๐ Hoorcollege 4 - Motorische beperkingen Flashcards
๐ Diagnosegroepen binnen kinderrevalidatie
90%
Cerebrale Parese
Spina Bifida
NAH (motorische problematiek op voorgrond)
NAH (neuropsychologische stoornissen en lichte motorische stoornissen
Skeletdysplasieรซn
Arthrogryposis Multiplex Congenita
Neuromusculaire aandoeningen
Developmental Coordination Disorder
Somatisch onverklaarde lichamelijke klachten
Meervoudige beperkingen (vaker in instellingen voor VB te vinden)
๐ Kinderrevalidatie
Vorm van zorg, gericht op voorkomen of verminderen van belemmeringen in ontwikkeling van activiteiten en participatie, bij kinderen met beperkingen die doorgaans leiden tot stoornissen in motoriek of beperkingen in mobiliteit
Gericht op actuele functioneren van gezin en kind
Gericht op toekomstig functioneren als volwassene, met als doel optimale zelfregie, participatie en maatschappelijke ontwikkeling
Behandeling houdt rekening met groei en ontwikkeling en vindt plaats in pedagogisch kader
๐ Visie van kinderrevalidatie
Ontwikkelen van zelfstandigheid en autonomie
Optimaliseren van zelfredzaamheid en zelfregie, aanvankelijk uitgeoefend door ouders en in loop van ontwikkeling toenemend door kind zelf
Ontwikkeling van participatie
๐ Beรฏnvloedende factoren op noodzaak van revalidatie
Ernst van aandoening
Mate van progressie van aandoening
Gevolgen van aandoening op activiteiten en participatie
Gevolgen van aandoening op andere aspecten van functioneren bij kind
Gevolgen van aandoening op functioneren van gezin en interacties binnen gezin
Wijze waarop ouders en kind problemen ervaren
๐ Context van revalidatie
Algemene revalidatie: basis; poliklinisch spreekuur in algemeen ziekenhuis of als consulent in kinderdagverblijf of speciaal onderwijs
Algemene multidisciplinaire revalidatie: basis-plus; revalidatiecentrum of ziekenhuis met revalidatiebehandeling
Diagnosegerichte multidisciplinaire revalidatie: specifiek; revalidatiecentrum met aparte kinderafdeling voor poliklinische en klinische behandeling; revalidatieteam; orthopedagoog
Hooggespecialiseerde revalidatie: topreferent; vanwege hoge niveau van specialisatie bovenregionaal beschikbaar
๐ ICF-CY
Van hulpvraag naar passende interventie
Boven: ziekte of aandoening
Midden: anatomische eigenschappen en functies, activiteiten en participatie
Onder: persoonlijke factoren en externe factoren
๐ Kenmerken van revalidatiebehandeling
Maatschappelijke participatie
Niet gericht op genezing, maar op verbetering
Aandacht voor gezin: wisselwerking tussen gezin en kind
Leeftijdsgebonden: kalenderleeftijd en ontwikkelingsleeftijd
Betrokkenheid van ouders
Toekomstgericht: langdurig traject, effect pas merkbaar in volwassenheid
Ontwikkelingsgericht
Opvoedkundig klimaat
๐ Landelijke kwaliteitsstandaard psychosociale zorg in kinderrevalidatie
Ontwikkelingsdomeinen interacteren met elkaar: motorische stoornis leidt daardoor ook weer tot psychosociale problemen
Eerder was er geen aandacht voor psychosociale zorg in kinderrevalidatie, maar bleek toch van belang, bv. door klachten van ouders
Doel: psychosociale zorg aan kinderen in kinderrevalidatie en gezinnen waarin zij opgroeien structureel verbeteren
Structurele monitoring en ondersteuning van psychosociale ontwikkeling van kinderen en ondersteuning van ouders en brussen in kinderrevalidatie
๐ Psychosociale zorg
Psychosociale ondersteuning en psychosociale zorg
๐ Psychosociale ondersteuning
Communicatie, informatie, betrokkenheid, vertrouwen en aandachtige interactie tussen behandelaar en kind, ouders en brussen
Gaat om praktische en emotionele ondersteuning met als doel aanpassen aan bijzondere situatie en evenwicht vinden
Centraal: pedagogisch kader en gezinsgericht werken
Door: maatschappelijk werker
๐ Psychosociale zorg (uitleg)
