkende grappen of opmerkingen en hierdoor worden neergezet als “zeurpieten” Bijvoorbeeld als iemand een seksistisch grapje maakt, en jij legt dan uit waarom die grap problematisch is en niet gepast is, krijg je als reactie “Stel je niet zo aan, het was maar een grapje!” of “Je mag tegenwoordig ook niks meer zeggen!”. Dit zorgt ervoor dat mensen die ongelijkheid aankaarten als ongezellig of overgevoelig worden neergezet. Hierdoor wordt de disucssie over het echte probleem vaak genegeerd.
