Hoorcollege 2 Essay Flashcards
Leg uit moreel relativisme. Wat kunnen we leren van moreel relativisme?
Wat is moreel relativisme
Definitie: Moreel relativisme stelt dat er geen universele normen zijn. Wat als goed of fout wordt gezien, hangt af van de morele codes van een bepaalde cultuur of samenleving. Daarnaast kan het ook afhangen van tijd en context.
Belangrijkste argumenten:
Culturele verschillen → morele normen verschillen per samenleving
Geen absolute standaard → er is geen objectieve manier om morele codes te vergelijken.
Gelijkwaardigheid van morele codes → geen enkele code is ‘beter; dan een andere.
Tolerantie → Het is arrogant om andere samenlevingen onze morele normen op te leggen.
Voorbeelden:
Begrafenisrituelen: In sommige culturen wordt het verbranden van overleden als respectvol gezien, terwijl dit in andere culturen dus helemaal niet normaal zou zijn en er misschien negatief over wordt gedacht.
Kritiek:
Morele vooruitgang onmogelijk: Als we morele codes niet kunnen beoordelen kunnen onrechtvaardige dingen zoals slavernij of vrouwenonderdrukking dus ook niet worden veroordeeld.
Als tolerantie een universele norm is, ondermijnt dit dan niet het idee dat er geen universele normen zijn?
Sommige waarden lijken juist wel universeel. Bijvoorbeeld het idee dat moord de samenleving verzwakken.
Wat kunnen we er van leren
Bewustwording van culturele verschillen → niet te snel oordelen over andere culturen
Zelfreflectie → Onze eigen morele normen zijn ook contextgebonden en veranderlijk
Kritisch denken → Inzicht in waarom bepaalde normen bestaan en of ze verbeterd kunnen worden
Balans zoeken → openstaan voor andere perspectieven, zonder moreel onrecht te negeren.
Som de principes van de media-ethiek volgens Plasiance op en leg drie van die principes uit, geef hier voorbeelden van en identificeer waar er afwegingen moeten gemaakt worden.
Principes van de media-ethiek volgens Plaisance:
Plaisance stelt zes principes op voor de media-ethiek:
Transparantie
Rechtvaardigheid
Niet-schaden
Autonomie
Privacy
Publiek belang
Transparantie
Transparantie is open en eerlijke communicatie. Intenties achter informatie duidelijk zijn en manipulatieve technieken vermijden
Bijvoorbeeld een journalist moet duidelijk vermelden dat een artikel gesponserde inhoud bevat, zodat het publiek weet dat er commerciële belangen meespelen.
Afweging: Transparantie is niet altijd mogelijk omdat een journalist soms bepaalde bronnen moet beschermen en prive moet houden. Hierdoor is volledige transparatnei dus niet altijd mogelijk
Niet schaden
Principe komt uit utilitarisme en zegt dat journalisten negatieve gevolgen moet vermijden.
Sensationele berichtgeving over zelfdoding kan leiden tot copycat-suïcides, waardoor media voorzichtig moet zijn met dit soort nieuws.
Afweging: soms belangrijk om toch gevoelige informatie te delen, bijv. Corruptieschandalen. Je moet dan afwegen of maatschappelijk belang zwaarder weegt als mogelijke schade tot individuen.
Autonomie
Autonomie is het respecteren van de keuzevrijheid van idividuen. Deontologisch principe en komt voort uit het idee dat mensen rationele wezens zijn die zelf kunnen beslissen. In documentaireproducties moeten de geinterviewden mensen vrijwillig en goed geinformeerd zijn over hun deelname.
Afweging: In situaties waar misstanden worden onthuld kan de autonomie van betrokken persoon botsen met het publiek belang. Denk aan undercoverjournalistiek, zoals Peter R. de Vries waarbij niet altijd om toestemming werd gevraagd.
Deze principes geven richtlijnen voor etisch handelen in media, maar moeten in praktijk worden afgewogen.
Leg uit het verschil tussen deontologie en deontologische codes met als voorbeeld de casus van de journalistiek.
Wat is deontologie?
Etische stroming → handelingen zijn goed of fout op basis van principes, niet op basis van gevolgen.
Moraal gebasseerd op plichten → mensen moeten bepaalde regels volgen, ongeacht de situatie
Immanuel Kant → bekendste denker binnen deontologie
Voorbeeld in journalistiek. Een journalist mag nooit feiten verdraaien, zelfs als het meer lezers zou trekken. Waarheidsgetrouwheid blijft hoogste norm.
Wat zijn deontologische codes?
Praktische richtlijnen → concrete regels gebaseerd op deontologie
Hulpmiddel voor journalisten → geeft ethsiche handvatten voor lastige situaties.
Niet altijd zwart-wit → soms moeten principes tegen elkaar worden afgewogen
Voorbeeld in journalistiek. Code van Bordeaux stelt journalisten waarheidsgetrouw, eerlijk en onafhankelijk moeten zijn. Stel dat journalist bron moeten beschermen om gevaar te voorkomen. Onstaat een dilemma tussen waarheidsgetrouwheid en verantwoordelijkheid.
Belangrijkste verschillen
Deontologie — Deontologische codes
Algemene ethische principes — Concrete richtlijnen en regels
Theoretisch kader — Praktische toepassing
Gaat over morele plichten — Helpt bij ethische dilemma’s
Deontologie bepaalt basisprincipes, deontologische codes gebruiken deze principes om concrete richtlijnen te creeëren voor journalisten.
Wat zijn de argumenten van een sterke en zwakke rechtvaardiging?
Ethische discussie is rechtvaardiging belangrijk: uitleggen waarom iets goed of fout is. Sterke en zwakke manieren
Sterke rechtvaardiging:
Hoge relevantie → het argument heeft direct te maken met ethische vraag
Feiten & wetenschappelijke inzichten → Ondersteund door sociale of exacte wetenschap
Gevolgen voor anderen meenemen → hoe beïnvloedt een beslissing anderen?
Ethische principes toepassen → morele overwegingen helder benoemen
Logische redenering → De conclusie volgt logisch uit argumenten
Zwakke relevantie
Fouten in feiten → verkeerde of onjuiste informatie
Verkeerde toepassing van ethiek → niet goed begrijpen hoe ethische principes werken.
Drogredenen → onlogische redenering (als we dit toestaan dan gaat er chaos ontstaan.)
Slechte argumentatie → het standpunt wordt niet goed uitgelegd