Diagnostiek en behandeling bij stagnaties of afwijkingen in sociaal-emotionele ontwikkeling of bij psychische stoornissen
Gericht op doen veranderen van gedrag, emoties en cognities door gestructureerde en op wetenschappelijke modellen gestoelde aanpak
Centraal: pedagogisch kader en gezinsgericht werken
Door: orthopedagogen of psychologen
๐ Cognitieve Gedragstherapie
Doel: opsporen en corrigeren van denkfouten over zichzelf of omgeving
Doelgroep: kinderen vanaf 6-8 jaar met depressie, angst- of stemmingsproblemen
Elementen: cognitieve herstructurering, exposure, zelfinstructie en hard-op-denkenmethode, probleemoplossend denken, zelfcontrole
Effectiviteit: weinig onderzoek gedaan bij kinderen met motorische beperkingen; wisselend bij verschillende problematieken; depressie en angst
๐ Cognitieve herstructurering
Element van cognitieve gedragstherapie
Herstructureren van disfunctionele gedachten
๐ Exposure
Element van cognitieve gedragstherapie
Blootstellen aan angstige omgeving of object
๐ Zelfinstructie en hard-op-denkenmethode
Element van cognitieve gedragstherapie
Model toont kind hoe situatie te analyseren, bv. โstop en denk eens naโ
Kind voert getoonde analyse zelf uit, waarbij model kind leidt door zelfinstructies hardop te zeggen
Kind leert zelfinstructies en oefent daarmee in verscheidene sessies via spelopdrachten
Oefenen duurt voort, maar zelfinstructies worden gefluisterd
In complete stilte oefent kind met geรฏnternaliseerde zelfinstructies bij steeds complexer wordende opdrachten
๐ Probleemoplossend vermogen
Element van cognitieve gedragstherapie
Wat is mijn probleem?
Hoe los ik het op?
Volg in nog mijn plan?
Hoe heb ik het gedaan?
๐ Zelfcontrole
Element van cognitieve gedragstherapie
Cognitief proces dat uit verschillende, op elkaar volgende stappen bestaat: zelfobservaties, doel bepalen, zelfevaluatie en zelfbeloning
๐ Effectiviteit van Cognitieve Gedragstherapie bij depressie
Milde depressie: alleen psycho-educatie is vaak voldoende
Ernstige depressie: een van best onderzochte en meest effectieve behandelingen
Groepsmatige behandeling lijkt beste te werken bij depressieve kinderen (< 12 jaar)
Zowel individuele als groepsmatige behandeling effectief bij depressieve jongeren (> 12 jaar)
๐ Effectiviteit van Cognitieve Gedragstherapie bij angst
Cognitieve gedragstherapie enige overtuigend aangetoonde EB-methode bij angst bij jeugdigen
Cognitieve gedragstherapie effectief bij verschillende doelgroepen, ongeacht setting of vorm
Exposure zeer belangrijk, verder ook psycho-educatie, cognitieve technieken, ontspanningsoefeningen en modelleren van dapper gedrag effectief
๐ Relational Frame Theory
Wordt gebruikt in ACT
Leertheorie waarin verbale vermogen van mensen centraal staat
Gedrag wordt bepaald door taal
Bv. wat je hebt gehoord of gelezen in plaats van uit eigen ervaringen
๐ Acceptance & Commitment Therapy (Fang)
Maakt gebruik van interventies gebaseerd op hoe we informatie over onszelf of de wereld opslaan en gebruiken
Accepteren van gedachten zoals ze zijn; gedachten staan los van wie je bent
Doel: verbeteren van kwaliteit van leven en bewegingsvrijheid, niet zozeer probleemreductie; psychologische flexibiliteit vergroten om te reageren op gedachten, emoties en sensaties
Doelgroep: kinderen in kinderrevalidatie
Elementen gebaseerd op relational frame theory: acceptatie (ruimte maken voor vervelende ervaringen), defusie (afstand nemen van gedachten, gedachten scheiden van gedrag), zelf als context (flexibel omgaan met zelf(beeld)), hier en nu (aandacht voor hier en nu), waarden (stilstaan bij wat je echt belangrijk vindt) en handelen (investeren in je waarden)
Onder andere mindfulness, exploreren van waarden en deze gebruiken als gids voor gedrag, bv. jezelf dik vinden (vervelende gedachte) > waarde is gezond lichaam willen hebben > gemotiveerd om af te vallen
๐ Effectiviteit van ACT (Fang)
Onderzoek: meta-analyse over effectiviteit bij kinderen en vergelijking ervan met andere interventies
Inclusiecriteria: RCT, kinderen en adolescenten, interventiestudies van ACT, Engels of Chinees
14 RCTโs met 1200 jongeren, waaronder 1 studie met kinderen met CP
Significant effect voor angst, depressie en probleemgedrag; effectiever dan care-as-usual en wachtlijst; geen verschil in effectiviteit tussen ACT en CGT
Vergelijkbare effecten ACT, CGT en care-as-usual met betrekking tot kwaliteit van leven en welzijn; significant positief verschil tussen ACT en wachtlijst
Kritiek: weinig studies, uitkomstmaten slecht te vergelijken tussen studies, kleine groepsgroottes, voornamelijk studies bij adolescenten, 1 studie bij kinderen met motorische beperkingen
Zijn CGT en ACT vergelijkbaar effectief voor kinderen met en kinderen zonder motorische beperkingen? Bv. verschil in of wel of niet disfunctionele gedachte
๐ Verschil tussen CGT en ACT (Fang)
CGT gericht op symptoomverlichting door verandering van inhoud van gedachten, terwijl ACT gericht op veranderen van relatie met gedachten (functie veranderen van gedachten)
๐ Psycho-educatie (Day)
Leert kennis en vaardigheden die nodig zijn om aandoening te begrijpen en ermee om te gaan
Aandoeningsspecifieke zelfmanagement of generieke copingsvaardigheden
Onderzoek: systematische review en meta-analyse om effectiviteit van psycho-educatie bij verbeteren van kwaliteit van leven van kinderen met chronische aandoeningen te onderzoeken
Mogelijk beรฏnvloedende factoren: betrekken van ouders, gezinsfunctioneren, leeftijd van kind, duur, setting en vorm van interventie
Hypothese: kwaliteit van leven verbeterd, met name bij adolescenten, ouders ook betrekken en als interventies uitgebreidere tijdsinvestering omvatten
Inclusiecriteria: RCT, waarbij kwaliteit van leven als uitkomstmaat, allรฉรฉn psycho-educatie binnen interventie, kinderen als doelgroep (<18 jaar), generiek of ziektespecifiek, zelf- of oudergerapporteerd
Resultaten: 11 RCTโs, met name over astma en diabetes; significant effect op kwaliteit van leven, maar kleine ES; met name bij astma groter effect, betekenisvolle verbetering in 6/7 studies; gebrek aan effect bij diabetesinterventies (informatie te complex voor kinderen om te verwerken? Interventie te algemeen om aan individuele behoeften te voldoen? Grotere focus nodig op copingsvaardigheden en motivatie om kennis toe te kunnen passen? Te grote variatie in inhoud van interventies?); psycho-educatie bij jongere kinderen effectiever dan bij adolescenten (kwaliteit van leven beter bestand tegen veranderingen in adolescentie?)
Kritiek: kleine steekproefgrootte waardoor weinig power; verschillende uitkomstmaten
Meta-analyse laat zien dat psycho-educatie bijdraagt aan psychosociale ontwikkeling van kinderen
๐ Psycho-educatie: advies voor praktijk (Day)
Routinematig in zorg opnemen
Kinderen en jongeren willen op laagdrempelige manier vragen kunnen stellen aan professionals
Gesprekken met ervaringsdeskundigen kunnen helpen
Jongeren willen graag verwezen worden naar plekken waar zelf goede informatie opzoeken
Informatievoorziening dient vraaggericht, individueel afgestemd proces te zijn dat zich richt op behoeften en mogelijkheden van kind en gezin
๐ Eye Movement Desensitization and Reprocessing
Therapievorm gericht op traumaverwerking
Snelwerkende behandelmethode
Desensitiseren: neutraal maken van nare herinneringen
Indicaties: aanwezigheid van traumagerelateerde klachten, ouders of gezin signaleren last en hypothese over samenhang
Inhoud: traumatische herinnering vanuit hier en nu oproepen en afleidende stimulatie bieden, verwerkingsmechanisme wordt gestimuleerd, concurrentie van geheugentaken en opslaan zonder lading en andere betekenis